<p><span style=font-family:Calibri, sans-serif;font-size:11pt;>W poniższej publikacji znajdziecie Państwo wszystkie informacje na temat uprawy maliny.</span></p>
<p class=MsoNoSpacing><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Autor: Autor i redakcja: Zespół</span></p><p></p>
<p style=word-spacing:0px;><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Okładka: Miękka</span></p><p></p>
<p style=word-spacing:0px;><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Format: C5</span></p><p></p>
<p style=word-spacing:0px;><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Liczba stron: </span></p><p></p>
<p style=word-spacing:0px;><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Rok wydania: </span></p><p></p>
<p style=word-spacing:0px;><strong><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;>Wydawnictwo: Plantpress Sp. z o.o.</span></strong><span style=font-size:8.5pt;font-family:Verdana, sans-serif;color:#000000;></span></p><p></p>

Malina - zeszyt uprawowy

Newsletter Tygodnika

<h2>Jakie korzyści daje profesjonalne wapnowanie w rolnictwie?</h2>
<p>Tygodnik Poradnik Rolniczy opublikował najnowszą publikacja dotycząca wapnowania i profesjonalnego podejścia do tego niezwykle ważnego zabiegu agrotechnicznego.</p>
<p><strong>Prof. Witold Grzebisz wraz z dr. hab. Witoldem Szczepaniakiem, specjaliści z tego zakresu w łatwy i przejrzysty sposób przybliżą Wam takie zagadnienia jak:</strong></p>
<ul>
<li>przyczyny naturalne i agrotechniczne zakwaszania gleb uprawnych,</li>
<li>rola wapna i wapnia w kształtowaniu żyzności gleby,</li>
<li>na czym polega plonotwórcza rola wapnia,</li>
<li>jak regulować odczyn gleby,</li>
<li>wskazówki dotyczące stosowania wapna nawozowego i nawozów w sezonie wegetacyjnym,</li>
<li>wskazówki dotyczące dolistnego stosowania wapnia.</li>
</ul>
<p><strong>Publikacja kosztuje jedynie 29,90 zł. Dla  Prenumeratorów obowiązuje cena – 14,90 zł.</strong></p>
<p>Zapraszamy do Agrarsklepu po <span style="text-decoration: underline;"><strong><a href="https://agrarsklep.pl/uprawa/1388-profesjonalne-wapnowanie.html?utm_source=artyku%C5%82&amp;utm_medium=strona&amp;utm_campaign=nm&amp;utm_id=TPR" title="Profesjonalne wapnowanie" target="_blank" rel="noopener">Profesjonalne wapnowanie</a></strong></span></p>
<p><strong><br /><a href="https://agrarsklep.pl/uprawa/1388-profesjonalne-wapnowanie.html?utm_source=artyku%C5%82&amp;utm_medium=strona&amp;utm_campaign=nm&amp;utm_id=TPR" target="_blank" rel="noopener" title="Profesjonalne wapnowanie"><img src="/media/uploads/wapnowanie_tpr.jpg" alt="" width="686" height="759" /></a><br /><br /><br />Oprac. Natalia Marciniak-Musiał</strong></p>
<p>Zdjęcie: TPR</p>

