Przymusowe leczenie choroby alkoholowej – czy takie coś istnieje?

Rzeczywiście, co do zasady poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Na przymusowe leczenie skierować może tylko sąd na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora.

Jasno wynika to z art. 26 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Żona takiego wniosku do sądu nie może złożyć. Może natomiast zwrócić się z prośbą o podjęcie stosownych działań do gminnej komisji lub prokuratora.

Kiedy sąd wysyła na przymusowe leczenie?

Samo nadużywanie alkoholu nie wystarczy do tego, aby sąd poddał kogoś obowiązkowi leczenia. Muszą zachodzić jeszcze dodatkowe przesłanki. Zgodnie z art. 24 ww. ustawy osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego. Robi się to w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Na badanie takie kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy. Wykonuje to na jej wniosek lub z własnej inicjatywy.

Uzależnienie od alkoholu nie wystarczy

Jeżeli u osoby nadużywającej alkoholu stwierdzi się uzależnienie, a jednocześnie zachodzi choćby jedna z wymienionych wyżej przesłanek, sąd może ją zobowiązać do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 10 stycznia 2018 r. (sygn. akt: I CSK 538/17), jeżeli sąd dopatrzy się, że zachodzi sytuacja wyjątkowa, czyli uzna, że osobę uzależnioną należy poddać przymusowemu leczeniu odwykowemu, powinien to wykazać. Obok braku poddania się dobrowolnemu leczeniu trzeba podać ważne powody społeczne, w tym powodowanie przez osobę uzależnioną rozkładu życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylanie się od pracy, systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego itp.

Kto orzeka o skierowaniu osoby uzależnionej na leczenie?

O skierowaniu na przymusowe leczenie orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.

Czy od wyroku przysługuje odwołanie?

W myśl art. 518 Kodeksu postępowania cywilnego, od postanowienia sądu w zakresie zobowiązania do podjęcia leczenia przysługuje apelacja. Natomiast zgodnie z art. 519[1] § 1 k.p.c., od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.

Stosownie do art. 398[3] k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej może być wyłącznie:

• naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie albo
• naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Powodem wniesienia skargi kasacyjnej nie mogą być natomiast zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Nie można również powoływać przed Sądem Najwyższym na nowe fakty i dowody. Skarga kasacyjna musi być przygotowana i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego.

Alicja Moroz
Fot. Pixabay