Z artykułu dowiesz się
- Kiedy KRUS uznaje działalność rolniczą za zakończoną?
- Czy możesz dziecku wydzierżawić gospodarstwo, by zyskać pełne świadczenie emerytalne z KRUS?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Artykuły>KRUS, ZUS>Emerytura rolnika>Pełna wysokość emerytury rolniczej: komu możesz wydzierżawić gospodarstwo?
Pełna wysokość emerytury rolniczej: komu możesz wydzierżawić gospodarstwo?
18.01.2021autor: adw. Łukasz Opaliński
Czy ubezpieczony w KRUS ma prawo do rolniczej emerytury lub renty w pełnej wysokości, nawet jeżeli swoje gospodarstwo wydzierżawi dziecku? Oto porada Agrarlex.
Posiadam kilka hektarów ziemi rolnej i zamierzam przejść na emeryturę. Aby otrzymać świadczenia emerytalne w pełnej wysokości muszę pozbyć się gruntów. Sęk w tym, że nie chcę ziemi jeszcze przekazywać na stałe dzieciom. Myślałem o dzierżawie, ale nie chcę oddawać jej komuś obcemu aż na 10 lat, gdyż mam niedobre doświadczenia z tym związane. Dowiadywałem się w KRUS, że umowy dzierżawy nie mogę zawrzeć z dziećmi. Czy to prawda?
Zawieszenie części emerytury
Według art. 24 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, emerytura lub renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy składa się z części składkowej i części uzupełniającej, ustalonych zgodnie z art. 25 i 26 ustawy. Dla każdej z tych części ustala się wskaźnik wymiaru.
Jeżeli emeryt lub rencista lub jego małżonek jest właścicielem (współwłaścicielem) albo ma w swoim posiadaniu gospodarstwo rolne, wypłata emerytury lub renty rolniczej ulega częściowemu zawieszeniu. Zawieszenie wypłaty emerytury lub renty rolniczej w przypadku prowadzenia przez świadczeniobiorcę działalności rolniczej zostało uregulowane w art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Przepis ten w sposób wyczerpujący precyzuje zasady zawieszania rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych, a ust. 4 tego artykułu definiuje zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej na potrzeby tej zawieszalności.
Do pojęcia gospodarstwa rolnego odsyła art. 1 oraz art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym.
Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Działalność rolnicza – wg art. 6 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – to działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej. Prowadzenie działalności rolnej jest to pewien obiektywny fakt związany z podejmowaniem szeroko rozumianych czynności organizacyjnych, produkcyjnych tak na własnej nieruchomości, jak i nieruchomościach będących w posiadaniu zależnym
r e k l a m a
Ustawowa zasada
Uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:
a) małżonkiem emeryta lub rencisty,
b) jego zstępnym (np. dzieckiem) lub pasierbem,
c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,
d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c.
Powyższy zapis wydaje się brzmieć: dziecku nie możemy wydzierżawić gospodarstwa by uzyskać pełną emeryturę, gdyż znajduje się ono w grupie osób wykluczonych!
Czy aby na pewno?
Korzystne orzeczenie Sądu Najwyższego
Z pomocą przychodzi nam orzecznictwo. Sądy powszechne stoją bowiem na stanowisku, że art. 28 ust. 4 ustawy wprowadza tylko domniemanie, które jest usuwalne.
Inaczej mówiąc, jest to pewne ułatwienie dowodowe dla KRUS, że rolnicy będący właścicielami gospodarstw wymienionych w tym przepisie (np. którzy sprzedali bądź darowali gospodarstwo lub na które została zawarta umowa dzierżawy z osobą obcą) nie muszą dodatkowo wykazywać, że nie prowadzą działalności rolniczej - fakt ten uznaje sam ustawodawca.
Gdy chcemy wykazać okoliczności spoza tej sfery domniemań, a więc np. przekazanie gospodarstwa na rzecz dziecka w wyniku umowy dzierżawy, jest to jak najbardziej dopuszczalne, z tym jednak, że musimy dodatkowo wykazać, że wraz z przekazaniem zakończyliśmy prowadzić działalność rolniczą.
Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, iż ubezpieczony w KRUS ma prawo do rolniczej emerytury w pełnej wysokości, nawet jeśli swoje gospodarstwo wydzierżawi dziecku!
Wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy - i fakt ten wykazał - nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4 tej ustawy (uchwała Sądu Najwyższego z 6 maja 2004 r., II UZP 5/04, wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2012 r., II UK 82/11).
Na co należy zwracać uwagę
A zatem, chcesz wydzierżawić grunt dziecku, a brać emeryturę z KRUS? Jak to zrobić?
Właściciel gruntów (emeryt) musi złożyć w KRUS oświadczenie, że nie prowadzi działalności rolniczej. Jeżeli to nie wystarczy, to musi udowodnić, że dziecko, któremu oddał grunt w dzierżawę, przejęło od niego prowadzenie działalności rolniczej.
Uwaga: nie wystarczą lakoniczne zeznania najbliższych członków rodziny i samego uprawnionego. Należy wykazać:
- co stało się z inwentarzem,
- czy i kto uprawia grunty,
- jaka jest struktura tych upraw,
- jak wygląda podział dochodów,
- czy i kto pobiera dopłaty unijne i inne świadczenia.
Dopiero całość szczegółowych ustaleń pozwoli na ocenę, kto faktycznie prowadzi działalność rolniczą. Środków dowodowych jest naprawdę dużo. Nawet jeżeli KRUS uzna te wyjaśnienia za mało przekonujące, to nie kończy to sprawy. Od niekorzystnej decyzji KRUS można odwołać się do sądu i w postępowaniu sądowym dowodzić swoich racji.
Adw. Łukasz Opaliński
Dolnośląska Izba Rolnicza
Podstawa prawna: art. 28 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.
adw. Łukasz Opaliński
Łukasz Opaliński, adwokat, prawnik Dolnośląskiej Izby Rolniczej
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a