dziennikarka strony internetowej Tygodnika Poradnika Rolniczego

authoress

Natalia Marciniak-Musiał

Najnowsze artykuły

Tygodnik Poradnik Rolniczy

Agarsklep

jak wapnować

profesjonalne wapnowanie

publikacje TPR

rolnictwo

rolnik

tygodnik poradnik rolniczy

uprawa

waponowanie

zalety wapnowania

Profesjonalne wapnowanie – poradnik niezbędny każdemu rolnikowi

<div><strong>Zakwaszanie gleb w Polsce zagraża więc środowisku naturalnemu oraz ogranicza produkcję roślinną. Dlatego kwaśne gleby należy szybko zwapnować. Optymalnym terminem wapnowania jest także okres jesienny, a więc po zbiorze roślin.</strong></div>
<div data-article-box=""></div><h3>Jesień optymalna na wapnowanie<o:p></o:p></h3>
<div>Odczyn gleby zależy zarówno od czynników naturalnych, jak i antropogenicznych, tj. kategorii agronomicznej gleby, zawartości materii organicznej (w glebach zawierających poniżej 1% węgla organicznego stwierdza się przeważnie niskie pH gleby), jakości stosowanych nawozów do odkwaszania, terminu ich aplikacji, wielkości dawek oraz formy nawozów wapniowych (tlenkowe, węglanowe, mieszane).<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Utrzymywanie zakwaszanych gleb w gospodarstwie sprawia, że stosowanie nawozów mineralnych na gleby o nieuregulowanym odczynie przestaje być efektywne, a każde zwiększanie ich dawki nie przekłada się na wzrost plonów roślin. <strong>Zakwaszenie gleb nie pozostaje też bez wpływu na jakość wód. Takie pierwiastki jak mangan, glin, żelazo, wapń, magnez oraz metale ciężkie (ołów, kadm, miedź) mogą wskutek zakwaszenia przedostawać się z gleby do wody i pogarszać jej jakość, co nie pozostaje bez konsekwencji dla zdrowia ludzi i zwierząt.</strong> Na przykład, wysokie stężenie glinu w wodzie pitej powoduje biegunki, wymioty, wysypki na skórze i ból stawów. Podniesienie odczynu gleby jest zatem konieczne dla profilaktyki zdrowia roślin, ale też ludzi i zwierząt. Jedynym słusznym rozwiązaniem w tej sytuacji jest zwapnowanie gleb, które powoduje przede wszystkim wzrost efektywności wykorzystania przez roślinność składników nawozowych zapobiegając wymywaniu tych składników do wód gruntowych.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Wykonanie zabiegu wapnowania jesienią jest terminem optymalnym, bo wyższy odczyn gleby ogranicza ewentualne wymywanie składników pokarmowych z gleby wraz z jesiennymi opadami, poprawia wykorzystanie składników pokarmowych przez rośliny ozime, a co najważniejsze, w dłuższym aspekcie czasowym zwiększa życie biologiczne gleby i zapobiega chorobom roślin. Wapń zawarty w wapnie wpływa korzystnie na powstanie gruzełek gleby. Wapnowanie oczywiście poprawia proces humifikacji, przyczynia się pośrednio do zwiększenia zawartości materii organicznej w glebie na wiosnę. Lepiej zatem wapnować jesienią niż czekać z tym zabiegiem do wczesnej wiosny.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div><strong>W zależności od rodzaju nawozu wapnowanie dostarcza glebie takich składników pokarmowych jak wapń i magnez.</strong> Wapń jest pierwiastkiem szczególnie korzystnie wpływającym na właściwości fizyczne i chemiczne gleby, co sprzyja rozwojowi pożytecznych mikroorganizmów biorących udział w tworzeniu gruzełkowatej struktury gleby i przekształcaniu świeżo wprowadzonej do gleby materii organicznej w próchnicę. Natomiast nawet niewielkie ilości magnezu zawarte w niektórych nawozach wapniowych mają istotne znaczenie nawozowe jako źródło magnezu pozwalające zabezpieczyć potrzeby pokarmowe roślin w stosunku do tego składnika na co najmniej okres roku po zastosowaniu nawozu.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/jesie%C5%84_optymalna_na_wapnowanie1.jpg" alt="Pamiętajmy o ważnej zasadzie – między wapnowaniem a wprowadzaniem do gleby innych nawozów, zwłaszcza zawierających azot lub fosfor, musi minąć 6 tygodni" width="936" height="588" /></div>
<div>
<ul>
<li class="MsoNormal"><strong>Pamiętajmy o ważnej zasadzie – między wapnowaniem a wprowadzaniem do gleby innych nawozów, zwłaszcza zawierających azot lub fosfor, musi minąć 6 tygodni</strong><o:p></o:p></li>
</ul>
</div>
<div data-article-box=""></div><h3>Nie należy stosować nawozów wapniowych na gleby nieużytkowane rolniczo<o:p></o:p></h3>
<div>Prawidłowo wykonane wapnowanie nie powinno spowodować jednak nagłej zmiany odczynu gleby. W tym celu zabieg ten zawsze powinien być poprzedzony analizą gleby. Dzięki temu niedrogiemu badaniu zyskujemy pewność, jaką ilość wapna potrzebujemy do przywrócenia glebie optymalnego odczynu oraz wybierzemy wapno najlepiej dostosowane do naszych warunków glebowych. Wysianie wapna jesienią zgodnie z badaniami naukowymi jest najlepszym terminem na wapnowanie, gdyż już w pierwszym roku po tym zabiegu skutkuje wzrostem plonów roślin uprawnych.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div><strong>W tym okresie należy jednak pamiętać, że zgodnie z zaleceniami dobrej praktyki rolniczej do dobrowolnego stosowania nie należy łączyć zabiegu wapnowania ze stosowaniem nawozów naturalnych oraz nawozów mineralnych zawierających azot w formie amonowej.