Zmiany w Prawie budowlanym. Jak zalegalizować samowolę budowlaną?

02.02.2021autor: Andrzej Polaszek

Prowadzenie robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, może skutkować koniecznością rozbiórki nielegalnie wzniesionego obiektu budowlanego. Prawo daje jednak możliwość legalizacji samowoli budowlanej. Nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 19 września 2020 r. porządkuje przepisy w tym zakresie.

Jak wygląda legalizacja samowoli budowlanej?
Jak uniknąć nakazu rozbiórki nielegalnie wzniesionego obiektu budowlanego?
Kiedy przeprowadza się uproszczone postępowanie legalizacyjne?

Prowadzenie robót budowlanych bez dopełnienia stosownych formalności może prowadzić do przykrych konsekwencji. Organ nadzoru budowlanego może bowiem nakazać rozbiórkę nielegalnie wzniesionego obiektu. Można tego uniknąć dzięki postępowaniu legalizacyjnemu.

Znowelizowane Prawo budowlane zawiera osobny rozdział poświęcony samowoli budowlanej i jej legalizacji (Rozdział 5a „Postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy”).

Pierwszy krok do legalizacji

Pierwszym krokiem w kierunku legalizacji samowoli budowlanej jest postanowienie organu nadzoru budowlanego o wstrzymaniu nielegalnej budowy. Wydaje się je również w sytuacji, kiedy roboty budowlane są już zakończone.
W treści postanowienia organ informuje stronę o możliwości złożenia wniosku o legalizację, a także o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej i jej wysokości. W razie potrzeby (stan zagrożenia życia lub zdrowia ludzi) nakazuje również dokonanie czynności zabezpieczających plac budowy.
Jeżeli inwestor nie zastosuje się do postanowienia o wstrzymaniu budowy, organ nadzoru budowlanego wyda nakaz rozbiórki.

Jeśli inwestor nie złoży wniosku o legalizację w terminie 30 dni, organ nadzoru budowlanego wydaje nakaz rozbiórki.

r e k l a m a

Dokumenty legalizacyjne

Jeżeli wniosek zostanie złożony, organ nałoży na inwestora obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych.
Zakres dokumentacji jest podobny, jak w przypadku wniosku o pozwolenie na budowę:

trzeba załączyć dokumentację projektową;
wykazać, że inwestycja jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, lub innymi aktami regulującymi tzw. ład przestrzenny.

Jeżeli inwestor tego nie uczyni, organ wyda nakaz rozbiórki. Po przedłożeniu kompletnej dokumentacji inwestor otrzymuje postanowienie nakładające obowiązek uiszczenia opłaty legalizacyjne, której nieuiszczenie również skutkuje wydaniem nakazu rozbiórki.

Po uiszczeniu opłaty organ nadzoru budowlanego zatwierdza dokumentację projektową, a jeżeli roboty nie zostały ukończone, zezwala na ich wznowienie.
Po zakończeniu procedury legalizacyjnej i zakończeniu wznowionych robót, inwestor zobowiązany jest dopełnić procedur związanych z zakończeniem budowy.

Jeżeli od zakończenia nielegalnej budowy upłynęło co najmniej 20 lat, przeprowadza się uproszczone postępowanie legalizacyjne. W takim wypadku inwestor musi przedłożyć jedynie:

oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
geodezyjną inwentaryzację powykonawczej obiektu budowlanego,
ekspertyzę technicznej sporządzonej przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane i wskazującej, czy stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz czy pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

W uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym nie bada się zgodności inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami regulującymi tzw. ład przestrzenny, a decyzja legalizacyjna uprawnia do użytkowania obiektu (nie trzeba występować o odrębne pozwolenie na użytkowanie). Ponadto, nie trzeba uiszczać opłaty legalizacyjnej.

adw. Andrzej Polaszek

Podstawa prawna: ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.)

Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.

Fot. Pixabay

Andrzej Polaszek, radca prawny, Kancelaria Polaszek & Rosada

przeczytaj inne artykuły tego autora

Masz pytania?

Zadaj pytanie redakcji

r e k l a m a

Przeczytaj także

Przepisy prawne

Zbiornik na gnojowicę, zbiornik wodny, budowa: lepsza nowelizacja Prawa budowlanego

Odpowiedź na pytanie, które roboty budowlane wymagają pozwolenia na budowę, które zgłoszenia do starosty, a które możemy wykonywać bez jakichkolwiek formalności nie zawsze jest prosta. Nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 19 września 2020 r. znacząco upraszcza przepisy w tym zakresie. Agrarlex radzi.

czytaj więcej

Przepisy prawne

Zmiany w Prawie budowlanym. Sąsiad nie zablokuje decyzji o pozwoleniu na budowę

Rolnicy zamierzający rozbudować obiekty inwentarskie na swych terenach bardzo często skarżyli się na nieprzychylność sąsiadów. Zwłaszcza nowych, którzy z miasta przeprowadzali się na wieś. Agrarlex informuje, jakie zmiany wprowadza nowelizacja Prawa budowlanego.

czytaj więcej

Przepisy prawne

Sporny dym z komina sąsiada

Pytanie: Na elewacji domu – od strony mojej działki sąsiad wykonał komin pieca, w którym opala drewnem. Dym z komina jest uciążliwy, bowiem najczęściej przenika na naszą działkę. Czy komin ten jest zgodny z prawem?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a