Liderką Listy Odmian Zalecanych pszenicy jarej na 2021 r. (LOZ na 2022 nie jest jeszcze opublikowana) jest Harenda, rekomendowana do uprawy w 14 województwach, a dalej Goplana (rekomenduje 12 województw), Atrakcja (11 województw), Merkawa i Rusałka (10 województw). Pozostałe wartościowe odmiany (na LOZ jest ich 20) nie są tak uniwersalne, ale lokalnie plonują doskonale. Poniżej zamieszczamy krótką charakterystykę odmian najczęściej rekomendowanych (wg COBORU), na mapie pełną listę rekomendacji na 2021 r.

• Pszenica jara plonuje niżej niż ozima, ale zawiera znacznie więcej białka i glutenu

Harenda ma dużą odporność na rdzę brunatną 

Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną – duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew oraz fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego – średnia. Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość duże, gęstość w stanie zsypnym dość mała, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacji SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

Goplana ma dużą zawartość białka

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na septoriozy liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów oraz brunatną plamistość liści – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Atrakcja ma dość późny termin kłoszenia

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i brunatną plamistość liści – średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu dość duże. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

Merkawa ma przeciętną tolerancję na zakwaszenie gleby

Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Rusałka ma bardzo małą odporność na rdzę żółtą

Odmiana jakościowa (grupa A). Z uwagi na małą do bardzo małej odporność na rdzę żółtą zalecana do uprawy na wysokim poziomie agrotechniki z kompletną ochroną fungicydową. Odporność na brunatną plamistość liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozy liści i fuzariozę kłosów – średnia, na septoriozę plew – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Alibi ma przeciętną odporność na wyleganie

Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną i septoriozy liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie bardzo dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania dość duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

• Goplana – jakościowa odmiana chlebowa (A), przez ostatnie lata była liderką List Odmian Zalecanych. W tym roku została zdetronizowana przez Harendę – odmianę chlebową (B)

Listy Odmian Zalecanych pszenicy zwyczajnej jarej na 2021 r.

(czekamy na aktualizację LOZ na 2022 r.) 

A – jakościowa odmiana chlebowa, B – odmiana chlebowa

Dolnośląskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Frajda A
• Arabella A

Kujawsko-Pomorskie

• Harenda B
• Goplana A
• Rusałka A
• Alibi B
• Aura A
• Tybalt A
• Fala A

Lubelskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Alibi B
• Frajda A

Lubuskie

• Atrakcja A
• Alibi B
• Frajda A
• Mandaryna A
• Jarlanka A

Łódzkie

• Harenda B
• Goplana A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Alibi B
• Aura A
• WPB Troy A

Małopolskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Alibi B
• MHR Jutrzenka A

Mazowieckie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• WPB Troy A
• Arabella A

Opolskie

• Harenda B
• Rusałka A
• Frajda A
• MHR Jutrzenka A
• Aura A
• WPB Troy A
• Tybalt A
• Varius A

Podkarpackie

• Harenda B
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Alibi B
• MHR Jutrzenka A
• Mandaryna A

Podlaskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Alibi B
• Frajda A
• MHR Jutrzenka A
• Aura A
• Mandaryna A
• WPB Troy A

Pomorskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Frajda A
• Aura A
• Gratka A
• Śląskie
• Harenda B
• Goplana A
• Merkawa A
• Rusałka A
• MHR Jutrzenka A
• Aura A
• Varius A
• SU Ahab A

Świętokrzyskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Alibi B
• MHR Jutrzenka A
• Jarlanka A
• Varius A

Warmińsko-Mazurskie

• Harenda B
• Goplana A
• Atrakcja A
• Rusałka A
• Frajda A
• MHR Jutrzenka A
• Tybalt A
• Gratka A
• Eskadra A

Wielkopolskie

• Goplana A
• Atrakcja A
• Merkawa A
• Rusałka A
• Frajda A
• Mandaryna A

Zachodniopomorskie

• Harenda B
• MHR Jutrzenka A
• Jarlanka A
• KWS Sunny A

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Marka Kalinowskiego pt. Lista Odmian Zalecanych – pszenica jara, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 6/2022 na str. 18. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Zdjęcia: Marek Kalinowski