- Jak skutecznie zwalczać chwasty w pszenicy?
- Jakie wybierać herbicydy do walki z miotłą zwyczajną?
- W jaki sposób skutecznie zwalczać wyczyńca polnego?
Doświadczenia na 44 poletka na odporność miotły zbożowej
Niedawno przedstawialiśmy w „Tygodniku Poradniku Rolniczym” relację z konferencji online prosto z plantacji Centrum Doradztwa Technicznego Bayer w Pordenowie (woj. pomorskie, powiat malborski). Firma zaprezentowała m.in. programy ochrony zbóż, rzepaku i kukurydzy, a także strategie na odporne chwasty badane w Paluzach. Było to oczywiście możliwe dzięki konferencji.
Wieloletnie doświadczenia prowadzone w Centrum Badania Odporności Bayer w Paluzach (woj. warmińsko-mazurskie, powiat bartoszycki), generują wartościowe i ciekawe wyniki. To jedyna tak rozbudowana plantacja doświadczalna w Polsce.
Na 44 poletkach porównywane i demonstrowane są różne metody zwalczania miotły zbożowej, odpornej na herbicydy z grupy inhibitorów ALS (HRAC B). Można tu porównać, jak skuteczne w walce z odpornością są następujące czynniki: zmianowanie upraw, metoda uprawy gleby (tradycyjna i bezorkowa), dobór i rotacja herbicydów o różnych mechanizmach działania, w tym Komplet 560 SC, Expert Met 56 WG oraz to najnowsze rozwiązanie – Bacara Trio.
Odpowiednia strategia pozwala zwalczać miotłę w 100%, a nieodpowiednie działania niszczy tylko 20% chwastów
Prawidłowy dobór herbicydów o mechanizmie działania innym niż inhibicja ALS, pozwala na polu dotkniętym odpornością miotły zbożowej uzyskać plon pszenicy w wysokości 8,59 t/ha, nawet przy braku orki i zmianowania upraw. Trzyletnie błędne stosowanie herbicydów z grupy HRAC B prowadzi do obniżenia plonu do 6,69 t/ha. Wykorzystanie pełnego spektrum działań: klasyczna orka, zmianowanie upraw (pszenica–rzepak–pszenica) i wybór herbicydu jesiennego o mechanizmach HRAC C1 i K3 pozwala uzyskać plon pszenicy na poziomie 9,03 t/ha.
Aby lepiej zrozumieć i zapamiętać problem odporności chwastów i skuteczność zarządzania odpornością dr Michał Krysiak przedstawił z odrobiną humoru dwa scenariusze ograniczania problemu odpornej miotły: na polu „sprytnego Jana” i polu „zaspanego Tomka”. Jak można się domyślać – z różnym skutkiem i te scenariusze wynikające z badań w Paluzach obiecaliśmy opisać.
Obaj panowie zaczynali walkę z odporną miotłą od tych samych warunków. Zarówno Jan, jak i Tomek po latach popełnianych błędów mieli na polu (na starcie doświadczenia) miotłę odporną na herbicydy z grupy HRAC B.
W pierwszym roku uprawy pszenicy (jesień 2017 r.) obaj popełnili te same błędy. Postanowili uprawiać pszenicę po pszenicy, zrezygnowali z orki wykonując tylko płytką uprawę gleby i niestety, znów zastosowali do odchwaszczania herbicydy z grupy HRAC B.
W kolejnych dwóch latach uprawy pszenicy na tym samym stanowisku rolnicy zastosowali odmienne strategie odchwaszczania. Sprytny Jan w kolejnym roku zastosował do zwalczania miotły herbicyd z grupy HRAC A, a w następnym herbicydy z substancjami czynnymi z grupy HRAC C1 i K3. „Zaspany Tomek” trwał w tym czasie przy swoim i cały czas zwalczał miotłę herbicydami z grupy HRAC B, na które chwast jest odporny.
Efekty? Po trzech latach uprawy pszenicy ozimej skuteczność zwalczania miotły zbożowej na polu „sprytnego Jana” powróciła praktycznie do poziomu 100%.
A co działo się na polach „zaspanego Tomka”? W trzecim roku uprawy i kolejnym zastosowaniu herbicydu z grupy HRAC B udało się zniszczyć tylko ok. 20% roślin miotły zbożowej.
- Dr Michał Krysiak, manager ds. zrównoważonego rolnictwa
Przez zły dobór herbicydów plon pszenicy o 2 tony niższy!
Zachwaszczenie wywarło oczywiście duży wpływ na plonowanie pszenicy. Odnośnikiem musi tutaj być plon uzyskany przez „sprytnego Jana”. Wyniósł on w 2019 r. (po dwóch latach przemyślanej strategii ograniczania odpornej miotły) 8,59 t/ha. „Zaspany Tomek” uzyskał blisko 2 tony mniej a dokładnie 6,69 t/ha. A gdyby uprawiał pszenicę na 100 hektarach? Wtedy jego utracony plon miałby wartość ok. 150 tys. zł.
To nie jest przykład wyssany z palca, bo w Paluzach takie właśnie symulowane scenariusze walki z odpornością są dokładnie badane. Należy dodać, że ten przykład dotyczy tylko i wyłącznie wprowadzenia rotacji grup chemicznych herbicydów.
- Odporna miotła zbożowa jest dużym problemem, a ekspansji odpornych biotypów sprzyja olbrzymi współczynnik jej rozmnażania – z 10 roślin miotły zbożowej na 1 mkw. może osypać się aż 12 tys. ziarniaków
Głęboka orka i zmianowanie poprawia plon pszenicy i walkę z chwastami
Czy może być jeszcze lepiej? Zdecydowanie tak, przez wprowadzenie (obok rotacji grup chemicznych) orki i zmianowania. Gdyby „sprytny Jan” dodatkowo wykonał orkę uzyskałby plon 8,71 t/ha.
Gdyby natomiast wprowadził na stanowisko orkę oraz poprawił zmianowanie uzyskałby plon 9,03 t/ha.
Plon byłby zatem jeszcze wyższy. Na małym areale nie jest to może tak wyraźne, jednak wtedy „zaspany Tomek” gdyby nic nie zmienił utraciłby w stosunku do „sprytnego Jana” plon pszenicy wartości ok. 187 tys. zł.W jaki sposób skutecznie zwalczać wyczyńca polnego?
Miotła zbożowa nie jest jedynym odpornym chwastem. Plantatorzy zbóż mają w Polsce problemy także z wyczyńcem polnym. Obok przemyślanej rotacji herbicydów, uprawy orkowej i zmianowania, duży wpływ na ograniczanie chwastów i banku nasion chwastów odpornych ma także dobór odmian pszenicy, termin siewu (przy wyczyńcu wskazane opóźnianie) i gęstość siewu (siewy zbyt rozrzedzone sprzyjają chwastom).
Nie mniej groźniejszym i niestety jeszcze trudniejszym do zwalczania od miotły jest odporny wyczyniec polny
Marek Kalinowski
Zdjęcia:
Marek Kalinowski