Co zawiera suszony wywar gorzelniany?

Oprócz białka DDGS dostarcza też wielu witamin, w tym z grupy B, niacynę, witaminy A i E oraz mikro- i makroelementy. Wywary są szczególnie dobrym źródłem przyswajalnego fosforu. Jest to spowodowane działaniem fitazy wytwarzanej przez drożdże podczas procesu fermentacji alkoholowej. Zwłaszcza dotyczy to DDGS kukurydzianego, w którym fosfor występuje w formie bardziej przyswajalnej niż w ziarnie zbóż. W badaniach na tucznikach żywionych mieszankami z 10–20% dodatku DDGS określono przyswajalność fosforu z suszonego wywaru na 51%, co znacznie przekracza przyswajalność tego pierwiastka z ziarna kukurydzy (około 30%). DDGS może więc zwiększać zatrzymanie fosforu w organizmie, a przez to ograniczać ilość tego pierwiastka wydalanego w kale, a tym samym do środowiska. Przede wszystkim jednak można zmniejszyć dodatek fosforanów paszowych do mieszanek.

DDGS kukurydziany zawiera łatwostrawne włókno, co sprawia, że ma on wysoką wartość energetyczną. W zależności od rodzaju ziarna użytego do fermentacji, energia metaboliczna DDGS może wahać się od 10,5 do 14 MJ/kg. Innym pozytywnym skutkiem spowodowanym większą ilością włókna dostarczanego do paszy jest ograniczenie odoru i amoniaku w pomieszczeniach, w których przebywają świnie.

W jakiej formie możemy spotkać suszony wywar gorzelniany?

Wywar gorzelniany może być w formie suchej lub płynnej. Niestety, wykorzystanie surowca mokrego wiąże się z dużymi stratami składników pokarmowych. Ponadto nastręcza problemów z użyciem, gdyż wymaga dodania konserwantów chemicznych i wówczas można go podawać w takiej formie bezpiecznie przez około 10 dni. W przeciwnym razie następuje znaczny rozwój mikroorganizmów i już po 3–6 dniach przechowywania produkt staje się skażony.

Choć najczęstszym surowcem używanym do produkcji DDGS jest kukurydza, to jednak produkty odpadowe etanolu mogą różnić się zależnie od tego, z jakiego zboża pochodzą. Tak więc na rynku nie ma jednolitego DDGS i każde wykorzystanie go w dawkach pokarmowych dla zwierząt powinno być poprzedzone wykonaniem szczegółowych analiz składu. Bogaty w białko produkt najczęściej poddawany jest suszeniu.

Suszony wywar jest dobrą paszą energetyczno-białkową. Zawiera zazwyczaj 24–27% białka, choć nowsze badania pokazują, że nawet więcej, przy czym nie jest to białko tak wysoko wartościowe jak w przypadku poekstrakcyjnej śruty sojowej. W stosunku do śruty sojowej zawiera on 60% białka oraz tylko 30% lizyny.

• Suszony wywar może być dostępny w postaci sypkiej lub granulowanej

Skarmiając DDGS należy pamiętać, że wywar zawiera około 10–12% ekstraktu eterowego, w skład którego wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe. Pasza taka powinna więc być szybko skarmiana. Zaleca się, by okres przechowywania latem nie przekraczał miesiąca, a zimą 3 miesięcy.

Włókno zawarte w wywarze gorzelnianym jest dobre dla świń, ale należy je dawkować z rozsądkiem

Wprowadzenie do paszy suszonego wywaru gorzelnianego, zawierającego sporo włókna, zwiększa ilość wydalanego kału (nawet o 13%). Z tego powodu trzeba liczyć się z koniecznością zagospodarowania zwiększonej ilości gnojowicy lub obornika. Należy również liczyć się ze wzrostem wydalania azotu w kale. To przemawia za rozsądnym stosowaniem wywaru w dawkach pokarmowych dla świń. Jednak DDGS zawiera około 10% drożdży, których ściany komórkowe zawierają β-glukany, mannanoligosacharydy i nukleotydy, które, jak wykazano, mają korzystny wpływ na zdrowie i wydajność świń. Wysoki poziom nierozpuszczalnego włókna, którego dostarcza suszony wywar, może wpływać pozytywnie na funkcjonowanie jelit poprzez zmiany w proliferacji komórek, lepkości trawienia i mikrobiomu.

• Badania pokazują, że zastąpienie nawet 2/3 śruty sojowej poprzez DDGS nie powoduje pogorszenia przyrostów i wykorzystania paszy przez tuczniki

Nie da się całkowicie wyeliminować poekstrakcyjnej śruty sojowej z dawki, ale dzięki zastosowaniu wywaru gorzelnianego można znacznie zredukować jej ilość, a tym samym obniżyć koszty żywienia. Ze względu na znaczny udział włókna zaleca się, aby w I fazie tuczu udział wywaru w mieszance dla tuczników nie przekraczał 5–10%, natomiast w II fazie można zwiększyć jego ilość do 15%. Zaleca się stosować do 20% suszonego wywaru w mieszankach dla loch luźnych i prośnych oraz do 5% dla loch karmiących. Wyższe dawki mogą mieć ujemny wpływ na wskaźniki rozrodu.

DDGS nie dla młodych prosiąt. Dlaczego?

Ze względu na wysoki poziom włókna oraz niską strawność białka, nie zaleca się stosowania DDGS w dietach młodych prosiąt. W przypadku starszych prosiąt dodatek wywaru nie powinien przekraczać 2–4%. Jest to dla nich produkt o tyle bezpieczny, że nie powoduje wzrostu buforowości paszy (jego pH nie przekracza 7). Należy pamiętać, że przy bardzo dużym udziale tego surowca w mieszankach pogarsza się zarówno wykorzystanie paszy, jak i przyrosty zwierząt, dlatego zastosowanie DDGS w większych dawkach wymaga podania enzymów.

Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Dominika Stancelewska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 47/2022 na str. 36. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.