– Wiedziałem, że jeśli chcemy zarabiać na świniach, musimy zwiększyć skalę produkcji i ją unowocześnić. Początkowo myślałem o stu lochach, kiedy w 2014 roku pojawił się pomysł. Jednak możliwość skorzystania z dofinansowania na rozwój produkcji loch i prosiąt w ramach PROW skłoniła nas do większej inwestycji. Tym bardziej że od pomysłu do ostatecznej decyzji minęło trochę czasu i sytuacja na rynku trzody chlewnej się zmieniała. Wiedzieliśmy już, że musimy dostarczać na rynek większe partie prosiąt – opowiada Maciej Kazek.

Rolnik nie zamierza modernizować starych budynków na tuczarnię – chce sprzedawać prosięta. Będzie dostarczał jednorazowo partie około 500 sztuk, dzięki czemu ma nadzieję na stałego, stabilnego odbiorcę. Za pośrednictwem firmy paszowej udało mu się już takiego znaleźć.

Lochy inseminowane nasieniem pochodzącym z zakupu

– Kupiliśmy także lochy prarodzicielskie, aby móc produkować loszki w obrębie naszego stada bez konieczności wprowadzania ich z zewnątrz. Planuję remont na poziomie 40%, choć wiem, że lochy Topigs Norsvin są odporne i sprawdzone w użytkowaniu, więc nie powinny sprawiać problemów – twierdzi rolnik.

Zgodnie z zaleceniem firmy genetycznej, lochy te przy pierwszym kryciu muszą mieć 34–35 tygodni i 150–160 kg masy ciała. To znacznie więcej niż w przypadku innych linii genetycznych oraz naszych ras krajowych, tak więc potrzeba znacznie więcej czasu, zanim zostaną włączone do rozrodu. Jednak ma to zapewnić dłuższe użytkowanie loch, a tym samym więcej porodów. Produkcja będzie odbywała się w rytmie trzytygodniowym, a lochy podzielono na 7 grup.

– Bardzo dobrze pracowało nam się z naszą krajową rasą polską białą zwisłouchą. Pomimo że chlewnia nie była nowoczesna, rodziły po 14 dużych, zdrowych prosiąt. Chętnie zasiedliłbym nimi nową chlewnię, ale trudno o taką liczbę loch z jednej hodowli zarodowej, a zależało mi, aby były to zwierzęta o najwyższym statusie zdrowotnym SPF – wyjaśnia gospodarz.

Ma nadzieję, że pozwoli to na redukcję interwencji weterynaryjnych do minimum, a szczepienia przeciwko chorobom, które musi przeprowadzić, ograniczą się tylko do cirkowirozy u prosiąt oraz parwowirozy i kolibakteriozy u loch.

Struktura porodówki

Całość wyposażenia pomieszczeń dostarczyła firma Terraexim-Agroimpex. W odchowalni zamontowano automaty skrzynkowe, pod którymi są płyty, aby ograniczyć straty paszy. Wloty powietrza z regulowanymi automatycznie klapami znajdują się tu – nietypowo – w suficie. W sektorze loch luźnych i prośnych natomiast – tradycyjnie w ścianach. Chlewnię ogrzewa piec gazowy. W odchowalniach są też po dwie nagrzewnice. W całym budynku zainstalowano lampy LED, ale gospodarze planują zamontowanie na potrzeby chlewni paneli fotowoltaicznych. Instalacja o mocy 40 kW ma pozwolić na znaczne oszczędności w kosztach energii.

Do porodówek, w których jest łącznie 80 kojców jarzmowych, powietrze dostaje się kanałem pod korytarzem, a następnie kratką pod korytem bezpośrednio na nos loch. Zdaniem pana Macieja łatwiej dzięki temu utrzymać niższą temperaturę w strefie dla macior i cały czas mają one dostęp do świeżego powietrza. Prosięta dogrzewane będą matami elektrycznymi, które pozwalają na ustawienie indywidualnie temperatury dla każdego gniazda. Nad legowiskami zamontowano także daszki z promiennikami. Dla prosiąt zainstalowano poidła smoczkowe, w których, jak twierdzą gospodarze, łatwiej utrzymać higienę.

