Premier właśnie podpisał rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Szerszy katalog zwierząt

Zgodnie z obowiązującym obecnie przepisami wypłata środków finansowych podmiotowi utylizacyjnemu za zrealizowanie usług w zakresie zbioru, transportu lub unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich jest realizowana pod warunkiem dokonania przez te podmioty zgłoszenia unieszkodliwienia padłych zwierząt gospodarskich z gatunku:

·       bydło,

·       owce,

·       kozy,

·       świnie.

Przepisy te nie obejmują obowiązku zgłoszenia unieszkodliwienia padłych zwierząt gospodarskich z gatunku konie, mimo że od bieżącego roku system IRZ obejmuje również ten gatunek zwierząt.

Dlatego nowe przepisy rozszerzają o konie katalog zwierząt gospodarskich, których unieszkodliwienie podmioty utylizacyjne są obowiązane zgłosić zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.

Pożyczki na nowych zasadach

Na podstawie zmienianego rozporządzenia są udzielane m.in. pożyczki producentom świń, na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych, które zostały podjęte w związku z prowadzeniem przez danego producenta świń działalności rolniczej na obszarach z ograniczeniami w związku z afrykańskim pomorem świń (ASF). Wysokość tych pożyczek jest uzależniona od wielkości stada w 2018 r.

W opinii Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) jest zasadna zmiana roku, gdyż 2018 r. jest zbyt odległy i ogranicza możliwości ubiegania się o tę pomoc. Mając to na względzie, zaproponowano wprowadzenie zmiany polegającej na zastąpieniu roku 2018 r. rokiem 2020 r. .

Pomoc dla firm transportujących zboża

W przypadku ubiegania się o pomoc przez podmioty realizujące usługi w zakresie transportu zbóż lub rzepaku do portów nadbałtyckich istnieje prawdopodobieństwo, że podmioty te będą dokumentować nabycie zbóż i rzepaku od producentów rolnych dość liczną dokumentacją, którą będą obowiązani weryfikować pracownicy ARiMR, co może oznaczać duże obciążenie. Uwzględniając zakres pomocy udzielanej w bieżącym roku przez ARiMR, zaproponowano rozszerzenie dokumentów potwierdzających nabycie zbóż od producentów rolnych o zestawienie faktur.

Dłuższy termin sprzedaży pszenicy i gryki oraz zakup nawozów w ramach dopłat

Rozporządzenie wydłuża do dnia 15 lipca 2023 r. terminu sprzedaży pszenicy lub gryki, pozwalającego na ubieganie się o pomoc.

A także objęcie dofinansowaniem zakupu nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez dokonanego do dnia 15 maja 2023 r. zamiast do dnia 31 marca 2023 r. i jednoczesne wydłużenie naboru wniosków do dnia 31 lipca 2023 r.

Dopłaty do mokrej kukurydzy dla firm skupowych

Rozporządzenie wprowadza także możliwość ubiegania się o pomoc przez podmioty prowadzące działalność w zakresie skupu zboża lub obrotu zbożem, które poniosły dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku kukurydzy spowodowanej agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy.

Zdaniem MRiRW wieloletnia współpraca z rolnikami firm skupujących kukurydzę mokrą zobligowała te firmy do odbioru towaru od rolników w trakcie żniw mimo nieprzewidywalnej sytuacji na rynku w wyniku wybuchu wojny na Ukrainie i znaczącego (nigdy wcześniej nienotowanego w historii) przywozu już wysuszonej, taniej kukurydzy z Ukrainy do Polski. W ukraińską kukurydzę zaopatrywały się m.in. podmioty przetwórcze, co miało wpływ na wypieranie kukurydzy krajowej z rynku.  Dzięki prowadzonemu przez te firmy skupowe rolnicy w kraju mogli sprzedać mokre ziarno od razu po zbiorach w celu wysuszenia. W przeciwnym razie ziarno to uległoby zepsuciu. 

