Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa nie informuje wcześniej rolników o planowanej w ich gospodarstwie kontroli. Mimo to, obowiązkiem rolnika jest wyrażenie na nią zgody. Jednakże, może się ona odbywać wyłącznie w obecności gospodarza albo jego pełnomocnika.  W przypadku nieobecności rolnika/pełnomocnika w gospodarstwie, Inspektorzy wyznaczają nowy termin kontroli.

• Przepisy prawa zobowiązują rolników do respektowania obowiązków z jakimi wiąże się prowadzenie gospodarstwa rolnego.
• Ważne jest zatem posiadanie w przez rolnika aktualnych uprawnień, ważnych przeglądów opryskiwacza i porządku w prowadzonej dokumentacji.
• Polskie prawo jasno wskazuje jakie kary grożą rolnikom za nieprzestrzeganie przepisów.
  

Ale co najważniejsze, rolnicy nie powinni obawiać się wizyty Inspektorów PIORIN, to nie jest żadne nękanie. 

Sami Kontrolerzy podkreślają, iż celem kontroli jest wyłącznie sprawdzanie czy dany rolnik wywiązuje się ze swoich obowiązków, które definiują przepisy prawa. 

O co rolników pytają inspektorzy z PIORIN?

Świetną pracę, jak odnaleźć się w gąszczu przepisów, aby każdy rolnik bez obaw przygotował się na niezapowiedzianą kontrolę gospodarstwa przeprowadzaną przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, wykonali specjaliści z Wielkopolskiej Izby Rolniczej, którzy przygotowali krótki przewodnik po najważniejszych kwestiach sprawdzanych podczas kontroli. 

• struktury zasiewów, wraz z gruntami dzierżawionymi, czyli udziału każdej z grup czy gatunków roślin uprawianych na całkowitej powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie (poza ugorami).
• aktualne szkolenia ze stosowania środków ochrony roślin - szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin i w zakresie integrowanej produkcji roślin obejmują: szkolenia podstawowe oraz szkolenia uzupełniające dla osób, które ukończyły szkolenie podstawowe. Programy szkoleń uwzględniają zagadnienia dotyczące m.in.: ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin, w tym ograniczania ryzyka dla środowiska wodnego i źródeł wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, oraz stosowania wymagań integrowanej ochrony roślin. Zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia jest ważne przez okres 5 lat.
• protokoły z badania opryskiwacza lub faktury za zakup nowego opryskiwacza - na każdym posiadaczu sprzętu do aplikacji środków ochrony roślin ciąży obowiązek przeprowadzania okresowych badań potwierdzających sprawność techniczną sprzętu używanego do stosowania środków ochrony roślin. Badanie nowego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia. Następne badania potwierdzające sprawność techniczną sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin przeprowadza się w odstępach czasu nie dłuższych niż 3 lata.
• informację o kalibracji opryskiwacza i kto ją wykonał - kalibracja polega na umiejętnym doborze rozpylaczy, ciśnienia roboczego cieczy oraz prędkości jazdy. Okresową kalibrację należy przeprowadzać co 3 lata podczas atestacji opryskiwacza, którą wykonuje uprawniony diagnosta. Do tego celu wykorzystuje on specjalistyczny sprzęt diagnostyczny.
• rejestr zabiegów uwzględniającego integrowaną ochronę roślin (do 3 lat wstecz) - zakres informacji, które muszą być zwarte w rejestrze zostały określone przepisami prawa. Forma ewidencji zabiegów ochrony roślin jest dowolna, ponieważ nie została jednoznacznie wskazana. Może to być zarówno zeszyt w formie drukowanej, jak i plik zapisany na komputerze lub urządzeniu mobilnym. W poszczególnych kolumnach ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin należy uwzględnić kolumny zawierające poniższe informacje:

Nazwę lub oznaczenie pozwalające na identyfikację danego pola

• • • 1. Powierzchnie uprawianej rośliny
      2. Powierzchnie, na której zastosowano środek
      3. Termin zabiegu
      4. Nazwę handlową użytego produktu
      5. Dawkę zastosowanego preparatu
      6. Powód wykonania zabiegu

• zaświadczenia o zdaniu pustych opakowań po środkach ochrony roślin - zgodnie z polskim prawem użytkownicy środków ochrony roślin są zobowiązani do zwrotu opakowań po tych produktach, punkty sprzedaży zobowiązane są do ich przyjęcia, a producenci i importerzy – do zorganizowania systemu zbierania i zagospodarowania opakowań.

