Ekologiczna produkcja mleka w Polsce nie opłaca się?
Polska jest państwem, w którym nie rozwinęła się znacząco produkcja mleka ekologicznego. Miało na to wpływ wiele czynników, spośród których najczęściej wymienianym jest najzwyklejsza biurokracja. Raczej nie ma też co liczyć na jakąś radykalną zmianę w tej kwestii.
Dania, Austria i Niemcy w czołówce unijnych państw produkujących mleko ekologiczne
W krajach unijnych jest jednak kilka państw, gdzie stanowi ona już znaczący udział w rynku. Wobec tego można już wyciągnąć pewne wnioski. Krajami unijnymi najczęściej kojarzonymi z produkcją mleka ekologicznego są Dania, Austria i Niemcy. W tych ostatnich w szczególności Bawaria.
Wzrost sprzedaży ekologicznych produktów wyhamowuje przez inflację
Podczas pandemii koronawirusa produkty ekologiczne i organiczne zaczęły cieszyć się ogromną popularnością. Kojarzona z naturalnym pochodzeniem i prozdrowotnymi właściwościami żywność osiągała dwucyfrowe wzrosty sprzedaży. Obecnie ze względu na inflację oraz zmiany zachowań zakupowych europejskich konsumentów spowodowane kryzysem energetycznym wydaje się, że trend ten wyhamowuje. Nikogo chyba nie dziwi, że jedną z pierwszych rzeczy, na jakich zaczyna się oszczędzać podczas robienia zakupów to produkty żywnościowe. Faktycznie, niemieccy czy austriaccy producenci mleka ekologicznego zaczynają to odczuwać. Ze względu na wyższe koszty produkcji dotyka to ich niejednokrotnie bardziej niż producentów mleka konwencjonalnego. W ostatnich latach mogło się wydawać, że ceny żywności ekologicznej będą tylko rosnąć.
Wiele, w szczególności duńskich, niemieckich czy austriackich mleczarni jako pierwsze zaczęło wprowadzać specjalne programy obejmujące produkcję mleka ekologicznego.
Rynek mleka konwencjonalnego nieporównywalnie bardziej dynamiczny
Temat opłacalności produkcji mleka ekologicznego wyjątkowo głośno podnoszony jest wśród niemieckich hodowców bydła. Jest on też wyjątkowo dobrym polem do obserwacji. Północna część kraju charakteryzuje się wielkotowarową produkcją skupioną wokół dużych zakładów mleczarskich. Natomiast południowa część to niewielkie gospodarstwa ze znacznym udziałem produkcji ekologicznej i organicznej. Wyprodukowane mleko sprzedają zazwyczaj do niewielkich zakładów przetwórczych. W ciągu ostatniego roku cena mleka surowego wzrosła w Niemczech o 43,8%. Jednak, jak zauważają tamtejsi analitycy, przyrost cen był bardziej dynamiczny w przypadku mleka konwencjonalnego. Podwyżki cen produktów wytworzonych z mleka ekologicznego są obecnie wyjątkowo trudne do wdrożenia. Jest to ogromna zmiana na rynku mleczarskim. Okazuje się, że rynek tak zwanych produktów konwencjonalnych jest nieporównywalnie bardziej dynamiczny niż wyrobów z mleka ekologicznego.
Czy produkcja ekologicznego mleka nadal się opłaca?
Czy jednak popyt na produkty ekologiczne spada? Widać, że nie. Istnieje druga strona medalu niezwiązana z gospodarstwami rolnymi, a handlem. Chociażby w wymienionych Niemczech nadal cieszą się one dużą popularnością. Jednak niekoniecznie za wyższą cenę. Sprzedaż produktów ekologicznych w niemieckim handlu detalicznym spadła w ciągu pierwszych pięciu miesięcy bieżącego roku o 3,2% w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Jest to znacznie mniej niż w obszarze produktów konwencjonalnych, w przypadku których spadek sprzedaży wynosił w wymienionym okresie 6,7%. Widoczny jest jednak pewien wzrostowy trend dotyczący marek własnych sieci handlowych. W ich przypadku w dyskontach nastąpił wzrost sprzedaży produktów ekologicznych o 9,3%.
Artur Puławski
Zdjęcia: Andrzej Rutkowski (fot. główne)/ Pixabay
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 38/2022 na str. 53. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
Artur Puławski
Analityk rynku mleczarskiego, współpracuje z redakcjami Tygodnika Poradnika Rolniczego, czasopisma "Elita Dobry Hodowca" oraz portalem mleko24.pl
Analityk rynku mleczarskiego, współpracuje z redakcjami Tygodnika Poradnika Rolniczego, czasopisma "Elita Dobry Hodowca" oraz portalem mleko24.pl
Najważniejsze tematy