- W związku z zaistniałą sytuacją firmy skupujące kukurydzę mokrą od rolników stanęły w obliczu problemu ze sprzedażą już wysuszonej kukurydzy z uwagi na nasycenie rynku krajowego kukurydzą ukraińską. Konieczność długotrwałego przechowywania skupionej kukurydzy spowodowała, że te firmy musiały ponosić duże koszty jej magazynowania. Zapełnienie magazynów kukurydzą nie pozwoliło również na generowanie zysków z obrotu innymi zbożami. Ponadto skupiona bezpośrednio od rolników kukurydza mokra musi być suszona lub zabezpieczana w specjalnych rękawach zaraz po zbiorach, ponieważ szybko traci swoją jakość. Wielu rolników nie ma możliwości suszenia lub przechowywania zebranej kukurydzy mokrej, stąd konieczność jej sprzedaży bezpośrednio po zbiorach. Suszenie kukurydzy generuje dodatkowe koszty dla podmiotów skupujących kukurydzę mokrą. Koszty te po wybuchu wojny w Ukrainie znacznie wzrosły na skutek znaczącego wzrostu kosztów energii (suszenie kukurydzy jest energochłonne).  Obecnie podmioty skupujące kukurydzę mokrą mają magazyny zapełnione kukurydzą, wysokie kredyty obrotowe zaciągnięte na zakup kukurydzy na jesieni 2022 r. i jej suszenie oraz niezapłacone zobowiązania wobec wielu rolników.  W przypadku zaprzestania skupu kukurydzy przez te podmioty z uwagi na brak płynności finansowej polscy rolnicy nie będą mieli gdzie sprzedać zbóż wyprodukowanych w 2023 r.  Dlatego też jest konieczna pomoc firmom prowadzącym działalność w zakresie skupu kukurydzy mokrej – napisano w uzasadnieniu

Kto będzie mógł się ubiegać o pomoc?

O pomoc będzie mógł się ubiegać podmiot, który prowadzi działalność w zakresie skupu zbóż lub obrotu zbożem: 

·       będący mikroprzedsiębiorstwem, małym albo średnim przedsiębiorstwem,

·       który nabył od producenta rolnego, któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, od dnia 15 września 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., mokrą kukurydzę, 

·       który poniósł dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku kukurydzy spowodowanej agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy.

Wniosek o pomoc podmiot będzie obowiązany złożyć do dnia 31 sierpnia 2023 r. do ARiMR na formularzu opracowanym przez ARiMR i udostępnionym na jej stronie internetowej.

Wniosek o pomoc będzie zawierał tylko elementy niezbędne do udzielenia pomocy, a ponadto do wniosku producent rolny będzie obowiązany dołączyć faktury potwierdzające:

·       nabycie mokrej kukurydzy od dnia 15 września 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.,

·       sprzedaż kukurydzy po dniu 15 marca 2023 r.

Jaka wysokość pomocy?

W projekcie zaproponowano, aby wysokość pomocy była ustalana jako iloczyn stawki pomocy 200 zł i liczby ton mokrej kukurydzy nabytej od dnia 15 września 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., jednak nie więcej niż iloczyn liczby ton kukurydzy sprzedanej po dniu 15 marca 2023 r. i współczynnika 1,25.

- Współczynnik ma na celu porównanie tonażu kukurydzy mokrej i suchej. Jednocześnie przyjęcie powyższego rozwiązania pozwoli na objęcie pomocą jedynie takiej ilości kukurydzy, której długotrwałe przechowywanie związane z barkiem stabilizacji na rynku kukurydzy wynikającej z agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy spowodowało konieczność poniesienia dodatkowych kosztów przez podmioty prowadzące działalność w zakresie skupu zbóż lub obrotu zbożem – tłumaczy w uzasadnieniu rozporządzenia resort rolnictwa.

Jednocześnie, w przypadku gdy ze złożonych wniosków o pomoc będzie wynikało, że zapotrzebowanie na pomoc przekracza łącznie kwotę 240 mln zł, do obliczenia wysokości tej pomocy będzie stosowany współczynnik korygujący. Współczynnik korygujący stanowi iloraz kwoty 240 mln zł i kwoty równej zapotrzebowaniu na tę pomoc wynikającemu ze złożonych wniosków oraz jest ustalany z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Czekamy na zgodę Brukseli

Powyższa pomoc zostanie notyfikowana Komisji Europejskiej jako zgodna z Tymczasowymi ramami środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy. A zatem ta pomoc na zmienionych warunkach będzie mogła być udzielana od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności ze wspólnym rynkiem pomocy publicznej określonej w nowelizowanych przepisach.

 wk
Fot. Envato elements