W poniedziałek w Brukseli rozpoczęły się obrady unijnych ministrów rolnictwa. Spotkaniu będzie przewodniczył francuski minister rolnictwa i żywności Julien Denormandie. Komisję Europejską reprezentować będą komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides, komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius oraz komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski.

Zielony Ład, ryby oraz dochodowość produkcji

Podczas posiedzenia ministrowie wymianą się poglądami na temat sposobów wzmocnienia spójności między Zielonym Ładem, Wspólną Polityką Rolną i polityką handlową UE oraz przyszłością Wspólnej Polityki Rybackiej. Sesja popołudniowa zakończy się dyskusją na temat sytuacji na rynku produktów rolnych. Ministrowie będą także dyskutować na temat konieczności zapewnienia godziwych dochodów rolnikom dotkniętym wysokimi cenami środków produkcji.

Dramat na rynku wieprzowiny

Podczas posiedzenia delegacjom krajów członkowskich zostanie przedstawiony wniosek Polski, wspieramy przez Węgry i Łotwę, dotyczący krytycznej sytuacji na rynku wieprzowiny wraz z wnioskiem o pomoc nadzwyczajną dla producentów trzody chlewnej. - Krytyczna sytuacja na rynku wieprzowiny nadal się pogarsza. Ceny trzody ciągle spadają, co w połączeniu z historycznie wysokimi kosztami produkcji powoduje jej nieopłacalność w długim okresie. Relacja cen trzody chlewnej do cen pasz, wyrażająca opłacalność produkcji, spadła w ciągu ostatnich dwóch lat o blisko 40%. W ciągu ostatnich dwóch lat ok. 23% gospodarstw zaprzestało produkcji trzody chlewnej w Polsce, kryzys dotyka głównie małe i średnie gospodarstwa. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba małych i średnich ferm trzody chlewnej w Polsce zmniejszyła się o ponad 50%. Jeśli działania rynkowe nie zostaną wdrożone, obecny kryzys przyspieszy trend silnej koncentracji produkcji, co jest niekorzystne z punktu widzenia realizacji strategii UE - czytamy we wniosku przekazanym państwom członkowskim. 

Czego domaga się Polska?

Zdaniem polskiego rządu obecny kryzys wymaga podjęcia zdecydowanych kroków na szczeblu UE oraz wykorzystania środków wspólnej polityki rolnej w celu wsparcia sektora w tym trudnym okresie. Naszym zdaniem sytuacja dojrzała do uruchomienia art. 219 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013. - Brak reakcji na obecny kryzys na rynku wieprzowiny podważa cele i skuteczność wspólnej polityki rolnej – napisało polskie MRiRW, które chce, aby pomoc objęła małe i średnie gospodarstwa.

Polska proponuje, aby źródłem finansowania interwencji była unijna rezerwa kryzysowa.

Art. 219 rozporządzenia 1308/2019 daje Komisji Europejskiej prawo do podjęcia działań, których celem jest reagowanie na zakłócenia rynkowe spowodowane m.in. znaczącym spadkiem cen nie  naruszając jednocześnie zobowiązań wynikających z  umów  międzynarodowych.

Bruksela nie chce się zgodzić

Dotychczasowe stanowisko Komisji Europejskiej oraz krajów będących największymi producentami wieprzowiny wobec pomysłów interwencji rynkowej było negatywne. Wskazywano m.in., że sytuacja jest trudna, ale pozwala na ostrożny optymizm. A rynek wieprzowiny ma zdolność szybkiego dostosowywania produkcji w odpowiedzi na sygnały rynkowe.

Co się dzieje na rynku?

Ale w ostatnich opracowaniach Komisji Europejskiej nie pisze się już o ostrożnym optymizmie. W przygotowanej na posiedzenie ministrów rolnictwa analizie rynkowej możemy przeczytać m.in: „Jeśli chodzi o ceny tusz wieprzowych w UE, to po nieznacznym wzroście zaobserwowanym w połowie grudnia 2021 r. nastąpiły tylko niewielkie zmiany. Nie widać wyraźnej tendencji. Marże producentów dalej spadały w całej Europie. Ceny prosiąt nieznacznie wzrosły zgodnie z sezonowym trendem, ale pozostają o 13-14% niższe niż rok temu. Bilans handlowy jest dodatni, przy bardzo wysokim eksporcie, ale trend wzrostowy został zatrzymany”.

WK