– Pod lochą mamy ruszt żeliwny pokryty specjalną powłoką, dzięki czemu jego krawędzie są bardziej zaokrąglone i bezpieczniejsze dla sutków loch. Producent przekonywał, że nie będą powodować skaleczeń. Wszystkie koryta są ze stali kwasoodpornej, również w pozostałych sektorach dla loch – wyjaśnia inwestor.

Dla prosiąt zastosowano ruszt plastikowy, a dla loch, loszek i knurów na całej powierzchni podłogi ruszt betonowy, bez części pełnej. Sektor krycia to kojce indywidualne w liczbie 99 sztuk.

Podstawa to odpowiednia bioasekuracja

– Centralny system mycia w budynku ma usprawnić dbanie o czystość i higienę w pomieszczeniach. Wystarczy się do niego podłączyć z lancą i pod wysokim ciśnieniem wyczyścić ściany, podłogi, wyposażenie. Podczas inwestycji przyświecała nam zasada, aby obsługa zwierząt i prace w chlewni zajmowały jak najmniej czasu. Musimy temu wszystkiemu podołać razem z rodzicami, a oprócz pola mamy także sad czereśniowy – opowiada Maciej Kazek.

W planach jest profesjonalna rampa do załadunku zwierząt – na rusztach ze zbiornikiem pod spodem, aby łatwo było ją umyć. W środku, w budynku przy wyjściu prowadzącym na samochód jest już natomiast waga, a także specjalny kojec do przygotowania partii prosiąt, zanim dojedzie samochód, aby usprawnić załadunek. Gospodarz zamontował też 22 kamery, dzięki którym będzie miał stały podgląd na to, co dzieje się w chlewni. Planuje nadzorować porody, które dzięki synchronizacji wyproszeń będą odbywały się w jednym czasie.

– Najbliższe miesiące wymagają ode mnie bardzo dużego zaangażowania, bo muszę nauczyć się prowadzić produkcję w tak nowoczesnej, dobrze zorganizowanej chlewni. Stare doświadczenia to coś zupełnie innego. Teraz muszę wdrożyć nowe standardy. Mam, co prawda, program komputerowy, który ma mi w tym pomóc i spowoduje, że będę dokładnie wiedział, jak wygląda moja produkcja, ale tego także muszę się jeszcze nauczyć. Generalnie sporo nauki przede mną – śmieje się młody rolnik.

Potrzebna paszarnia

– W przypadku naszych roślin strączkowych, a także soi problemem jest plonowanie, które bardzo się waha w zależności od warunków klimatycznych w danym roku. Są bardzo dobre dla płodozmianu i jako wzbogacenie paszy, ale trudno jest stawiać na nie jako stały element żywienia – uważa Maciej Kazek.

Przy chlewni znajduje się 5 silosów paszowych, z których mieszanki trafią paszociągiem do poszczególnych grup technologicznych. W sektorze krycia i loch prośnych jest paszociąg koralikowy, a w odchowalni spiralny.

• Maciej Kazek wraz z rodzicami Małgorzatą i Andrzejem prowadzi gospodarstwo w miejscowości Chlebno w powiecie pilskim. Oprócz produkcji trzody chlewnej gospodarze mają sad czereśniowy i uprawiają około 60 ha ziemi. Wszystkie zboża są przeznaczane na paszę dla zwierząt. Ponieważ Maciej Kazek kończy właśnie doktorat, w którym skupił się na analizie uprawy soi w naszym kraju, również na 5 ha uprawia tę roślinę. W tym roku zastąpi ją groch, gdyż rolnik jest otwarty na wykorzystywanie różnych możliwości i sprawdzanie nowych rozwiązań. W 2019 roku gospodarze rozpoczęli budowę nowej chlewni, którą zakończyli w grudniu ubiegłego roku. Teraz trwa jej zasiedlanie i wdrażanie organizacji produkcji, aby wszystko odbywało się zgodnie z rytmem i w grupach. Rolnicy planują sprzedawać 30-kilogramowe prosięta.

Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Dominika Stancelewska