- Skąd się biorą wrzody żołądka oraz zgaga?
- Jakie objawy daje celiakia?
- czy choroba uchyłkowa jelit jest niebezpieczna?
Trawienie będzie z pewnością, obok prezentów, jedną z najczęstszych myśli podczas świątecznych dni. Warto zatem przypomnieć sobie, co w tej naszej wiedzy jest mitem, a co prawdą. Może wtedy choć trochę łatwiej poradzimy sobie z tłuszczem i potężną ilością węglowodanów.
Mit pierwszy – wrzody
Mit pierwszy to wrzody i ich związek z dobrze przyprawionym jedzeniem. Naukowcy twierdzą, że taki związek nie istnieje. Nie powoduje ich też stres. Absolutna większość wrzodów wywołana jest przez obecność bakterii Helicobacter pylori albo też przez zażywanie tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych opartych na substancjach takich, jak naproksen, ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy. W przypadku infekcji bakterią, której obecność można potwierdzić wstępnie w teście kupionym w aptece, a najlepiej – w teście z krwi, terapią są odpowiednie, przepisane przez lekarza antybiotyki. Jeżeli wrzody są skutkiem leków, rezygnujemy z nich i zażywamy – też absolutnie po konsultacji z lekarzem – leki zobojętniające kwas żołądkowy. Mitem jest więc, że stres i ostre przyprawy powodują wrzody żołądka, ale to prawda, że mogą pogorszyć stan wrzodów, jeśli te już istnieją.
Mit drugi – zgaga
Istnieje obiegowa opinia, że palenie papierosów pomaga poradzić sobie ze zgagą. Nic bardziej błędnego. Palenie wzmaga ryzyko pojawienia się zgagi. A to z tego powodu, że nałóg ten prowadzi do osłabienia dolnego zwieracza przełyku. To mięsień odpowiedzialny za zapobieganie cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Ma postać mięśniowego „krążka” oddzielającego żołądek od przełyku. Jeśli ten mięsień jest słaby, kwas żołądkowy i treść żołądka cofają się do przełyku, powodując ból, pieczenie i inne objawy. Ale nie kończy się na objawach. Kwasowy odczyn treści żołądkowej sprawia, że jest ona dla przełyku po prostu niszcząca i uszkadza go. Palenie papierosów powoduje też często zapalenie przełyku.
Mit trzeci – celiakia
Celiakię uważa się często za rzadką chorobę dziecięcą. To nieprawda. Celiakia dotyka i dzieci, i dorosłych. Atakuje średnio jednego na 133 ludzi. U dzieci jej objawy są po prostu bardzo widoczne – dzieci słabo się rozwijają i cierpią na biegunki. Ale pierwsze objawy celiakii mogą wystąpić też dopiero w wieku dorosłym. Wtedy mamy do czynienia raczej z bólami brzucha i wzdęciami. Mogą pojawiać się biegunki. Ludzie z celiakią mają upośledzone wchłanianie składników odżywczych w jelicie cienkim, a to skutkuje zwykle anemią, wysypkami i utratą gęstości kości, czyli osteoporozą. Niestety, bardzo często dzieje się tak, że ludzie z celiakią żyją całe lata z przykrymi objawami, zanim zostaną zdiagnozowani.
Pewne jest jedno – osoby cierpiące na tę chorobę muszą przyzwyczaić się do ścisłej, bardzo restrykcyjnej diety, w której nie ma glutenu. Gluten to białko, które znajduje się w pszenicy, życie i jęczmieniu. Szkodliwość glutenu u tych chorych polega na tym, że wywołuje on w organizmie reakcję układu odpornościowego, która niszczy wyściółkę jelit. Chorzy muszą pozostawać na diecie bezglutenowej, nawet kiedy nie doświadczają objawów choroby.
Mit czwarty – regularność wypróżnień
Regularność ta to jedno wypróżnienie w ciągu dnia – tak pewnie myśli wielu z nas. To mit. Praca jelita grubego ma różną dynamikę u różnych ludzi. Normalne jest wypróżniać się trzy razy dziennie, ale czymś prawidłowym są też trzy wypróżnienia na tydzień. U zdrowych ludzi obserwuje się nawet odchylenia w każdą stronę od tej normy. Twoją uwagę powinna przyciągnąć jedynie zmiana w dynamice wypróżnień. Pamiętaj jednak, że w chorobie zwanej zespołem jelita drażliwego ta zmienna dynamika, jak i zmiana konsystencji stolca jest rzeczą normalną.
Mit piąty – zaparcia i lewatywy
Czy wiesz, że częste wykonywanie lewatyw może być szkodliwe dla zdrowia? Nie wiadomo tego na pewno, brak jest wciąż badań nad długotrwałym stosowaniem lewatyw. Ale niektóre z badań wskazują, że środki przeczyszczające mogą upośledzać zdolność okrężnicy (końcowy odcinek jelita grubego) do skurczów i prawidłowego działania. Niektórzy podejrzewają, że to samo może dotyczyć lewatyw, choć tu dowody nie są mocne. Lewatywa w rzeczywistości wypełnia jelito i wywołuje skurcze. Wydaje się też bardziej naturalna od środków przeczyszczających. Jeśli jednak twoje wypróżnianie zależy od takich środków albo lewatywy, skontaktuj się z lekarzem.
Mit szósty – choroba uchyłkowa jelit
Choroba uchyłkowa to rzadki i poważny problem? Nic bardziej błędnego. W Stanach Zjednoczonych większość ludzi po 60. roku życia na nią cierpi. Ale bardzo niewielu ma wyraźne jej objawy. Choroba uchyłkowa jelit to schorzenie, w którym w ścianie jelita grubego tworzy się coś w rodzaju torebek. Z wiekiem ich przybywa, a wielu ludzi dowiaduje się o nich przy okazji na przykład kolonoskopii. Uchyłki zwykle niczym nie grożą – komplikacje pojawiają się u mniej niż 10% chorych. Jeśli już coś się dzieje, może to być krwawienie, perforacja jelita albo infekcja.
Mit ósmy – marskość
Marskość to, najprościej mówiąc, zbliznowacenie wątroby wywołane spożywaniem alkoholu i innymi czynnikami. Nadużywanie alkoholu jest odpowiedzialne za niecałe 50% przypadków marskości. Pozostałe mogą być wynikiem przewlekłego zapalenia wątroby typu C, zapalenia wątroby typu B, niealkoholowego stłuszczenia wątroby, stłuszczeniowego zapalenia wątroby, pierwotnej marskości żółciowej wątroby, zażywania niektórych leków, uszkodzenia dróg żółciowych. Istnieje też kilka czynników, które powodują marskość u dzieci. Jednym z nich jest mukowiscydoza.
Karolina Kasperek