Czy rolnik musi płacić podatek VAT od sprzedanych działek rolnych poniżej 1 ha?

Problem podatku VAT od działek rolnych przeznaczonych na budowę najlepiej skonsultować w urzędzie skarbowym. Co do zasady, w przypadku takich jednorazowych transakcji nie trzeba było płacić podatku VAT. Wszystko jednak zależy od konkretnego stanu faktycznego oraz interpretacji urzędu skarbowego.

Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 15 września 2011 r. (sygn. akt: C-180/10) orzekł, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Kiedy rolnik sprzedający ziemię uznany zostanie za podmiot prowadzący działalność gospodarczą?

Według Trybunału Sprawiedliwości osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnie od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.

Natomiast w opinii Trybunału Sprawiedliwości jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, należy uznać ją za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej.

Trybunał podkreślił, że okoliczność, iż osoba ta jest rolnikiem ryczałtowym, jest w tym zakresie bez znaczenia.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Bydgoszczy z dnia 16 lutego 2021 r. (sygn. akt: I SA/Bd 769/200) wskazano natomiast, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego.

Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza prowadzoną działalnością gospodarczą, nie pozwala również na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot, sprzedając grunt, działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

W kwestii opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki istotne jest więc, czy sprzedający w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął lub podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, co skutkuje koniecznością uznania go za prowadzącego działalność gospodarczą, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Artykuł ukazał się w „Tygodniku Poradniku Rolniczym” nr 43/2021 na str. 17. 
Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. M. Szymańska