Pomoc jest o tyle atrakcyjna, że wspomniany limit 150 tys. zł dotacji jest niezależny od wykorzystania limitu w innych obszarach – a więc po pomoc mogą sięgnąć także gospodarstwa, które wcześniej wykorzystały limit na inwestycje budowlane, czy zakup maszyn. Poziom dofinansowania jest identyczny jak dla pozostałych obszarów – maksymalnie do 50% lub 60% (młody rolnik) poniesionych kosztów inwestycji.

Wyprodukowana w instalacji energia może być wykorzystywana wyłącznie w celu zaspokojeniu potrzeb własnych beneficjenta w zakresie energii elektrycznej, a zdolności produkcyjne urządzeń pozyskujących energię elektryczną (czyli moc instalacji) nie powinny przekraczać (z pewnymi wyjątkami, o których piszemy dalej) ekwiwalentu łącznego średniego rocznego zużycia energii elektrycznej. Urządzenia zainstalowane w ramach tej pomocy muszą być usytuowane na gruntach rolnych zabudowanych (wg ewidencji gruntów i budynków).

W zakres wspieranych inwestycji będą wchodziły wydatki na zakup nowych urządzeń służących do pozyskiwania energii elektrycznej z promieniowania słonecznego i magazynowania energii elektrycznej wraz z kosztami budowy lub zakupu elementów infrastruktury technicznej niezbędnej do montażu tychże urządzeń oraz koszty zakupu nowych pomp ciepła.

Przy czym trzeba zwrócić uwagę, że zakup magazynu energii jest obligatoryjnym elementem każdej dofinansowanej inwestycji, a jego koszt zakupu nie może stanowić mniej niż 30% całkowitych kosztów kwalifikowanych inwestycji. Maksymalna moc wspieranych instalacji to 50 kW na gospodarstwo.

Pojawiło się jednak kilka wątpliwości co do zasad przyznawania pomocy, o których wyjaśnienie poprosiliśmy Ministerstwo Rolnictwa jako autora projektowanych zmian.

Czy zasady naboru dopuszczają montaż instalacji nie tylko na dachu budynku gospodarskiego, ale również na gruncie sklasyfikowanym jako grunt rolny zabudowany?

Pytamy resort rolnictwa o możliwość posadowienia instalacji na gruncie

Pierwsza z nich dotyczyła możliwości posadowienia instalacji nie na dachu, ale na gruncie. Sytuacje, gdy rolnik ma budynki z pokryciem dachowym zawierającym azbest lub budynki z dachami, które uniemożliwiają założenie paneli ogniw fotowoltaicznych, np. ze względu na ich nośność, czy niekorzystne usytuowanie względem słońca, nie są przecież czymś wyjątkowym, a z przepisów nie wynika jasno możliwość ulokowania instalacji na gruncie.

Tutaj jednak nadesłana z Ministerstwa Rolnictwa odpowiedź potwierdza, że możliwe jest posadowienie urządzeń do produkcji energii na gruntach rolnych zabudowanych, np. używając konstrukcji wsporczych.

Wykorzystanie wyprodukowanej energii w gospodarstwie rolnym

Kolejna wątpliwość dotyczy sposobu ustalania mocy instalacji w odniesieniu do potrzeb gospodarstwa – a konkretnie do możliwości zaliczenia także zużycia na potrzeby gospodarstwa domowego, na co wskazywałby projekt przepisów. Zapytaliśmy więc, czy do obliczenia mocy instalacji fotowoltaicznej bierzemy pod uwagę również zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, czy założenie pompy ciepła do budynku mieszkalnego będzie finansowane przy założeniu, że spełniamy pozostałe warunki wynikające z projektu rozporządzenia?

I tu mamy dobrą wiadomość – Ministerstwo Rolnictwa potwierdziło, że możliwe będzie wykorzystanie wyprodukowanej energii w gospodarstwie rolnym, jak i domowym rolnika.

Moc urządzeń powinna być dostosowana do zużycia energii w gospodarstwie, wynikającej z projektu instalacji urządzenia do pozyskania energii elektrycznej z promieniowania słonecznego wraz z magazynem energii elektrycznej lub projektu instalacji pompy ciepła, opracowanego przez instalatora wpisanego do rejestru certyfikowanych instalatorów (zgodnie z art. 158 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub mającego ważne świadectwo kwalifikacyjne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, o którym mowa w art. 54 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, lub mającego uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, o którym mowa w art. 15a ust. 22 i 23 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane).

Można na więcej

Z projektowanych przepisów wynika, że wielkość instalacji będzie dobierana na podstawie faktycznego zużycia za ostatnie 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku – co jednak, gdy planujemy w najbliższym czasie np. zwiększenie produkcji zwierzęcej (np. ukończenie budowy nowego budynku inwentarskiego i zwiększenie obsady zwierząt) czy roślinnej, np. przy zwiększeniu powierzchni upraw i przechowywaniu większej ilości plonów w magazynie czy chłodni? Czy w takiej sytuacji możemy wnioskować o instalację większą, niż wynika to z dotychczasowego zużycia?

Jak wyjaśniło nam ministerstwo, rolnik może ubiegać się o dofinansowanie na budowę mikroinstalacji, której zdolności produkcyjne są wyższe, niż wynika to z dotychczasowego zużycia energii elektrycznej w tym gospodarstwie. Jednak zwiększenie zapotrzebowania na energię elektryczną powinno być uzasadnione ekonomicznie i mieć odzwierciedlenie w projekcie instalacji urządzenia, sporządzonego przez certyfikowanego instalatora lub osobę mającą ważne świadectwo kwalifikacyjne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, lub mającą uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Również młody rolnik, który rozpoczął działalność rolniczą w terminie krótszym niż 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy, będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie w ramach tego działania. Moc zainstalowanych urządzeń produkujących energię w takim przypadku powinna być obliczona na podstawie wskazanego przez rolnika zapotrzebowania na tę energię i powinna wynikać z projektu instalacji urządzenia.

Co powinno znaleźć się w projekcie instalacji fotowoltaicznej?

Oprócz faktur potwierdzających zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie w ostatnich 12 miesiącach przed złożeniem wniosku, konieczne będzie również przedłożenie projektu instalacji fotowoltaicznej wraz z magazynem energii lub projektu pompy ciepła. Projekt taki musi być opracowany przez instalatora wpisanego do rejestru certyfikowanych instalatorów [na podstawie przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii (DzU z 2022 r., poz. 1378 i 1383)]. Taki projekt musi zawierać przynajmniej:

• plan zabudowy gospodarstwa z usytuowaniem instalacji do pozyskiwania energii oraz magazynu energii, istniejącej lub planowanej do wykonania,
• wyliczenie zużycia energii elektrycznej z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy i dobór mocy instalacji,
• parametry techniczne modułów fotowoltaicznych oraz magazynu energii lub pompy ciepła,
• dobór mocy modułów fotowoltaicznych oraz magazynu energii lub pompy ciepła,
• schemat instalacji modułów fotowoltaicznych oraz magazynu energii lub pompy ciepła.

fot. Ignaczewski, Sierszeńska