</strong> Nawożenie obornikiem świeżo wapnowanego pola też jest nieefektywne. Dlatego wskazane jest, aby między wapnowaniem a wprowadzaniem do gleby innych nawozów mineralnych lub organicznych upłynęło co najmniej 6 tygodni. Wapnowania gleby nie można łączyć ze stosowaniem większości nawozów mineralnych, bo prowadzi to po prostu do strat składników pokarmowych. Dotyczy to przede wszystkim azotu ulatniającego się do atmosfery w postaci amoniaku oraz fosforu, który w połączeniu ze związkami wapniowymi ulega uwstecznieniu do form niedostępnych dla roślin.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Nie należy stosować nawozów wapniowych na gleby nieużytkowane rolniczo (odłogi, tereny ekologiczne), a zwłaszcza położonych w strefach ochronnych i strefach wrażliwych wód, gdyż wapnowanie może zwiększyć zasób azotu mineralnego powodując tym samym wzrost zagrożeń środowiskowych. Nawozy wapniowe powinno się stosować pod przedplon roślin, które najkorzystniej reagują na wapnowanie. Najlepiej zabieg ten przeprowadzić przed orką siewną lub zimową. <strong>Szybsze działanie będą miały nawozy wapniowe drobno rozdrobnione oraz zawierające w składzie większe ilości wapnia i magnezu oraz dobrze wymieszane z warstwą orną gleby.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/jesie%C5%84_optymalna_na_wapnowanie3.jpg" alt="." width="934" height="213" /><br /></strong></div>
<div data-article-box=""></div><h3>Szybko i skutecznie działającym nawozem węglanowym jest kreda</h3>
<div><o:p></o:p></div>
<div>Zaleca się, aby stosować regularnie w praktyce rolniczej mniejsze dawki wapna, ale częściej. W pierwszej kolejności chodzi o podwyższenie pH gleby do optymalnej wartości, a następnie o jego utrzymanie. <strong>Prawidłowo wyliczona dawka wapna powinna zatem doprowadzić kwaśną glebę do wyższego zakresu pH zgodnie z kategorią agronomiczną gleby.</strong> Zalecane dawki wapna w zależności od kategorii agronomicznej gleby zamieszczono w tabeli.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>W przypadku gleb zakwaszonych i jednocześnie z niedoborem magnezu, należy zastosować nawóz wapniowo-magnezowy, gdyż nie tylko niskie pH, ale i niedobór magnezu powodują ograniczenia wzrostu i rozwoju roślin. Gdy natomiast wyniki analizy gleby potwierdzają wystarczającą zasobność gleby w przyswajalny magnez, wystarczy wysiać zwykłe wapno nawozowe.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Na glebach lżejszych, w celu utrzymania optymalnego odczynu gleby zaleca się częstsze wapnowanie, ale mniejszymi dawkami wapna. W praktyce, takie regularne wapnowanie gleby niewielkimi dawkami rzędu 1,5–2,5 t CaO/ha wpływa niezwykle korzystnie nie tylko na aktywność życia biologicznego gleby, ale też zmniejsza oddziaływanie toksycznego glinu na rośliny. Na przykład, na plantacjach rzepaku, na których wykonuje się regularnie wapnowanie obserwuje się mniejsze porażanie roślin kiłą kapusty. Natomiast w dłuższym aspekcie czasowym w wyniku odkwaszenia gleby poprawia się również przyswajalność składników pokarmowych dla roślin, stwierdza się większą zdrowotność roślin i lepszą ich kondycję, co przedkłada się na wyższe plony i lepszą ich jakość.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Oczywiste jest, że z kategorią agronomiczną gleby jest związana forma wapna, którą odkwaszamy. Wapno tlenkowe z racji tego, że forma tlenkowa dość gwałtownie wchodzi w reakcję z wodą, szybko zmieniając odczyn wykazuje szybsze działanie. Jednak taka gwałtowna zmiana odczynu nie jest korzystna, szczególnie w przypadku gleb lekkich, dlatego też wapna tlenkowe należy stosować wyłącznie na gleby cięższe.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Do jesiennego wapnowania gleb zakwaszonych można polecić nawozy wapniowe węglanowe, dobrze zmielone, a na glebach zakwaszonych i jednocześnie ubogich w magnez – dolomit lub inne wapna zawierające magnez.<strong> Szybko i skutecznie działającym nawozem węglanowym jest kreda.</strong> Ustalając wielkość dawki nawozów wapniowych i wapniowo-magnezowych w okresie jesieni oczywiście bierzemy pod uwagę wymagania roślin pod względem odczynu gleb. Pamiętajmy, że nie wolno przeprowadzać zabiegu wapnowania także wapnem węglanowym na glebach zalanych wodą.</div>
<div data-article-box=""></div><h3>Nawozy dolomitowe mają niską aktywność chemiczną<o:p></o:p></h3>
<div><strong>Drugim ważnym kryterium, od którego zależy działanie wapna jest stopień rozdrobnienia surowca, z którego produkowane jest wapno.</strong> Parametr ten decyduje o skuteczności odkwaszania nawozów wytworzonych ze skał twardych (nawozów dolomitowych). W nawozach typu tlenkowego oraz miękkich wapieniach typu wapno kredowe cecha ta ma drugorzędne znaczenie, ponieważ po wprowadzeniu do gleby rozpuszczają się one zazwyczaj stosunkowo szybko i dlatego ich działanie odkwaszające najczęściej jest obserwowane szybciej, bo już w pierwszym roku po zastosowaniu.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Z rozdrobnieniem z kolei ściśle jest związana aktywność chemiczna wapna, czyli szybkość reakcji nawozu wapniowego z glebą. Wyraża się ją w % w stosunku do aktywności świeżo strąconego węglanu wapnia, którą przyjęto za 100%. Aktywność chemiczna waha się od kilkunastu % dla najstarszych wapieni i dolomitów do prawie 100% dla miękkich skał. Wysoka aktywność chemiczna nawozu wapniowego jest jedną z jego najważniejszych właściwości pożądanych przez rolnika.