Eksport zbóż z Ukrainy może wynieść nawet 40 mln ton. Rosja planuje wysłać nawozy do Afryki
Prawie dwa tygodnie temu została przedłużona o kolejne 120 dni inicjatywa zbożowa dotycząca bezpiecznego transportu produktów rolnych z Ukrainy przez Morze Czarne. Gwarantami realizacji tej inicjatywy pozostały ONZ i Turcja. Jak wygląda to w praktyce?
Jak poinformowało Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy, resort zwrócił się do partnerów umowy zbożowej z propozycją przedłużenia jej o co najmniej 1 rok i włączenia do niej mikołajewskiego portu, który został dostępny po odzyskaniu Ukrainą Chersonia.
Od podpisania umowy zbożowej Black Sea Grain Initiative wg stanu na koniec października br. z trzech odeskich portów wypłynęło 421 statków przewożących 9,7 mln ton ukraińskich produktów rolnych, w tym między innymi 4,3 mln ton kukurydzy, 2,8 mln ton pszenicy i 319 tys. ton jęczmienia. A do 16 listopada br. korytarzem zbożowym wysłano 11,1 mln ton produktów rolnych, z czego 42% stanowiła kukurydza, 30% pszenica, a prawie 4% jęczmień.
Ukraina będzie mogła eksportować ponad 40 mln ton zboża w sezonie
W tym sezonie 2022/23 Ukraina będzie mogła eksportować korytarzem zbożowym od 24,3 mln ton do 40,3 mln ton zboża, w zależności od rozwoju sytuacji na Morzu Czarnym. Według analizy eksportów APK-Inform istnieją dwa scenariusze.
Optymistycznie szacując możliwości eksportowe zbóż z Ukrainy, czyli w ramach dalszego funkcjonowania korytarza zbożowego w 2022/23 roku, Ukraińcy będą mogli wyeksportować 40,3 mln ton, ale to nadal mniej 23% niż rok wcześniej W odniesieniu do tych danych dostawy pszenicy na eksport wyniosą 13,6 mln ton (-27% w relacji r/r), jęczmienia – 2,4 mln ton (-58%), kukurydzy – 24 mln ton (-11%).
Według scenariuszu pesymistycznego dostawy ukraińskiego zboża na rynek zagraniczny mogą wynieść zaledwie 24,3 mln ton (-53% w relacji r/r), w tym pszenicy – 8,1 mln ton (-57%), jęczmienia – 2 mln ton (-65%), kukurydzy – 14,1 mln ton (-48%).
Jak zaznaczono, w okresie lipiec-październik br. Ukraina wysłała 13,2 mln ton zboża, czyli o 33% mniej niż w analogicznym okresie rok temu – 19,6 mln ton. Jednocześnie eksport kukurydzy w tym okresie wyniósł 7,1 mln ton, czyli trzykrotnie więcej poziomu z ubiegłego roku. Natomiast dostawy pszenicy i jęczmienia są o ponad połowę niższe od danych z 2021 roku i wynoszą 5 mln ton (-60%).
Moskwa prześle afrykańskiemu kraju darmowe rosyjskie nawozy
Od początku działania sankcji wiele europejskich krajów zablokowało rosyjskim statkom dostęp do ich portów, a już przebywające tam statki zostały zatrzymane wraz z ładunkiem. Jak poinformował wiceminister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Wierszynin, w europejskich portach przebywa prawie 300 tysięcy ton rosyjskich nawozów, a przez ten cały czas Rosja oraz sam producent prowadziły negocjacje domagając się odblokowania tych nawozów.
Te negocjacje okazały się częściowo owocne dla Rosji - partia nawozów trafił do Malawi, ale to nie będzie komercyjna dostawa, lecz humanitarna. 11 listopada holenderski rząd zwolni ładunek 20 tys. ton na prośbę ONZ i będzie wysłana ona za pośrednictwem Światowego Programu Żywnościowego.
Jednocześnie reszta rosyjskich nawozów pozostaje w różnych portach morskich, przy czym w większości w portach litewskich. Moskwa dalej mówi o swojej gotowości rozpoczęcia eksportu 280 tysięcy ton nawozów, jako wysyłki humanitarnej.
Reuters: eksport rosyjskiego amoniaku w zamian za jeńców wojennych
Jak informuje Reuters, wraz z przedłużeniem umowy zbożowej przedstawiciele Rosji i Ukrainy omówili możliwość wznowienia eksportu rosyjskiego amoniaku przez Ukrainę oraz wymianę jeńców wojennych. Natomiast obie strony konfliktu nie potwierdzają faktu negocjacji w tym temacie.
Według tych źródeł wymiana jeńców wojennych jest warunkiem stawianym przez Ukrainę w odpowiedzi na prośbę Rosji o wznowienie eksportu rosyjskiego amoniaku przez ukraiński odcinek rurociągu Togliatti-Odessa, który przed wojną transportował około 2,3 mln ton amoniaku.
Jak podaje Reuters, Kreml prosił o włączenie porozumienia w sprawie wznowienia pracy rurociągu amoniaku do umowy zbożowej. A 23 listopada br., prezydent Putin powiedział, że Moskwa będzie współpracować z ONZ w sprawie wznowienia wysyłki amoniaku rurociągiem w ramach umowy zbożowej.
Jednocześnie według źródeł spotkanie, o którym informuje Reuters, miało się odbyć 17 listopada br. w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i przebiegało bez udziału przedstawicieli ONZ, gdyż ona odgrywa kluczową rolę w negocjacjach w sprawie eksportu żywności.
15 listopada brytyjski Financial Times poinformował (również powołując się na własne źródła), że Zachód jest gotowy udzielić Rosji gwarancji bezpieczeństwa wznowienia dostaw amoniaku.
Żadna ze stron jednak nie potwierdza faktu negocjacji w ZEA, a sekretarz prasowy prezydenta Rosji powstrzymał się od komentarza.
Jednocześnie podczas New Economy Forum (14-17 listopada br.) Zełenski powiedział, że tranzyt rosyjskiego amoniaku jest możliwy tylko pod jednym warunkiem – po wymianie więźniów „wszyscy za wszystkich”.
oprac. mkh na podst. Ministerstwo Polityki Rolnej i Żywnościowej Ukrainy, Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy, APK-Inform, Reuters, Izvestiya, Interfax,
Maryia Khamiuk
dziennikarz, współpracownik PWR Online
Najważniejsze tematy