Ministerstwo rolnictwa przedstawiło wstępne dane handlu zagranicznego towarami rolno-spożywczymi z Rosją, Ukrainą i Białorusią w okresie od stycznia do maja 2022 r. Są one dość zaskakujące.

Import żywności z Rosji wzrósł niemal o 50 proc.!

Od ośmiu lat obowiązuje rosyjskie embargo na produkty rolno-spożywcze z Polski i UE. Do tego doszły sankcje gospodarcze nałożone na Rosję po zaatakowaniu Ukrainy. A mimo to handel żywnością z tym krajem trwa nadal. W bardzo dużych ilościach sprowadzamy stamtąd mrożone ryby, głównie dorsza i mintaja. Co zaskakujące, wartość importowanych towarów wzrosła o niemal 50 proc. A w maju w porównaniu do kwietnia wykazywała tendencję wzrostową!

Szczegółową informację na ten temat przedstawił Wydział Informacji Rynkowej w Departamencie Rynków Rolnych MRiRW. Wynika z niej, że w okresie I-V 2022 roku wartość importu towarów rolno-spożywczych z Federacji Rosyjskiej do Polski była na poziomie 178 mln euro. To wzrost o 48 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W ogólnej wartości importu żywności do naszego kraju, towary sprowadzone z Rosji stanowiły 1,4 proc. (20 miejsce).

Główne towary importowane z Rosji do Polski to: ryby i filety rybne oraz tłuszcze i oleje zwierzęce lub roślinne, a także nasiona lnu.

Z kolei w tym samym okresie wartość eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski do Federacji Rosyjskiej była na poziomie 212 mln euro. Oznacza to spadek o 17 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2021 roku. Tym samym sprzedaż do Rosji stanowiła około 1,2 proc. polskiego eksportu rolno-spożywczego ogółem (18 miejsce).

Do Rosji sprzedajmy wyroby piekarnicze, cukiernicze oraz czekoladę i soki owocowe.

*wykres: Wydział Informacji Rynkowej w Departamencie Rynków Rolnych MRiRW

Kołodziejczak: to patologia, że ryby możemy przywozić, a nawozów już nie

Zdaniem Michała Kołodziejczak, lidera AgroUnii, te dane dobitnie obnażają patologię handlu zagranicznego zarówno Polski, jak i UE.

- Wzrost importu żywności jest szokujący, zwłaszcza że trwa wojna i na Rosję nałożono szereg sankcji. My nie możemy sprzedawać naszych warzyw czy mięsa do tego kraju, ale uzależniamy się od przywozu ich żywności, zwłaszcza ryb. Jednocześnie wygaszamy swoje łowiska i krajową produkcję. Przecież to największa patologia, jaka dotyka polskich producentów żywności. Rybacy, z którymi jestem w kontakcie są załamani, bo w restauracjach króluje dorsz i mintaj z Rosji – wyjaśnia Kołodziejczak.  I zaznacza, że przywozimy żywność z Rosji i Białorusi, ale nawozów, tak bardzo potrzebnych polskim rolnikom już nie możemy sprowadzać.

PIE: planowane jest złagodzenie ograniczeń w handlu nawozami z Rosją

Z kolei Jan Strzelecki, zastępca kierownika zespołu gospodarki światowej Polskiego Instytutu Ekonomicznego wyjaśnia, że ryby, stanowią ponad połowę produktów rolno-spożywczych importowanych z Rosji do Polski. Z kolei w przypadku Białorusi drastycznie wzrosła wartość importu olejów spożywczych.

- Wzrost wartości importu artykułów rolno-spożywczych z Rosji i Białorusi jest w dużej mierze wynikiem wzrostu cen. Oleje drastycznie podrożały w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę, która jest ich znaczącym producentem. Dynamicznie rosną także ceny produktów importowanych z Rosji - zaznacza Strzelecki. 

Wyjaśnia też, że import jest możliwy, ponieważ w większości towary rolno-spożywcze nie są obejmowane kolejnymi pakietami sankcji UE.

