Droga konieczna: szerokość rośnie wraz z kombajnem
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Droga konieczna: szerokość rośnie wraz z kombajnem

02.01.2021autor: adw. Łukasz Opaliński

Powiększyłem gospodarstwo, kupiłem nowy, szerszy kombajn. Dojazd do drogi publicznej z moich zabudowań wiedzie przez teren sąsiada, który grzecznościowo pozwala mi po nim przejeżdżać. Jednak dotychczasowa szerokość udostępnionej drogi już nie wystarcza. Nie mam innej możliwości dojazdu sprzętem rolniczym do ulicy jak tylko przez tę nieruchomość. Czy prawo przewiduje jakieś rozwiązanie tej sytuacji? Oto pytanie z Dolnego Śląska na forum Agrarlex.

Z artykułu dowiesz się

  • Co daje ustanowienie służebności drogi koniecznej?
  • Czy możesz żądać poszerzenia dotychczasowej drogi koniecznej, mając nowy – szerszy sprzęt?
  • Jak się ustanawia służebność drogi koniecznej?
  • Gdzie udać się, gdy sąsiad nie zgadza się na drogę konieczną?
Brak odpowiedniego dojazdu do działki, nie tylko zwykłymi środkami transportu, ale w pewnych okolicznościach również maszynami rolniczymi, stanowi przesłankę do ustanowienia na nieruchomości sąsiada służebności drogi koniecznej.
Przepis art. 145 Kodeksu cywilnego przewiduje możliwość ustanowienia służebności drogi koniecznej w sytuacji, w której:
  • nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub 
  • do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. 
Służebność daje możliwość przechodzenia, przejazdu lub przepędzania bydła przez cudzą nieruchomość.
Specyfika służebności drogi koniecznej objawia się w tym, że może ona zostać ustanowiona wbrew woli właściciela nieruchomości obciążonej. W każdym jednak wypadku ustanowienie takiej służebności odbywa się za wynagrodzeniem.

Co to jest droga publiczna?

Pod pojęciem drogi publicznej należy rozumieć jedną z dróg wymienionych w ustawie o drogach publicznych, a więc: 
  • drogę krajową, 
  • wojewódzką, 
  • powiatową lub gminną. 
Służebność drogi koniecznej ma zapewniać dostęp do jednej z dróg zaliczanych do kategorii dróg publicznych, co oznacza jedynie, że ma ona prowadzić do drogi o takim właśnie charakterze.
r e k l a m a

Kryteria ustanowienia służebności

Przy ustanawianiu służebności tej należy, po pierwsze:
  • uwzględniać potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej;
  • ustalenie drogi koniecznej powinno odbywać się z możliwie najmniejszym obciążeniem dla gruntów, przez które droga ta ma prowadzić;
  • jeżeli jednak ustanowienie służebności drogi koniecznej stałoby się niezbędne na skutek sprzedaży gruntu, droga konieczna powinna przebiegać przez te grunty. W każdym jednak wypadku przeprowadzenie drogi koniecznej powinno odbywać się z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.

Odpowiedni dostęp

  • Odpowiedni dostęp do nieruchomości nie może być interpretowany jako dostęp zapewniający łatwiejsze korzystanie z nieruchomości.
  • Droga konieczna może być ustanowiona tylko w przypadku zapewnienia niezbędnego dostępu nieruchomości do drogi publicznej lub też, że odpowiedni dostęp musi stwarzać rzeczywistą, bezpieczną możliwość swobodnego przedostawania się z nieruchomości do takiej drogi. 
  • Wyjazd z nieruchomości jest nieodpowiedni, gdy stwarza niebezpieczeństwo w ruchu drogowym. 

Jaka szerokość drogi koniecznej?