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div><strong>Nawozy dolomitowe mimo iż cechują się doskonałą siłą zobojętniającą, to najczęściej mają niską aktywność chemiczną i to właśnie przesądza o ich powolnym działaniu odkwaszającym.</strong> Aktywność chemiczną nawozów może poprawić dobre zmielenie surowca, ale niestety jest to zabieg kosztowny. Często więc w pierwszym a nawet drugim roku po zastosowaniu dolomitów, zwłaszcza gdy nawóz nie jest dostatecznie rozdrobniony działanie odkwaszające jest niewielkie. Odwrotnie jest natomiast przy stosowaniu kredy, pomimo jej mniejszej siły zobojętniającej niż wapna dolomitowego, efekt odkwaszający kredy jest prawie natychmiastowy. Kreda taką właściwość posiada dzięki wysokiej aktywności chemicznej sięgającej wartości 80–100%. Dlatego po zastosowaniu kredy efekty odkwaszania widoczne są już w pierwszym roku i zdarza się, że utrzymują się nawet 3 lata. Skuteczność odkwaszania natomiast wapieni dolomitowych widoczna jest dopiero w drugim roku po wapnowaniu, ale w dłuższej perspektywie działanie odkwaszające trwa dłużej niż kredy.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/jesie%C5%84_optymalna_na_wapnowanie.jpg" alt="Mniej agresywne, zalecane na lżejsze gleby jest wapno węglanowe, ale na rynku są różne rodzaje i odmiany tego wapna. Pamiętajmy, że działanie odkwaszające nawet dobrze zmielonych twardych dolomitów widoczne jest w drugim roku od wapnowania. Jeżeli zastosujemy np. kredę granulowanną (na zdjęciu) efekt odkwaszający będzie natychmiastowy" width="940" height="560" /></div>
<div>
<ul>
<li class="MsoNormal"><strong>Mniej agresywne, zalecane na lżejsze gleby jest wapno węglanowe, ale na rynku są różne rodzaje i odmiany tego wapna. Pamiętajmy, że działanie odkwaszające nawet dobrze zmielonych twardych dolomitów widoczne jest w drugim roku od wapnowania. Jeżeli zastosujemy np. kredę granulowanną (na zdjęciu) efekt odkwaszający będzie natychmiastowy</strong><o:p></o:p></li>
</ul>
</div>
<div data-article-box=""></div><h3>Najtańsze, to w rzeczywistości wapno najdroższe<o:p></o:p></h3>
<div>Do wapnowania gleb należy używać wyłącznie nawozów dopuszczonych do obrotu i stosowania w rolnictwie. Używając tylko takich nawozów można być pewnym, że są one bezpieczne dla roślin i gleby. Bardzo ryzykowne jest stosowanie nawozów z niepewnego źródła, bez atestu. Rynek nawozów wapniowych jest ogromny i bardzo zróżnicowany cenowo. <strong>Jednak ostrożnie podchodźmy do niskich cen, czy też nowości. Stąd też ważne jest, aby kupować nawozy z atestem, z podanym składem chemicznym i deklarowaną zawartością metali ciężkich.</strong> Na etykiecie nawozu wapniowego powinny być zamieszczone m.in. dane na temat parametrów chemicznych wapna: zawartość CaO lub CaCO3, MgO w zależności od typu wapna (tlenkowe, węglanowe lub węglanowo-magnezowe, tlenkowo-węglanowe), dodatkowo aktywność chemiczna, np. 60–90% oraz parametry fizyczne wapna: przesiew i wilgotność, np. 6–10.<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div>Dla rolnika są to niezwykle ważne parametry, gdyż informują nie tylko o zawartości w nawozie: CaO, MgO lub CaCO3, szybkości działania nawozu (aktywność chemiczna), ale również o sposobie rozsiania wapna (przesiew). Im bardziej pyliste wapno, tym trudniej je rozsiać na polu. Zawsze warto jest kupić wapno o lepszych parametrach jakościowych, nawet jeśli jego cena jest nieco wyższa. Na jakości nie warto oszczędzać, bo przyswajalność składników pokarmowych jest wystarczająco wysoka dla roślin tylko przy uregulowanym odczynie gleby. Poza tym należy zwracać uwagę na wilgotność i rozsiewalność wapna, gdyż cechy te decydują o łatwości transportu i rozsiewu. Optymalna wilgotność dla nawozów tlenkowych i węglanowych z produkcji podstawowej wynosi 5–8%. Nawozy wapniowe nie powinny być nadmiernie przesuszone, ponieważ powstaje wówczas uciążliwy problem pylenia przy ich transporcie i rozsiewie. <strong>Za zakupione wapno zawsze żądajmy rachunku. Wówczas w razie „niezadziałania nawozu” można ubiegać się o reklamację towaru.</strong> Przy zakupie konkretnego wapna należy dokładnie oszacować koszty poniesione na wapnowanie, na które składają się: forma nawozu, zawartość zasadowych składników, wielkość dawki potrzebna do odkwaszenia pola, cena nawozu za tonę CaO i koszty zastosowania wapna na polu (transport + rozsiew).<o:p></o:p></div>
<div><o:p> </o:p></div>
<div class="MsoNormal">Wapnowanie należy wykonać podczas suchej i bezwietrznej pogody. Wapno powinno być równomiernie rozsiane po polu i dokładnie wymieszane z glebą za pomocą kultywatora lub pługa. Od poprawnego wymieszania wapna z glebą w dużym stopniu zależy równomierne odkwaszenie gleby. <strong>Nierównomierny wysiew nawozów wapniowych może spowodować w niektórych miejscach nadmierny wzrost pH gleby, co szkodzi roślinom.</strong>
<p class="MsoNormal"><strong>Dr hab. Dorota Pikuła IUNG – PIB Puławy</strong><br />Zdjęcia: Marek Kalinowski, arch. red. </p>
<p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p>
<o:p></o:p></div>

