Odpowiedź: Zgodnie z ustawą z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (t.j. DzU z 2019 r., poz. 1362), w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną (jest poświadczona przez notariusza lub gminę) i była wykonywana co najmniej przez 3 lata, licząc od tej daty oraz nabywana nieruchomość rolna wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy.

Spełnienie tych wymagań nie oznacza, że dzierżawca będzie mógł z prawa pierwokupu skorzystać, bowiem zgodnie choćby z przepisem § 3 ust. 5 ustawy, prawo to nie znajdzie zastosowania, gdy nabywcą nieruchomości rolnej jest:

* jednostka samorządu terytorialnego;
* Skarb Państwa;
* spółka przesyłowa Skarbu Państwa;
* osoba bliska zbywcy.

Ponadto, pierwokup przysługuje jedynie wtedy, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 (300 ha), a nabywana nieruchomość rolna jest położona w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca lub w gminie graniczącej z tą gminą.

Jak wynika z powyższego, nawet dzierżawa wieloletnia, udokumentowana umową notarialną nie daje stuprocentowej gwarancji skorzystania z prawa pierwokupu.

adwokat Mikołaj Pomin