Można oczywiście przeprowadzić renowację przez podsiew, ale też w tej sytuacji przemienne użytki po pięciu latach staną się trwałymi użytkami zielonymi, a to pociąga za sobą sporo konsekwencji.

Można założyć użytek późnym latem

Jest wiele sposobów na założenie nowego przemiennego użytku zielonego. Można to zrobić po likwidowanym użytku, ale lepiej na nowym stanowisku. Można założyć użytek późnym latem, wczesną jesienią lub wiosną. Dziś tylko kilka ważnych zasad ich zakładania wiosną, a jeżeli wiosną, to najczęściej siew w roślinę ochronną. Najlepszy jest oczywiście jęczmień jary zbierany wcześniej na kiszonkę (GPS). Mogą to być alternatywnie owies zbierany na zielonkę lub krótkosłome odmiany pszenicy jarej.

Zakładam oczywiście, że ta operacja założenia przemiennego użytku zielonego była zaplanowana i jest dobrze przygotowana, bo z plonów będziemy korzystać przez 3–4 lata. Stanowisko powinno mieć uregulowane pH i wykonane jesienią nawożenie potasem i fosforem. To podstawowa baza potencjału plonotwórczego przyszłego użytku.

Na jakie odmiany postawić?

Bardzo istotną cechą rośliny ochronnej jest dobre pełnienie tej podstawowej funkcji, czyli podpory dla traw i motylkowatych. Za najlepszą roślinę ochronną dla koniczyny czerwonej, lucerny, traw i mieszanek traw z motylkowymi uznaje się jęczmień jary.

Zaleca się wybieranie na roślinę ochronną odmian (jęczmienia, owsa i pszenicy) niskich (krótkosłomych), o sztywnych źdźbłach (mniej podatne na wyleganie) i możliwie najwcześniej schodzących z pola. Roślina ochronna powinna cechować się możliwie najmniejszą konkurencyjnością w stosunku do traw i motylkowatych. Aby roślina ochronna spełniała zadanie, nie może zbytnio konkurować z wsiewanymi w nią roślinami. Dlatego norma wysiewu dla zbóż, jako roślin ochronnych, powinna stanowić co najwyżej 60% normalnej normy siewu czystego.

Wysiew do 2/3 normy

Zboża, jako rośliny ochronne powinniśmy wysiewać w ilości ok. 60 kg/ha (jęczmień jary), 50–70 kg/ha (owies siewny) i 100–120 kg/ha (pszenica jara). Przy siewie jęczmienia jarego w plonie głównym zaleca się obsadę do 300 ziaren na metr kwadratowy. Norma wysiewu jęczmienia jarego, jako rośliny ochronnej powinna być mniejsza o co najmniej 30%. Przyjmuje się, że zagęszczeniem optymalnym jest do 200 ziaren/m² (to ok. 2/3 w porównaniu do siewu w plonie głównym).

Obniżona norma ma chronić wsiewki i w jak najmniejszym stopniu z nimi konkurować. Roślina ochronna ma też cechować się jak najszybszym zejściem z pola i w tej kategorii jęczmień jest najlepszy.

Jak nawozić uprawy jęczmienia?

Zboża powinniśmy wysiewać po wykonaniu nawożenia przedsiewnego, w płytko doprawioną glebę na głębokość ok. 3 cm (4 cm na glebach lżejszych) w rozstawie jak dla siewu czystego. Nawożenie powinno być wykonane w oparciu o zasobność gleby. Dlatego zalecenia nawozowe mają dużą rozpiętość, a konkretnie zaleca się zastosowanie od 60 do 120 kg P₂O₅/ha i od 80 do 150 kg K₂O/ha. Nawożenie azotem jest uzależnione od tego, czy wsiewamy motylkowate, trawy, czy mieszanki tych gatunków i wynosi od 40 do maksymalnie 80 kg N/ha.

Mieszanki traw z motylkowymi, trawy lub motylkowe wsiewamy po siewie zbóż na głębokość 1 cm (1,5 cm na glebach lżejszych). Siew mieszanki, o ile to możliwe, powinien być wykonany w poprzek do kierunku wysiewu rośliny ochronnej, a następnie lekko zwałowany, co zapewnia dociśnięcie nasion do gleby i ułatwia podsiąkanie wody. Jakie gatunki traw i motylkowych wybierać i w jakich ilościach siać. Te rady przedstawimy w następnych wydaniach TPR.

fot. archiuwm TPR

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 12/2023 na str. 33. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.