Co do szerokości drogi koniecznej nie ma zapisów w prawie. Ale mowa jest o tym, że:
  • odpowiednim jest taki dostęp do drogi publicznej, który pozwala właścicielowi korzystać z całej nieruchomości (nie tylko z jej części) zgodnie z jej przeznaczeniem;
  • tak rozumiany dostęp obejmuje również zaplecze budynku wchodzące w skład nieruchomości, umożliwiające racjonalne z niej korzystanie. 
O tym, czy istniejący dostęp do budynków gospodarskich jest odpowiedni, decydują każdorazowo wszystkie okoliczności konkretnej sprawy. Wymagają one rozważenia, czy prawnie zapewniony dostęp gwarantuje niezbędną, że społeczno-gospodarczego punktu widzenia, łączność nieruchomości z należącymi do niej budynkami gospodarskimi, umożliwiając normalne gospodarcze korzystanie z nieruchomości. 

W dzisiejszych warunkach technicznych i gospodarczych oczywistym jest też, że wykonywanie prac agrotechnicznych wymaga użycia specjalistycznego sprzętu, np. kombajnu, dla którego sprawnego dojazdu do pola uprawnego koniecznym będzie zagwarantowanie drogi o odpowiedniej dla tego typu pojazdu szerokości. 

W pełni uzasadnione jest więc żądanie ustanowienia drogi koniecznej do działki o szerokości umożliwiającej przejazd właśnie tego typu pojazdu.

Sposoby ustanowienia drogi koniecznej

Ustanowienie drogi koniecznej powinno nastąpić w formie umowy zawierającej notarialne oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej:
  • zainteresowane osoby dowolnie kształtują sposób wykonywania służebności, a także ewentualne wynagrodzenie;
  • wpis w księdze następuje zarówno dla nieruchomości władnącej (w dziale pierwszym w części drugiej – I Sp), jak i nieruchomości obciążonej (w dziale trzecim);
  • jeżeli właściciel nieruchomości, którą miałaby obciążać służebność, nie zgadza się na jej ustanowienie, może to zrobić sąd w orzeczeniu sądowym (najczęstszy sposób);
  • sprawy o ustanowienie służebności drogi koniecznej rozpoznaje sąd rejonowy. 
We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Warto skorzystać z pomocy adwokata przy sporządzaniu takiego wniosku i prowadzeniu sprawy, gdyż te należą do dość skomplikowanych, zachodzi konieczność powoływania opinii biegłych, przesłuchiwania świadków itp. Warto powierzyć sprawę w tym zakresie profesjonalistom 
Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd najczęściej przeprowadza dowód z oględzin nieruchomości i opinii biegłego.

Adw. Łukasz Opaliński
Dolnośląska Izba Rolnicza
Podstawa prawna: 
  • Kodeks cywilny
  • Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.
autor adw. Łukasz Opaliński

adw. Łukasz Opaliński

Łukasz Opaliński, adwokat, prawnik Dolnośląskiej Izby Rolniczej

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Spadek

Jak sprawdzić, czy spadek jest bezpieczny i warty przejęcia?

Oto salomonowe pytanie godne serwisu Agrarlex: jak sprawdzić, czy spadek, który otrzymujesz, jest bezpieczny i warty przejęcia? Często bowiem okazuje się, że zamiast majątku odziedziczyć można cudze długi!

czytaj więcej
Sprzedaż płodów rolnych

Pandemia, klęski, chryzantemy: ARiMR płaci

Poniedziałek, 30 listopada 2020 r., jest ostatnim dniem na złożenie w ARiMR wniosków o pomoc dla rolników poszkodowanych przez pandemię i klęski żywiołowe oraz o wsparcie finansowe w ramach PROW 2014-2020 dla nowych grup i organizacji producentów rolnych. W tym dniu mija także termin dostarczania do Agencji zaświadczeń potwierdzających odbiór lub utylizację chryzantem.

czytaj więcej
Transport w gospodarstwie

Auta elektryczne i hybrydy: rośnie popyt

Rynek samochodów elektrycznych w ubiegłym roku wzrósł w Polsce o 140%, porównując do roku wcześniej. Wielu przedsiębiorców planuje nabycie „elektryka” lub „hybrydę”.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)