A Sejm znowelizował ustawę o paszach, zgodnie z którą od 1 stycznia 2021 roku miał wejść w życie zakaz wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych (GMO). Nowelizacja przesuwa termin wejścia w życie zakazu do 1 stycznia 2023 roku. Chodzi tu głównie o importowaną poekstrakcyjną śrutę sojową, która jest obecnie głównym surowcem białkowym w mieszankach paszowych dla drobiu oraz trzody chlewnej i w znaczącej większości pochodzi z upraw genetycznie modyfikowanych. Moratorium będzie obowiązywało przez kolejne dwa lata, choć w złożonym 13 listopada poselskim projekcie ustawy wnioskowano o wydłużenie czasu wejścia w życie zakazu do 2025 roku. Z kolei Krajowy Związek Pracodawców-Producentów Trzody Chlewnej POLPIG, Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „Polsus” oraz 4 inne organizacje rolnicze wnioskowały w piśmie do ministra rolnictwa o przesunięcie wejścia zakazu stosowania pasz opartych o komponenty GMO aż o 6 lat, tłumacząc, że obecnie nie ma możliwości zastąpienia w paszach dla zwierząt importowanej śruty sojowej. Ich zdaniem wciąż brakuje skutecznego programu wspierającego produkcję i przerób rodzimego białka roślinnego. Zastąpienie białka sojowego krajowymi nasionami roślin strączkowych będzie trudne ze względu na dopuszczalny bezpieczny udział tych surowców w paszach, szczególnie w mieszankach dla młodego drobiu i prosiąt. Chodzi przede wszystkim o dużą zawartość włókna oraz substancji antyodżywczych w nasionach roślin strączkowych. Posłowie Platformy Obywatelskiej złożyli poprawkę, która miała zobowiązywać ministra rolnictwa do corocznego raportowania o przebiegu procesu zastąpienia genetycznie modyfikowanej śruty sojowej białkiem rodzimego pochodzenia, ale została ona odrzucona. ds Zakaz stosowania GMO przesunięty do 2023 roku sonii. Wzdłuż Odry na przestrzeni około 250 km, a więc prawie na całej granicy między Brandenburgią a Polską, obowiązuje obszar objęty ograniczeniami.

Dobra wiadomość w ostatnich dniach jest taka, że Belgia została uznana przez Komisję Europejską za obszar wolny od afrykańskiego pomoru świń. Kraj ten może więc wznowić handel wieprzowiną, zwłaszcza z Chinami. Belgom udało się wrócić na rynki azjatyckie, ale na razie do takich krajów, jak Singapur czy Wietnam. Zdecydowanie najbardziej pożądany dla eksporterów wieprzowiny jest jednak rynek chiński, o który Belgia znów zamierza powalczyć.

Wiadomo, że wirus afrykańskiego pomoru świń może być przenoszony na znaczne odległości między innymi za pośrednictwem produktów wieprzowych oraz w surowcach paszowych, w których może przetrwać przez wiele dni. Udowodnili to swoimi badaniami naukowcy ze Stanów Zjednoczonych. Teraz przekonują oni, że pewne substancje dodane do komponentów paszowych mogą zmniejszyć zakaźność wirusa ASF. Już w 2018 roku wykryto go w różnych testowanych surowcach, między innymi w poekstrakcyjnej śrucie sojowej, makuchu sojowym oraz aminokwasach, a także w karmie dla psów i kotów. Wirus przetrwał w nich ponad 30 dni pomimo wahań temperatury i wilgotności oraz zmiennych warunków środowiska. Stabilność i transmisję ASF w paszy potwierdziła dr Megan Niederwerder z Uniwersytetu Stanowego w Kansas. Stany Zjednoczone szczególnie boją się zawleczenia wirusa wraz z importowanymi produktami. Dlatego nieustannie prowadzą badania nad możliwościami zmniejszenia ryzyka przeniesienia ASF przez paszę. W najnowszych badaniach dr Megan Niederwerder wzięła pod lupę dwa dodatki paszowe: zawierające średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCFA) oraz 37-procentowy wodny roztwór formaldehydu (Sal Curb firmy Kemin). Produkty te wykazują skuteczność w stosunku do innych wirusów towarzyszących produkcji świń. Ś� redniołańcuchowe kwasy tłuszczowe sprawdziły się w żywieniu zwierząt szczególnie w zakresie stabilizacji statusu zdrowotnego i wydajności w trudnych okresach odchowu. Jako alternatywa dla antybiotyków paszowych są w stanie redukować ilość patogennych bakterii, a także wirusów. Efektem rozwoju MCFA są monoglicerydy (MCM), dzięki którym można hamować namnażanie się szkodliwych bakterii w jelitach.

Uważa się, że te produkty przeciwdrobnoustrojowe inaktywują wirusy na dwa różne sposoby. Po pierwsze, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe zmniejszają zakaźność wirusa przez rozerwanie jego otoczki, co uniemożliwia związanie się z komórką gospodarza i zakażenie. Po drugie, formaldehyd zmniejsza zakaźność wirusa poprzez zmianę struktury jego kwasów nukleinowych i białek. W pierwszym etapie doświadczenia każdy produkt dodawano w różnym stężeniu (0,03–2,0%) do standardowego stężenia szczepu wirusa ASF znajdującego się w hodowli komórkowej. Oba produkty przeciwdrobnoustrojowe zmniejszały zakaźność wirusa w hodowli komórkowej, przy czym skuteczne poziomy do zmniejszenia ilości ASF poniżej progu wykrywalności to 0,7% dla MCFA i 0,35% dla dodatków paszowych na bazie formaldehydu. W drugim badaniu przetestowano skuteczność średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych i formaldehydu po zmieszaniu ich z różnymi surowcami paszowymi, przed ich transportem i ponownie w 28. dniu po przybyciu do kraju przeznaczenia. Były wśród nich wcześniej wspomniana śruta sojowa oraz aminokwas cholina.

Dominika Stancelewska
Zdjęcia: koło łowieckie wybrzeże, Dominika Stancelewska