glin

kreda

kwaśne gleby

magnez

mangan

nawożenie

nawozy

nawozy dolomitowe

odczyn gleby

wapń

wapnowanie

zakwaszenie gleb

żelazo

Jesień optymalna na wapnowanie

Jednym z założeń projektowanej Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 ma być zachęcanie rolników do wdrażania rozwiązań prośrodowiskowych. Wśród praktyk ma znaleźć się również regeneracja gleb przez wapnowanie. Jakie będą dopłaty do wapnowania na 1 ha gruntów?<br /><br /><div data-article-box=""></div>Resort rolnictwa proponuje, aby praktyka dotycząca wapnowania, stanowiła wariant ekoschematu - Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia. <br /><br /><div data-article-box=""></div>- Rolnik wdrażający wariant dotyczący wapnowania, będzie zobowiązany wykonać zakres podstawowy ekoschematu, polegający na opracowaniu i przestrzeganiu planu nawozowego do powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie oraz wykonać zabieg wapnowania na gruntach ornych – wyjaśnia <strong>Szymon Giżyński, wiceminister rolnictwa</strong> w odpowiedzi na jedną z interpelacji poselskich.<br /><br /><div data-article-box=""></div>Potrzeba wapnowania ma wynikać z przeprowadzonych w ramach wariantu podstawowego badań gleby. W oparciu o bilans azotu oraz wyniki chemicznej analizy gleby sporządzany jest plan nawozowy. Plan nawozowy ma określać, obok potrzeb wapnowania, dawki składników pokarmowych (N, P, K i Mg). Odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny ma w Polsce większość gleb.<br />
<div data-article-box=""></div><h2>Jaka będzie stawka za wapnowanie?</h2>
<strong>Resort rolnictwa w drugiej wersji Planu Strategicznego WPR, proponuje, by stawka wynosiła 649 zł/ha.</strong> Przewiduje się, że płatność będzie przyznawana do tej powierzchni gruntów ornych na której zostanie zastosowany zabieg wapnowania. <br /><br /><div data-article-box=""></div>Wsparcie do wapnowania ma przysługiwać do powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie o pH poniżej lub równej 5,5, na których wykonywany jest zabieg wapnowania. Wsparcie w zakresie wapnowania przysługiwać będzie nie częściej niż raz na cztery lata. 4. Ale resort rolnictwa zaznacza, że obecnie trwają konsultacje społeczne drugiej wersji Planu Strategicznego WPR 2023-2027 i <b>ostateczny kształt ekoschematów może ulec zmianie.</b><br /><br /><div data-article-box=""></div>Od dwóch lata rolnicy, którzy chcą wapnować glebę, mogą ubiegać się o dopłaty. Wnioski przyjmują okręgowe stacje chemiczno-rolnicze. Za każdą tonę wapna nawozowego lub środka wapnującego przysługuje 300 zł dopłaty. Niestety, tu warto zauważyć, że pieniądze te są zaliczane do pomocy de minimis w rolnictwie. Więc jeśli limit na dany okres się wyczerpie, dopłaty są wstrzymywane, a kontynuacja ich wypłat następuje w roku następnym. W praktyce oznacza to, że na wsparcie trzeba czekać nawet kilka miesięcy.<br /><br /><div data-article-box=""></div>Więcej na temat proponowanych stawek dopłat, m.in. za poszczególne ekoschematy znajdziesz <strong><a href="https://www.tygodnik-rolniczy.pl/articles/pieniadze-i-prawo/jakie-beda-stawki-dopat-bezposrednich-dla-rolnikow-po-2022/" target="_blank" rel="noopener">TUTAJ</a></strong>.<br /><br /><div data-article-box=""></div>A jeśli chcesz pobrać darmowy <strong>PORADNIK</strong> "Najważniejsze zasady wapnowania gleby" kliknij <strong><a href="https://www.tygodnik-rolniczy.pl/articles/uprawa/poradnik-najwazniejsze-zasady-wapnowania-gleby/" target="_blank" rel="noopener">TUTAJ</a></strong>.

redaktor w zespole PWR Online, odpowiedzialna głównie za stronę www.tygodnik-rolniczy.pl

Kamila Szałaj

dopłaty do wapnowania

ekoschematy

ekoschematy w nowej WPR

program wapnowania gleb

wapnowanie gleb

wapnowanie gruntów ornych

Jakie będą dopłaty do wapnowania w ekoschematach?

