Czy w darowiźnie można przekazać tylko składnik gospodarstwa?

Wiele zależy od tego, co dokładnie napisane jest w akcie notarialnym. Jeżeli umowa darowizny faktycznie obejmuje jedynie nieruchomości rolne w postaci konkretnych działek ewidencyjnych, oznacza to, że teściowie przekazali Pani mężowi tylko ten składnik gospodarstwa. Jeśli któraś z działek jest zabudowana, darowizna dotyczy, oczywiście, także budynków, gdyż w myśl art. 48 Kodeksu cywilnego, budynki są częścią składową nieruchomości.

Co stanowi w świetle prawa gospodarstwo rolne?

Inaczej wygląda sprawa, gdy przedmiotem umowy jest gospodarstwo rolne. Jego definicję podaje art. 55[3] k.c. Zgodnie z nim, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą.

W świetle tej definicji gospodarstwo rolne jest zespołem różnych składników tworzących zorganizowaną całość gospodarczą. Obok gruntów dla prawidłowego korzystania i prowadzenia na nich działalności rolniczej konieczne są także inne składniki, takie jak budynki lub ich części, np. dom z działką siedliskową, budynki gospodarcze, magazyny, silosy, urządzenia i inwentarz, np. maszyny rolnicze, zwierzęta, a także prawa związane z prowadzeniem gospodarstwa, np. umowy ubezpieczenia, kontraktacji, dostawy.

Czy sprzęt rolniczy to przynależność do rzeczy głównej?

Nie ulega też wątpliwości, że sprzęty rolnicze to przynależności, które dzielą los rzeczy głównej, czyli darowanego gospodarstwa. Według art. 51 i 52 k.c., przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.

Jeśli w akcie notarialnym jest mowa o gospodarstwie, może on stanowić podstawę do przerejestrowania maszyn rolniczych na Pani męża. W razie decyzji odmawiającej rejestracji mężowi przysługiwać będzie odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a następnie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Gdyby jednak umowa darowizny dotyczyła tylko gruntu, Pani mąż może żądać od rodziców zabrania należącego do nich sprzętu oraz wynagrodzenia za bezumowne przechowywanie maszyn na jego nieruchomości – na podstawie art. 225 w zw. z art. 224 § 2 k.c.

Alicja Moroz
Fot. Pixabay