Pierwsze sygnały zmiany trendu na światowym rynku mleka zaczęły się pojawiać w II połowie 2022 r., co wpłynęło najpierw na obniżenie unijnych cen zbytu proszków mlecznych i serwatki w proszku, a w IV kwartale 2022 r. także masła. Utrzymujący się przez kilka miesięcy spadkowy trend cen zbytu artykułów mleczarskich wymusił na zakładach mleczarskich w UE korektę cen skupu mleka.

Tempo spadku cen mleka wyhamowuje?

W porównaniu do grudnia 2022 r. średnia cena skupu mleka w Polsce w styczniu obniżyła się o 12,8%, do poziomu 242,30 zł/100kg. Spadek średniej ceny w skupie odnotowano także w lutym 2023 r. (227,91 zł/100kg; -5,9% m/m), w marcu 2023 r. (223,63 zł/kg; -1,9% m/m), oraz w kwietniu 2023 r. (216,82 zł/100kg; -3,0% m/m), choć tempo tego spadku wyhamowuje. Średnia krajowa cena skupu mleka w kwietniu 2023 r. jest jednocześnie o 3,3% powyżej ceny sprzed roku oraz o 43,4% powyżej ceny z marca 2021 r..

Absurdalnie niskie i historyczne progi referencyjne

Publiczna interwencja na rynku mleka jest obecnie uruchomiona. Średnie bieżące ceny rynkowe masła i OMP w UE-27 przewyższają o 115,1% i 47,2% obowiązujące ceny interwencyjnego zakupu, wyznaczone odpowiednio na poziomie 221,75 EUR/100kg dla masła i 169,80 EUR/100kg dla OMP. Stąd brak zainteresowania unijnych operatorów oferowaniem tych produktów do magazynów interwencyjnych UE. Dlatego Polska wnioskowała w Brukseli o podniesienie poziomu cen interwencyjnych, co pozwoliłoby operatorom na korzystanie z otwartej obecnie interwencji publicznej na masło i OMP.

To „tylko” korekta na rynku mleka

W odpowiedzi na interpelację posła Tadeusza Tomaszewskiego z Lewicy MRiRW poinformowało, że w opinii Komisji Europejskiej mamy do czynienia z długo oczekiwaną korektą sytuacji na rynku mleka. Zanim doszło do obniżenia średnich ceny skupu mleka w UE w styczniu 2023 r. znajdowały się one w fazie nieprzerwanego wzrostu do historycznie wysokich poziomów przez okres dwudziestu czterech miesiącach z rzędu. To powoduje, że pomimo odnotowanego spadku, ceny mleka w skupie, w opinii KE, są nadal na akceptowalnym poziomie. Trwa także korekta cen produktów mleczarskich, choć w ostatnich tygodniach można już mówić o stabilizacji sytuacji. Obserwowany jest spadek popytu na produkty mleczne, ale obecna sytuacja na tym rynku nie wskazuje, w opinii Komisji, na kryzys. Komisja zapowiedziała kontynuację monitorowania sytuacji rynkowej i reakcję, jeśli będzie ona konieczna. Zdaniem KE taka stabilizacja na rynku powinna utrzymywać się w kolejnych miesiącach, pod warunkiem, że dostawy mleka do skupu będą dostosowane do rynkowego popytu.

Dobre wieści z Global Dairy Trade

Stosunkowo dobrym prognostykiem dalszego rozwoju sytuacji na rynku mleka w skali globalnej, a w konsekwencji także dla polskiego sektora mleczarskiego, wydają się być dwa z czterech ostatnich notowań kontraktów terminowych na platformie Global Dairy Trade (nr 330 i 331), które w dniach 18 kwietnia 2023 r. oraz 2 maja 2023 r. wykazały wzrost odpowiednio o 3,2% oraz o 2,5%, podczas gdy dwa pozostałe notowania skorygowały te przewidywania w dół jedynie o -0,9%.

Program dobrowolnej redukcji produkcji

Ministerstwo rolnictwa poinformowało także, że pod koniec maja przedstawiciele Europejskiej Rady ds. Mleka (European Milk Board) wraz z przedstawicielami wielu innych związków producentów mleka w UE wystosowali do Komisji Europejskiej list otwarty, w którym zaapelowali do Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, aby:

·       niezwłocznie zebrała i dokładnie przeanalizowała sektorowe dane UE dotyczące spadku popytu, wzrostu produkcji i zmian cen producentów oraz zebrać informacje o dodatkowych wskaźnikach cen i kosztach produkcji oraz aby

·       na podstawie tej analizy uruchomiła program dobrowolnej redukcji produkcji – w przypadku tendencji spadkowej, gdy ceny spadają poniżej kosztów produkcji, ponieważ jest to podstawowy instrument w zestawie narzędzi UE i jest zapisany we wspólnej organizacji rynku.

wk

Fot. Enavto Elements