<p id="lead">Zapraszamy do obejrzenia I części webinarium „Jak obniżyć koszty nawożenia azotem?”. Podczas seminarium prof. dr. hab. Witolda Szczepaniaka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przedstawiał prezentację dot. terminów i dawek nawożenia azotem w rolnictwie.<br />Z kolei Jerzy Mleczko,  agronom odpowiadający za stan upraw w ponad 20 gospodarstwach rolnych, główny specjalista ds. upraw rolnych w firmie WIALAN, przybliżył rolnikom kwestie związane ze stosowaniem inhibitorów ureazy. </p>

Webinaria

Webinarium Nawożenie azotem - prelekcje ekspertów

inhibitor ureazy

nawożenie azotem

uprawa zbóż

webinariu

webinarium

webinarium TPR

webinarium Tygodnika Poradnika Rolniczego

webinarium uprawowe

<p>Jeden zabieg zwalczający sprawcę jest standardem, a od kilku sezonów konieczne są dwa zabiegi fungicydowe. Oczywiście zależy to od przebiegu pogody i presji sprawcy zgnilizny twardzikowej. Zależy też od uprawianej odmiany, bo niektóre wykazują podwyższoną tolerancję.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Wybierz jedne z trzech sposobów walki z zgnilizną twardzikową w rzepaku</h2>
<p>Warto też dodać, że presja zgnilizny twardzikowej zależy od zmianowania i bardzo mocno od agrotechniki.<strong> Choroba jest dużym problemem, ale można ją ograniczać na trzy sposoby. Bardzo skutecznie ogranicza chorobę głęboka orka</strong>. Głęboko przyorane skleroty zgnilizny twardzikowej (są czarne umiejscowione w łodygach porażonego rzepaku) potrzebują nawet 6 miesięcy, aby wytworzyć miseczki owocników, a wtedy rzepak jest już wymłócony. Ale jeżeli agrotechnika jest uproszczona, grzyb nie traci energii na wytwarzanie długiej nóżki i owocniki tworzą się od wiosny. Stąd zdarza się w uproszczonych technologiach uprawy atak zgnilizny twardzikowej znacznie wcześniej – jeszcze przed kwitnieniem rzepaku.</p>
<p>Mamy też możliwość skutecznej, ale drogiej, ochrony biologicznej. Najdłużej na naszym rynku jest preparat Contans WG zawierający nadpasożyta <em>Coniothyrium minitans. </em>Rejestrację na zgniliznę twardzikową ma jeszcze Polygreen Fungicide WP (zawiera oospory grzyba <em>Pythium oligandrum</em>) i Serenade ASO (zawiera bakterie <em>Bacillus amyloliquefaciens</em> szczep QST 713) Niestety, środki zapisane w ekoschemacie wspierające stosowanie ochrony biologicznej są ograniczone. Niemniej pewnie wielu plantatorów rzepaku z nich skorzysta, bo produkty biologiczne są skuteczne.</p>
<p><strong>Najczęściej jednak rolnicy z przyczyn ekonomicznych, jak najbardziej racjonalnych, sięgają po fungicydy do zwalczania zgnilizny twardzikowej w okresie okołokwitnieniowym rzepaku.</strong> Przy presji zgnilizny twardzikowej to konieczne, bo w skrajnych przypadkach bez ochrony rzepaku przed tą chorobą straty w plonie mogą sięgać nawet 50%. Wiele gospodarstw upraszcza uprawę, a to sprzyja zgniliźnie twardzikowej. Dodatkowo w takich gospodarstwach pojawia się jeszcze jeden problem – zgnilizna atakuje plantacje znacznie wcześniej i wymaga zwalczania jeszcze przed kwitnieniem.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Jakie objawy świadczą o obecności owocników zgnilizny twardzikowej?</h2>
<p>Zgniliznę twardzikową warto kontrolować i obserwować. Należy przyglądać się zagrożeniu chorobą zanim nadejdzie czas infekcji i czas zwalczania sprawcy. Czego i gdzie szukać? <strong>W łanie rzepaku, na glebie, trzeba szukać grzybów, a konkretnie miseczkowatych owocników (apotecjów) zgnilizny twardzikowej. </strong>Te wyglądają jak minigrzybki z kapelusikiem i nóżką. Są koloru żółtego lub pomarańczowego, wielkości co najwyżej małego paznokcia i z nich uwolnią się potem zarodniki workowe (askospory) rozprzestrzeniane przez wiatr.</p>
<p><strong>Owocniki grzyba wyrastają ze sklerocjów, które w czasie żniw można znaleźć w łodygach rzepaku. </strong>Pamiętajmy, że skleroty po żniwach pozostają w glebie i zachowują żywotność do ok. 7–8, a nawet do 10 lat. W następnym sezonie wegetacyjnym, wiosną wyrasta z nich trzonek a na nim miseczkowate owocniki. Dlatego, jak wspomniałem na początku, zgniliznę twardzikową skutecznie ogranicza głęboka orka.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Kiedy są widoczne pierwsze objawy tej choroby w rzepaku?</h2>
<p>Sprawcą zgnilizny twardzikowej choroby jest grzyb <em>Sclerotinia sclerotiorum</em> i występuje przede wszystkim na łodygach. Rozwojowi grzyba na roślinach sprzyja szczególnie wysoka wilgotność gleby i powietrza oraz umiarkowane temperatury od 5 do 25 st. C (najbardziej optymalna dla rozwoju grzyba jest temperatura 16–22 st. C) w okresie kwitnienia rzepaku. <strong>Pierwszy etap infekcji ma często charakter utajony, a charakterystyczne objawy widoczne są dopiero, kiedy grzybnia przerośnie wnętrze łodyg. </strong>Objawy widoczne są najczęściej od końca kwitnienia i są to plamy początkowo jasnoszare potem ciemniejące, stopniowo powiększające się, niekiedy koncentryczne, czasem pokryte białą grzybnią.</p>
<p>Zarodniki opadając w kątach liści, przerastają pozostające na liściach płatki kwiatowe, porażają liście i łodygi.<strong> Atakowi w tym właśnie miejscu sprzyja to, że właśnie tam gromadzą się opadające płatki, tam jest najbardziej wilgotno i dla grzyba to miejsce jest idealne. </strong>Sprawca choroby korzysta z wilgoci, ale też pożywką są dla niego płatki kwiatów rzepaku.</p>
