Trzy organizacje branżowe Międzynarodowa Konfederacja Europejskich Plantatorów Buraka (CIBE),  Europejskie Stowarzyszenie Producentów Cukru (CEFS) oraz Europejska Federacja Związków Zawodowych w Żywności, Rolnictwie i Turystyce (EFFAT) zwróciły się do rządu Republiki Czeskiej sprawującego Prezydencję w UE z apelem o twarde stanowisko w sprawie dostępu australijskiego cukru do unijnego rynku.

Trudna sytuacja po zakończeniu kwotowania

Organizacje zwróciły uwagę, że sektor buraków cukrowych w UE od czasu zakończenia kwotowania produkcji cukru boryka się ze skutkami bezprecedensowego i długotrwałego spadku cen, który doprowadził do zamknięcia 15 cukrowni i utraty wielu miejsc pracy. Teraz rosnące koszty energii i innych nakładów wywierają dalszą presję na sektor.

Tymczasem produkcja cukru z buraków w UE jest działalnością zarówno rolniczą, jak i przemysłową. Utrzymuje setki tysięcy rodzin na zagrożonych obszarach wiejskich w całej UE. Sektor cukru w UE jest znaczącym interesariuszem unijnej biogospodarki, ponieważ zapewnia zrównoważone surowce dla bioprzemysłu w UE, a utrzymanie dostępności cennej biomasy będzie miało kluczowe znaczenie w obliczu dekarbonizacji w UE i unijnej strategii dotyczącej białek roślinnych.

Groźne umowy międzynarodowe uderzą w rynek cukru

Po Brexicie unijny cukier stracił znaczny udział w brytyjskim rynku cukru. Niedawna umowa handlowa Wielka Brytania - Australia przewiduje otwarcie rynku brytyjskiego na cukier australijski, co może doprowadzić do zastąpienia cukru unijnego cukrem australijskim. Obawy budzi również zapewnienie pośredniego dostępu do rynku UE poprzez handel trójstronny, ponieważ cukier z Wielkiej Brytanii zastąpiony cukrem australijskim będzie mógł być eksportowany na rynek UE po wdrożeniu umowy między Wielką Brytanią a Australią.

UE poczyniła już ustępstwa na rzecz cukru australijskiego. Pomimo apelu sektora w sprawie podziału kontyngentów taryfowych WTO Komisja Europejska zaakceptowała prośbę Australii o utrzymanie dotychczasowej ilości na niezmienionym poziomie.  

- Biorąc pod uwagę oddalenie i niewielki rozmiar rynku australijskiego, europejscy eksporterzy cukru raczej nie skorzystają z jakiejkolwiek umowy o wolnym handlu z Australią, również dlatego, że rynek australijski jest tradycyjnie bardziej powiązany z rynkami amerykańskimi i azjatyckimi. Z kolei rynek cukru w UE jest bardzo lukratywny dla Australii, trzeciego co do wielkości eksportera cukru surowego na świecie, który eksportuje 80% swojej produkcji i przewiduje zwiększenie produkcji cukru trzcinowego w nadchodzących latach – czytamy w liście do czeskiej prezydencji.

Przemysł cukrowniczy oraz plantatorzy buraków mówią wprost, że na takiej umowie skorzysta tylko Australia. Jednocześnie zwiększy ona zależność sektora cukru UE od rynku światowego. Ponadto w sytuacji bezprecedensowego kryzysu energetycznego poleganie na dostawach na duże odległości dodatkowo naraża przemysł i konsumentów UE na dodatkowe koszty.

Nierówna konkurencja na rynku cukru

CEFS, CIBE i EFFAT podkreślają, że od dawna stawiają zrównoważony rozwój unijnego sektora cukru buraczanego. Już teraz branża spełnia najwyższe na świecie standardy środowiskowe i społeczne, co skutkuje wyższymi kosztami i nierównymi warunkami konkurencji z producentami z krajów trzecich. Australia przewyższa UE pod względem zatwierdzonych substancji czynnych w ramach ochrony trzciny cukrowej, wykorzystując co najmniej 33 substancje czynne niezatwierdzone w UE, które wpływają na jakość wody i ostatecznie na bioróżnorodność.

Ponadto wkład rządu australijskiego w łagodzenie zmian klimatycznych jest niespójny i utrzymuje kontrowersyjne podejście do Porozumienia Paryskiego. Podczas gdy w UE emisje CO2 wiążą się z kosztami w postaci systemu handlu uprawnieniami do emisji, w Australii producenci cukru nie podlegają żadnemu takiemu systemowi, co jeszcze bardziej zniekształca konkurencyjne pole gry na korzyść Australii.

Ponadto import cukru z Australii, kiedy można go wyprodukować w Europie, doprowadzi do niepotrzebnych wysyłek na duże odległości, co spowoduje duże zanieczyszczenie, w czasie kiedy UE wzmaga wysiłki na rzecz dekarbonizacji transportu morskiego. Tymczasem Australia nie podąża tą ścieżką. Zdaniem sektora cukrowniczego takie niepotrzebne przemieszczenia nie powinny być promowane za pośrednictwem umów o wolnym handlu w czasie, gdy firmy z UE podlegają coraz większym wymogom ograniczenia własnego śladu klimatycznego, a UE jest wzywana do udowodnienia swojej odporności w walce z wieloma kryzysami. 

Niesprawiedliwe przepisy uderzą w rolników i firmy

- Bezsensowne i niesprawiedliwe jest narzucanie europejskim producentom bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących ochrony środowiska, przy jednoczesnym otwieraniu rynku na produkty wytwarzane według niższych standardów i wysyłane na duże odległości przy niższych wymaganiach środowiskowych. Naszym zdaniem polityka handlowa UE powinna być spójna z ambicjami środowiskowymi i klimatycznymi UE, a także ambicjami społecznymi. Nadszedł czas, aby bronić interesów UE, obstając przy priorytetach i wartościach UE w negocjacjach handlowych. Biorąc powyższe pod uwagę, CEFS, CIBE i EFFAT chciałyby prosić Państwa o poparcie naszego stanowiska, że w tych negocjacjach. Nie należy przyznawać australijskiego cukru żadnego dodatkowego dostępu do rynku UE -czytamy w podsumowaniu apelu.

wk

Fot. Sierszeńska