Puste opakowania po środkach ochrony roślin można bez opłat oddać do punktu sprzedaży, który przekaże je profesjonalnej firmie zajmującej się utylizacją odpadów. Nie musi to być ten sam punkt, w którym dokonaliśmy zakupu. Opakowanie można oddać do dowolnego sklepu, który uczestniczy w Systemie PSOR. Nie ma konieczności okazywania paragonu czy też faktury. Warto mieć jednak ze sobą specjalny formularz zwrotu odpadu i przedstawić go do podpisu w sklepie, u sprzedawcy. Wówczas w sytuacji kontroli można udowodnić, że postępuje się z opakowaniami w sposób zgodny z prawem. Wzór formularza znajdą Państwo tutaj

• informację o warunkach przechowywania środków ochrony roślin (weryfikowanej przez inspektora na miejscu w gospodarstwie) - środki ochrony roślin należy zawsze przechowywać w oryginalnych opakowaniach oraz w sposób uniemożliwiający kontakt tych środków z żywnością lub paszą. Wszystkie preparaty muszą być przechowywane w taki sposób, by nie zostały przypadkowo spożyte przez zwierzęta, nie stały się dostępne dla dzieci i osób trzecich. Podczas przechowywania należy również wyeliminować ryzyko skażenia środowiska naturalnego w czasie ewentualnych wycieków lub awarii. Natomiast o warunkach przechowywania danego preparatu informuje etykieta środka. Jeśli kupujemy i zużywamy środki ochrony roślin na bieżąco i sporadycznie zachodzi potrzeba przechowywania ich w gospodarstwie, można na ten okres umieszczać je w zamykanej na klucz szafie lub skrzyni. Ważne, aby były one wykonane z nienasiąkliwego i ognioodpornego materiału oraz posiadały stabilne dno. Najlepiej warunki te spełni metalowa szafa.

Na co jeszcze zwraca uwagę kontroler z PIORIN w kontekście przechowywanie śor?

1. W tym samym pomieszczeniu, gdzie będą magazynowane środki ochrony roślin, nie powinna znajdować się żywność, pasze dla zwierząt oraz materiały łatwopalne.

2. Szafka musi być również umiejscowiona z zachowaniem bezpiecznej odległości od ujęć wody i źródeł ciepła.

3. Jeżeli zajdzie potrzeba zmagazynowania dużej ilości środków ochrony roślin należy w tym celu zaadaptować/wybudować oddzielne pomieszczenie/budynek. Przed podjęciem takiej decyzji należy zapoznać się z tym co mówi prawo na temat środków bezpieczeństwa związanych z codziennym korzystaniem z magazynu.

4. Należy także uwzględnić aspekty środowiskowe, gdyż duża ilość środków ochrony roślin stwarza większe niebezpieczeństwo zanieczyszczenia środowiska w przypadku nieoczekiwanej awarii. Magazyn zatem powinien być zlokalizowany w miejscu niewrażliwym z punktu widzenia skażenia wody, a cała infrastruktura tak zaprojektowana, aby w razie wycieków nie dopuścić do przedostania się ich do wód lub gleby.

Jakie są największe zagrożenia związane z magazynowaniem śor w gospodarstwie?

Największe zagrożenia dotyczące magazynowania środków ochrony roślin związane są z pożarami i powodziami, które mogą prowadzić do niekontrolowanego rozprzestrzenienia się magazynowanych środków i poważnego skażenia środowiska.

Jak odpowiednio przygotować magazyn do przechowywania chemii rolniczej?

• Drzwi zewnętrzne magazynu muszą być oznakowane za pomocą napisu: "Magazyn środków ochrony roślin" oraz "Nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
• W pomieszczeniu przeznaczonym na magazyn należy ustawić metalowe regały, na których ustawiamy preparaty wg zasady: na wyższych półkach granulaty i proszki, na niższych płyny, emulsje, zawiesiny. Większe i cięższe opakowania warto poustawiać na paletach, ale nie bezpośrednio na podłodze, gdyż mogą pochłaniać wilgoć.
• Konieczne jest wyznaczenie miejsca przeznaczonego na gromadzenie pustych i przepłukanych opakowań po środkach (np. kosz lub skrzynia). Co więcej, tak przegotowane niepotrzebne już opakowania, powinny być dodatkowo przechowywane w workach foliowych, a następnie stopniowo przekazywane do punktów sprzedaży, w których zakupiono dane środki.
• Niemniej ważna w takim magazynie jest odpowiednia wentylacja połączona z sygnalizacją alarmową (np. wentylacja grawitacyjna albo mechaniczna, która dotyczy dużych pomieszczeń).
• Istotne są także detale, takie jak środki ochrony indywidualnej, wyposażenie pomieszczenia w apteczkę pierwszej pomocy niezbędną, jeśli w magazynie pracują najemni pracownicy. Ma to szczególne znaczenie w przypadku zatrucia pestycydami czy zwykłego skaleczenia. Kontroler może zapytać o zapas środków do neutralizacji ewentualnych wycieków.
• W dobrze widocznym miejscu trzeba też wywiesić instrukcję BHP, listę telefonów alarmowych oraz opisy znaczenia umieszczanych na opakowaniach znaków ostrzegawczych, symboli i piktogramów.

Niewątpliwie warto zapoznać się z ww. obowiązkami, które są weryfikowane podczas kontroli urzędników z PIORIN. Co ciekawe, większość z wymogów to są jedynie zalecenia ekspertów z dziedziny ochrony roślin, ponieważ nie są one szczegółowo sprecyzowane w aktach prawnych. Warto jednak się do nich dostosować, gdyż w wypadku kontroli nie będzie powodów do naliczania kar.

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał

Źródło: WIR

Fot. archiwum TPR (envato.elements.pl)