- Na przykład w piątym pakiecie sankcyjnym zakazem importu objęto kawior i skorupiaki, ale nie istotne w polskim imporcie pozycje jak dorsz i mintaj. Ze względu na światowy kryzys żywnościowy w UE widać tendencję do ograniczenia sankcji związanych z żywnością: planowane jest złagodzenie ograniczeń związanych z handlem nawozami i zbożem z Rosji. Sankcje UE nie zabraniają unijnym firmom kupowania, importowania lub płacenia za rosyjskie produkty rolne, pod warunkiem, że nie są w to zaangażowane osoby objęte sankcjami. UE unikała kompleksowego zakazu importu rosyjskich produktów rolnych. Z kolei polski eksport do Rosji był blokowany przez embargo na żywność, które Rosja wprowadziła na import żywności z państw Unii Europejskiej jeszcze w 2014 r. - informuje specjalista.

Ukraina ważnym kierunkiem sprzedaży serów i twarogów

Wartość eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski do Ukrainy roku była na poziomie 337 mln euro, oznaczało to wzrost o 6,4 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2021. Tym samym sprzedaż do Ukrainy stanowiła około 1,9 proc. polskiego eksportu rolno-spożywczego ogółem (14 miejsce). Główne towary eksportowane do Ukrainy z Polski to: sery i twarogi, karma dla psów i kotów, kawa, mięso wieprzowe, chleb i czekolada.

W tym samym okresie wartość importu z Ukrainy do Polski towarów rolno-spożywczych była na poziomie 676 mln euro, a to oznacza 2,5-krotny wzrost w stosunku do pierwszych pięciu miesięcy 2021 roku. W ogólnej wartości importu żywności do naszego kraju, towary sprowadzone z Ukrainy stanowiły 5,4 proc. (4 miejsce).

Co kupujemy od Ukraińców? Przede wszystkim olej słonecznikowy (udział w całkowitym imporcie z Ukrainy 24,2 proc.) oraz kukurydzę (18,1 proc.), olej sojowy (14,3 proc.),  makuchy, m.in. z nasion słonecznika, rzepaku (12,7 proc.), orzechy i owoce mrożone (4,9 proc.).

Bilans wymiany handlowej z Ukrainą w I-V 2022 r. był ujemny i wyniósł 339 mln euro. Podczas, gdy w poprzednim roku (w okresie I-V) bilans ten był dodatni i wynosił 52 mln euro.

Skalę dynamiki importu najlepiej pokazuje ta grafika. Od momentu rozpoczęcia agresji Rosji na Ukrainę widać wzrost napływu ukraińskiej żywności do Polski. A trzeba pamiętać, że Unia Europejska zniosła cła na towary z Ukrainy dopiero na przełomie maja i czerwca.

*wykres: Wydział Informacji Rynkowej w Departamencie Rynków Rolnych MRiRW

Z Białorusi sprowadziliśmy 3,5 razy więcej żywności!

Wartość eksportu z Polski do Białorusi towarów rolno-spożywczych w okresie I-V 2022 roku była na poziomie 61 mln euro i oznaczało to spadek, aż o 45 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2021 roku. Tym samym sprzedaż do Białorusi stanowiła około 0,3 proc. polskiego eksportu rolno-spożywczego ogółem (34 miejsce wśród odbiorców polskiej żywności).

Główne towary eksportowane z Polski do Białorusi to jabłka, gruszki i truskawki.

W tym samym okresie wartość importu do Polski towarów rolno-spożywczych z Białorusi była na poziomie 81 mln euro, był to prawie 3,5-krotny wzrost w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej. W ogólnej wartości importu żywności do naszego kraju stanowiło import z Białorusi stanowił 0,6 proc. (30 miejsce wśród dostawców żywności do Polski). Tak znaczący wzrost wartości importu wynikał z bardzo dużego wzrostu importu oleju rzepakowego (do poziomu około 38,5 tys. ton, rok wcześniej było to zaledwie 6,6 tys. ton).

Bilans wymiany handlowej z Białorusią w okresie I-V 2022 r. był ujemny i wyniósł 20,4 mln euro. Przed rokiem bilans obrotów z Białorusią był dodatni i wynosił 85,9 mln euro.

O komentarz w sprawie dużego wzrostu importu żywności z Rosji i Białorusi poprosiliśmy także KOWR i MRiRW. Jak tylko otrzymamy odpowiedź, opublikujemy ją.

oprac. ksz, wk, fot. Envato.com