<p>Grzybnia przerasta wnętrze łodyg niszcząc tkanki przewodzące roślin. Porażone łodygi zamierają i łamią się, a całe rośliny przedwcześnie zasychają. W obrębie grzybni, wewnątrz łodyg lub rzadziej na ich powierzchni, widać najpierw szare potem czarne przetrwalniki grzyba – skleroty.</p>
<div data-article-box=""></div><h2>Szukaj plam na roślinie, a w łodygach sklerotów</h2>
<p><strong>Objawów zgnilizny twardzikowej trzeba szukać na łodygach, w łodygach, na łuszczynach, na liściach, zwłaszcza kątowych. </strong>W praktyce objawy zgnilizny twardzikowej na liściach mogą być mylone z objawami szarej pleśni. W niektórych fazach wzrostu rzepaku trudności w rozpoznaniu objawów zgnilizny twardzikowej może nastręczać także podobieństwo objawów werticiliozy.</p>
<p><strong>Jeżeli w okresie okołokwitnieniowym liście rzepaku są w połowie zielone, a w połowie żółte i takie objawy występują na wielu liściach, to jest to werticilioza.</strong> Grzyb werticiliozy atakuje z gleby i umiejscawia się w wiązkach przewodzących powodując zamieranie roślin.</p>
<p>Liście zaatakowane przez zgniliznę twardzikową po prostu zamierają do góry, od miejsca, w którym grzyb się umiejscowił. W przypadku zgnilizny występuje też obfity nalot grzybni, a przy werticiliozie na liściach tego nie ma. Atak zgnilizny twardzikowej związany jest z wilgotnością panującą w czasie opadania płatków kwiatowych. Jeżeli płatki opadają i przyklejają się do łodyg albo kątów liści to grzyb ma tam idealne warunki do rozwoju. Choroba atakuje też w miejscach uszkodzeń roślin przez szkodniki. Czarne skleroty tego grzyba rozwijają się w łodygach.</p>
<p><img src="/media/uploads/jakimi_sposobami_walczyc_ze_zgnilizna_twardzikowa_w_rzepaku1.jpg" width="1200" height="733" alt="Najwcześniejszy atak i infekcje zgnilizny twardzikowej odbywają się przez uszkodzenia i rany po szkodnikach, przymrozkach, gradobiciach. Potem sprawca ma łatwiej – zarodniki przenoszone przez wiatr idealne warunki rozwoju znajdują w kątach liści, a czynnikiem sprzyjającym są zatrzymujące się w tych miejscach opadające płatki kwiatów" /></p>
<ul>
<li><strong>Najwcześniejszy atak i infekcje zgnilizny twardzikowej odbywają się przez uszkodzenia i rany po szkodnikach, przymrozkach, gradobiciach. Potem sprawca ma łatwiej – zarodniki przenoszone przez wiatr idealne warunki rozwoju znajdują w kątach liści, a czynnikiem sprzyjającym są zatrzymujące się w tych miejscach opadające płatki kwiatów</strong></li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h2>Uprawa w uproszczeniach bardziej narażona na atak zgnilizny twardzikowej</h2>
<p>Chorobę, zgodnie z zaleceniami ogranicza się standardowo w okresie okołokwitnieniowym, a konkretnie od momentu pąkowania do początku opadania płatków kwiatowych. <strong>Okres kwitnienia jest uniwersalny i najlepszy, jeżeli jednym zabiegiem chcemy ograniczyć zgniliznę twardzikową, czerń krzyżowych i szarą pleśń. Jednak w technologiach uproszczonej uprawy rzepaku zawsze można się spodziewać, że zgnilizna twardzikowa zaatakuje wcześniej i nawet zainfekuje rośliny od korzeni.</strong> Zatem, jeżeli to zgnilizna twardzikowa jest głównym zagrożeniem na plantacji w okresie kwitnienia, warto rozważyć wykonanie zabiegu nieco wcześniej, czyli nie w momencie opadania płatków, ale na początku pąkowania rzepaku.</p>
<p>Przyczyną takiego wczesnego ataku choroby są uproszczenia, ale także uszkodzenia powodowane w rzepaku przez mróz w zimie i przez przymrozki wiosną oraz przez szkodniki. Uszkodzenia otwierają drogę do infekcji tzw. od korzeniowej zgnilizny twardzikowej. <strong>Na wielu plantacjach aż 10% porażeń zgnilizną twardzikową bywa skutkiem infekcji odkorzeniowej. Rolę zabiegu hamującego te infekcje spełniają oczywiście fungicydy do regulowania wzrostu rzepaku.</strong></p>
<p>Presja choroby może być mniejsza jeżeli występuje np. susza. W przypadku występowania warunków osłabiających presję porażenia zgnilizną twardzikową, zabieg ochronny można nieco opóźnić. Wykonanie go pod koniec okresu kwitnienia, znacząco wpłynie na jakość ochrony przed czernią krzyżowych i szarą pleśnią. W praktyce bardzo często zabieg ten łączy się ze zwalczaniem szkodników łuszczynowych.</p>
<p>Sprawcę zgnilizny twardzikowej zwalcza się od momentu pąkowania do początku opadania płatków kwiatowych. Pierwsze oznaki choroby są ostatecznym wskazaniem do zabiegu tj. próg szkodliwości stanowi 1% roślin z objawami choroby lub 1–5 apotecjów na 1 m<sup>2</sup>. W rejonach intensywnej uprawy rzepaku i występowania w latach poprzednich tej choroby oraz uprawy odmiany podatnej na porażenie przez sprawcę zgnilizny twardzikowej wskazane jest wykonanie zabiegu profilaktycznego.</p>
<p><img src="/media/uploads/jakimi_sposobami_walczyc_ze_zgnilizna_twardzikowa_w_rzepaku2.jpg" width="1200" height="774" alt="Od wiosny z czarnych sklerot (na porażonej plantacji znajdziemy je w łodygach) wyrastają na trzonkach miseczkowate owocniki z zarodnikami., ale można je dostrzec" /></p>
<ul>
<li><strong>Od wiosny z czarnych sklerot (na porażonej plantacji znajdziemy je w łodygach) wyrastają na trzonkach miseczkowate owocniki z zarodnikami., ale można je dostrzec</strong></li>
</ul>
fot. Marek Kalinowski
<p>Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 14/2023 na str. 20. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: <a href="https://prenumeruj.tygodnik-rolniczy.pl/package/?_ga=2.156531259.1010001918.1670837582-2027731230.1663834455" target="_blank" rel="noopener">Zamów prenumeratę. </a></p>

