Sprawa podwyżek opłat za czynności weterynaryjne wywołała wiele emocji wśród rolników. Protestował m.in. samorząd rolniczy, który w piśmie do wicepremiera i ministra rolnictwa Henryka Kowalczyka wniósł stanowczy sprzeciw wobec wprowadzenia ogromnego wzrostu stawek z pominięciem negatywnej opinii samorządu rolniczego. KRIR zwrócił się do wicepremiera H. Kowalczyka o dostosowanie stawek opłat do realnych możliwości rolników.

Opozycja żąda wyjaśnień - nowa stawka jest za wysoka

Sprawą zajęli się także politycy. Opozycja zażądała wyjaśnień od resortu rolnictwa.

- Do moich biur poselskich zgłaszają się rolnicy, którzy podnoszą problem drastycznej podwyżki opłat za wydanie świadectwa zdrowia dla świń. Według nowych stawek, które weszły w życie wraz z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek opłat za czynności weterynaryjne wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, kwota za wystawienie świadectwa dla jednego zwierzęcia przekracza 10% wartości sprzedaży świni. Nowe, wyższe stawki uderzą przede wszystkim w małych producentów. Należy też podkreślić, że w opłacalność działalności rolniczej uderza również nowe rozporządzenie ustalające 246 zł za badanie na obecność włośni. Jak wskazują rolnicy, podwyżka opłat za czynności weterynaryjne doprowadzi wiele gospodarstw do likwidacji stad trzody chlewnej – napisał w interpelacji poseł Krzysztof Paszyk z Polskiego Stronnictwa Ludowego, który zapytał m.in. czy jest możliwość powrotu do stawek sprzed 10 sierpnia.  

Czego wymaga Unia Europejska?

W odpowiedzi wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski wyjaśnił, że zmiany, które zostały wprowadzone nowelizacją ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej wynikały z konieczności zapewnienia stosowania przepisów unijnego rozporządzenia. Rozporządzenie to określa m. in. zasady pobierania przez państwa członkowskie UE opłat za kontrole urzędowe.

Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o Inspekcji Weterynaryjnej, kwota pobieranej opłaty powinna odpowiadać średnim kosztom ponoszonym przez IW na wykonanie czynności, za które jest pobierana dana opłata.

Na czym polega nowy system ustalania stawki opłaty weterynaryjnej?

Zdaniem MRiRW dotychczas obowiązujące opłaty nie odpowiadały kosztom przeprowadzania kontroli. Nowe stawki opłat zostały określone w rozporządzeniu MRiRW, które weszło w życie z 11 sierpnia 2022 r. Co do zasady zaproponowano w nim, aby zryczałtowane opłaty za czynności wykonywane przez IW uzależnione od czasu trwania tych czynności. Ale są wyjątki. W przypadku niektórych czynności stawka opłaty została ustalona dla przesyłki, zwierzęcia albo tony produktu będących przedmiotem danej czynności.

Dla celów określenia wysokości opłat przyjęto, że koszt godziny pracy wynosi 56,40 zł. Założono także, że minimalny czas dojazdu do miejsca przeprowadzenia tej kontroli i jej przeprowadzenia, wraz z wystawieniem wymaganych dokumentów, wynosi 2 godziny. Stąd w przypadkach, w których konieczny jest dojazd do miejsca przeprowadzenie kontroli minimalna stawka za kontrolę wynosi dwukrotność kwoty 56,40 zł, czyli 112,80 zł.

Do dnia 10 sierpnia stosowano rozliczenia w oparciu o liczbę skontrolowanych sztuk zwierząt. Obecnie stawka opłaty za te kontrole trwające nie dłużej niż godzinę wynosi 112,80 zł, a w przypadku kontroli trwającej dłużej niż godzinę za pierwszą godzinę 112,80 zł, a za każde rozpoczęte 15 minut po upływie pierwszej godziny do stawki podstawowej dolicza się dodatkowo 14,10 zł.

Upust dla małych rolników. Jak duży?

Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o IW, niektóre opłaty dotyczące przede wszystkim rolników, małych przedsiębiorców i producentów stosujących tradycyjne metody produkcji, zostały obniżone o 75%, z tym, że minimalna opłata nie może wynosić mniej niż 40 zł. Przykładowo, ustawa określa, że opłatę za kontrolę świń przeznaczonych do wywozu, handlu albo umieszczenia na rynku krajowym, która jest przeprowadzana w gospodarstwie, w którym jest utrzymywane nie więcej niż 50 świń, pobiera się w wysokości obniżonej o 75%, jednak nie niższej niż 40 zł. Po zastosowaniu wymienionych zasad opłata za przedmiotowe czynności przekracza kwotę 40 zł w przypadku, gdy czas trwania tych czynności wynosi co najmniej 2 godziny. Na przykład, gdy te czynności trwają 1,5 godziny, opłata wyniesie 40 zł, gdy trwają 2 godziny, opłata wyniesie 42,30 zł, a gdy trwają 2,5 godziny, opłata wyniesie 49,35 zł.

Powyższa opłata uwzględnia koszty dojazdu (przed zmianą przepisów za wystawianie świadectw zdrowia rolnicy musieli ponosić dodatkowo koszty dojazdu urzędowego lekarza weterynarii na miejsce przeprowadzenia kontroli).

Podobna obniżka wysokości opłat obejmuje także opłaty za:

• nadzór nad działalnością związaną ze sprzedażą bezpośrednią,
• nadzór nad prowadzeniem działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej;
• nadzór nad produkcją żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym.

W tych przypadkach opłaty wynoszą 42,30 zł za nadzór trwający nie dłużej niż 2 godziny oraz 3,53 zł za każde rozpoczęte 15 minut po upływie 2 godzin.

Jednocześnie MRiRW przekonuje, że nowe przepisy w zakresie opłat nie stanowią podstawy do pobrania opłaty za przeprowadzenie badania na obecność włośni mięsa poddanych ubojowi świń i nutrii oraz mięsa dzików przeznaczonych na użytek własny, o ile wykonywane jest tylko takie badanie.

Ważna deklaracja wiceministra

- Niezależnie od powyższego uprzejmie informuję, że planowane jest dokonanie analizy skutków przedmiotowego rozporządzenia na podmioty, w tym w szczególności rolników. W przypadku, gdy wyniki takiej analizy wskażą na konieczność dokonania zmian obowiązujących przepisów prawa dotyczących opłat lub należności za kontrole urzędowe, takie działanie będzie realizowane w ramach prac legislacyjnych - napisał wiceminister L. Kołakowski.

 fot. envato.com