To cenny gatunek na pasze ze znaczną tolerancją na niskie pH gleby. Ma jednak dwa mankamenty – późno dojrzewa i ma skłonność do porastania ziarna w kłosie. Warto dodać, że wiele odmian pszenżyta jarego ma cechy przewódek.

W jakich województwach rekomenduje się wysiew pszenżyta?

LOZ pszenżyta jarego tworzy 9 województw. Rekomendacje na 2023 r. prezentujemy na mapie (dla woj. łódzkiego i pomorskiego są to zalecenia zeszłoroczne), zaś w tabeli ich najważniejsze cechy i odporność na choroby. W latach 2010–2013 nie zarejestrowano żadnej nowej odmiany pszenżyta jarego, w latach 2014–2018 wpisano do Krajowego rejestru pięć, w 2019 r. trzy (Erwin, Odys i Santos) w 2020 r. dwie (Gucio i Impetus) oraz po jednej: w 2021 r. (Kompan), 2022 r. (Toristo) i w br. (Frigus). Po wpisie tej najnowszej w sumie w Krajowym rejestrze będzie 16 odmian pszenżyta jarego. Obecnie odmianami najczęściej rekomendowanymi na LOZ są w kolejności: Hugo, Santos, Mamut oraz Impetus i poniżej ich charakterystyka (wg listy opisowej COBORU).

Odmiana Hugo wykazuje dobrą plenność

Hugo jest odmianą o roślinach przeciętnej wysokości i dość małej odporności na wyleganie. Plenność dość dobra. Odporność na rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę i septoriozę liści – średnia, na rdzę brunatną – dość mała. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania przeciętna. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Santos z bardzo dobrą masą ziarna

Santos jest odmianą o dość wysokich roślinach, o średniej odporności na wyleganie. Plenność dobra. Odporność na rdzę brunatną, rdzę żółtą, rynchosporiozę, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i septoriozę plew – dość duża, na mączniaka prawdziwego – mała. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Co wyróżnia odmianę Mamut? 

Mamut jest odmianą o niskich roślinach, o dużej odporności na wyleganie. Plenność bardzo dobra. Odporność na septoriozę liści duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów dość duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i septoriozę plew średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Impetus należy do odmian niskich

Impetus jest odmianą o niskich roślinach, o dużej odporności na wyleganie. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę żółtą – dość duża, na rdzę brunatną, rynchosporiozę, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i septoriozę plew – średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

• Jest sporo znacznie młodszych odmian pszenżyta ozimego, ale to Hugo wpisany do Krajowego rejestru w 2018 r. jest najczęściej rekomendowaną na Listach Odmian Zalecanych

fot. Marek Kalinowski

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 8/2023 na str. 28. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.