<p>eden zabieg zwalczający sprawcę jest standardem, a od kilku sezonów konieczne są dwa zabiegi fungicydowe. Oczywiście zależy to od przebiegu pogody i presji sprawcy zgnilizny twardzikowej. Zależy też od uprawianej odmiany, bo niektóre wykazują podwyższoną tolerancję.</p>
<h2>Wybierz jedne z trzech sposobów walki z zgnilizną twardzikową w rzepaku</h2>
<p>Warto też dodać, że presja zgnilizny twardzikowej zależy od zmianowania i bardzo mocno od agrotechniki.<strong> Choroba jest dużym problemem, ale można ją ograniczać na trzy sposoby. Bardzo skutecznie ogranicza chorobę głęboka orka</strong>. Głęboko przyorane skleroty zgnilizny twardzikowej (są czarne umiejscowione w łodygach porażonego rzepaku) potrzebują nawet 6 miesięcy, aby wytworzyć miseczki owocników, a wtedy rzepak jest już wymłócony. Ale jeżeli agrotechnika jest uproszczona, grzyb nie traci energii na wytwarzanie długiej nóżki i owocniki tworzą się od wiosny. Stąd zdarza się w uproszczonych technologiach uprawy atak zgnilizny twardzikowej znacznie wcześniej – jeszcze przed kwitnieniem rzepaku.</p>
<p>Mamy też możliwość skutecznej, ale drogiej, ochrony biologicznej. Najdłużej na naszym rynku jest preparat Contans WG zawierający nadpasożyta <em>Coniothyrium minitans. </em>Rejestrację na zgniliznę twardzikową ma jeszcze Polygreen Fungicide WP (zawiera oospory grzyba <em>Pythium oligandrum</em>) i Serenade ASO (zawiera bakterie <em>Bacillus amyloliquefaciens</em> szczep QST 713) Niestety, środki zapisane w ekoschemacie wspierające stosowanie ochrony biologicznej są ograniczone. Niemniej pewnie wielu plantatorów rzepaku z nich skorzysta, bo produkty biologiczne są skuteczne.</p>
<p><strong>Najczęściej jednak rolnicy z przyczyn ekonomicznych, jak najbardziej racjonalnych, sięgają po fungicydy do zwalczania zgnilizny twardzikowej w okresie okołokwitnieniowym rzepaku.</strong> Przy presji zgnilizny twardzikowej to konieczne, bo w skrajnych przypadkach bez ochrony rzepaku przed tą chorobą straty w plonie mogą sięgać nawet 50%. Wiele gospodarstw upraszcza uprawę, a to sprzyja zgniliźnie twardzikowej. Dodatkowo w takich gospodarstwach pojawia się jeszcze jeden problem – zgnilizna atakuje plantacje znacznie wcześniej i wymaga zwalczania jeszcze przed kwitnieniem....</p>

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

Profesjonalne wapnowanie – poradnik niezbędny każdemu rolnikowi

Redakcja Tygodnika Poradnika Rolniczego wraz z ekspertami opracowali niezwykle cenny poradnik pt. Profesjonalne wapnowanie. Jakie informacje i wskazówki znajdą rolnicy w nowej publikacji?

Jakie korzyści daje profesjonalne wapnowanie w rolnictwie?