Pszenżyto jare można uprawiać w czystym siewie, w mieszankach zbożowych i zbożowo-strączkowych. Wiele odmian pszenżyta jarego ma cechy przewódek. To cenny gatune na pasze ze znaczną tolerancją na niskie pH gleby. Ma jednak dwa mankamenty – późno dojrzewa i ma skłonność do porastania ziarna w kłosie. Listę Odmian Zalecanych prezentujemy na mapie, a w tabeli zaś ich najważniejsze cechy i odporność na choroby. Poniżej przypominamy opisową charakterystykę odmian z LOZ na 2021 r. (wg informacji COBORU) i czekamy na aktualizację rekomendacji na 2022 r.

• Mamuta i Hugo do uprawy w 2021 r. rekomendowały wszystkie województwa tworzące Listy Odmian Zalecanych jęczmienia jarego

Hugo odporny na większość chorób

Odmiana o roślinach przeciętnej wysokości i dość małej odporności na wyleganie. Plenność dość dobra. Odporność na rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę i septoriozę liści – średnia, na rdzę brunatną – dość mała. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania przeciętna. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Mamut nie przepada za kwaśną glebą

Odmiana o niskich roślinach, o dużej odporności na wyleganie. Plenność bardzo dobra. Odporność na septoriozę liści duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów dość duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i septoriozę plew średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 przeciętna, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Dublet jeszcze słabiej toleruje zakwaszoną glebę niż Mamut

Odmiana o średniej wysokości roślin i dość małej odporności na wyleganie. Odporność na rdzę brunatną – duża, na septoriozę liści i plew – dość duża, na mączniaka, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła –przeciętna. Termin kłoszenia i dojrzewania – średni. Ziarno o średniej odporności na porastanie w kłosie i przeciętnej liczbie opadania. Masa 1000 ziarn – dość duża, gęstość w stanie zsypnym –duża. Zawartość białka – średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby – dość mała.

Mazur jest bardzo plenny

Odmiana o średniej wysokości roślin, o dużej odporności na wyleganie. Plenność dobra do bardzo dobrej. Odporność na rdzę brunatną – duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści – średnia, a septoriozę plew – dość mała. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania średnia. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Milewo średnio odporny na wyleganie

Odmiana o dość wysokich roślinach i średniej odporności na wyleganie. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę brunatną – duża, na mączniaka, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów– przeciętna. Termin kłoszenia – średni, dojrzewania – dość wczesny. Ziarno o średniej odporności na porastanie w kłosie i przeciętnej liczbie opadania. Masa 1000 ziaren i gęstość w stanie zsypnym –średnie. Zawartość białka – dość mała.

Odmiana – Odys

Odmiana o przeciętnej wysokości roślin i odporności na wyleganie. Plenność dość dobra. Odporność na rdzę żółtą – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rynchosporiozę, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i septoriozę plew – średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania przeciętna. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Odmiana – Santos

Odmiana o dość wysokich roślinach, o średniej odporności na wyleganie. Plenność dobra. Odporność na rdzę brunatną, rdzę żółtą, rynchosporiozę, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i septoriozę plew – dość duża, na mączniaka prawdziwego – mała. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Odmiana – Erwin

Odmiana o przeciętnej wysokości i dość małej odporności na wyleganie. Plenność dość dobra. Odporność na rdzę brunatną – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, rynchosporiozę, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i septoriozę plew – średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna

Odmiana – Gucio

Odmiana niska o przeciętnej odporności na wyleganie. Plenność dość dobra. Odporność na rdzę brunatną, rdzę żółtą i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę i brunatną plamistość liści – średnia, na septoriozę plew – dość mała. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania mała do bardzo małej. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Odmiana – Sopot

Odmiana o niskich roślinach, o dużej odporności na wyleganie. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na septoriozę liści i septoriozę plew – duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego – średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Lista Odmian Zalecanych pszenżyta jarego na 2021 r.

(czekamy na aktualne dane LOZ na 2022 r.)

Dolnośląskie

• Hugo
• Mamut
• Dublet

Kujawsko-Pomorskie

• Hugo
• Mamut
• Dublet

Lubuskie

• Hugo
• Mamut
• Milewo
• Santos

Łódzkie

• Hugo
• Mamut

Mazowieckie

• Hugo
• Mamut

Podlaskie

• Hugo
• Mamut
• Sopot

Pomorskie

• Hugo
• Mamut
• Odys

Śląskie

• Hugo
• Mamut
• Mazur
• Santos
• Erwin

Zachodnio-Pomorskie

• Hugo
• Mamut
• Mazur
• Milewo
• Odys
• Gucio

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Marka Kalinowskiego pt. Lista Odmian Zalecanych – pszenżyto jare, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 7/2022 na str. 16. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Fot. Marek Kalinowski