Zmiana pełnomocnika rządu odpowiedzialnego za współpracę z KGW

W środę 6 maja 2020 roku sejm przyjął zmiany w ustawie kołach gospodyń wiejskich. Co się zmieni? Są dwie główne zmiany. Jedna dla samych członkiń kół ma niewielkie znaczenie i przewiduje, że obecnie nadzór i współpraca z KGW nie będzie – jak dotychczas – należeć do Pełnomocnika Rządu do spraw Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Teraz za tę część aktywności administracji państwowej będzie odpowiadać  Pełnomocnika Rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych. Pełnomocnik będzie zwłaszcza odpowiadać za współpracę z organizacjami pozarządowymi w zakresie działań wpływających na wzrost powszechności i rozwój lokalnych inicjatyw społecznych.

40 mln złotych dotacji dla KGW na 2020 rok

Druga, najważniejsza, zmiana do umożliwienie wypłacenia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotacji w łącznej kwocie 40 mln złotych dla kół gospodyń wiejskich.

Należy zwrócić uwagę, że obecnie prawo jest tak skontrowane, że co roku parlament musi określać czy przyznana będzie dla kół gospodyń wiejskich dotacja, a jeżeli tak to jak wysoki będzie jej limit. Na początku maja posłowie zdecydowali, że 2020 roku będzie to do 40 mln złotych.

Jednak doświadczenia z poprzednich lat pokazują, że ten limit nie jest wykorzystywany w pełni, bowiem dotychczas z tej formy wsparcia skorzystało:

• w 2018 roku 4862 koła uzyskując dotacje na łączną kwotę ok. 16,5 mln złotych,
• w 2019 roku 8589 kół uzyskując dotacje na łączną kwotę ok. 29,8 mln złotych.

Czy dotacje będą się należały także dla KGW działających przy kółkach rolniczych lub jako stowarzyszenie?

Należy jednak podkreślić, że zgodnie z obowiązującym prawem z dotacji mogą skorzystać jedynie te koła, które znalazły się w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonych przez ARiMR. Takich kół pod koniec 2019 roku było 8828, a na koniec kwietnia 2020 roku było to ponad 9,1 tys. kół. Jednak z dotacji nie mogą skorzystać koła działające jako stowarzyszenia czy przy kółkach rolniczych, które nie znalazły się w Rejestrze.

Właśnie dlatego, w trakcie prac nad zmianami w ustawie Klub Parlamentarny Koalicji Polskiej PSL–Kukiz’15 zaproponował, aby przepisy o dotacjach, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o kołach gospodyń wiejskich miały zastosowanie również dla kół działających na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników.

Jednak podczas prac sejmowej komisji rolnictwa i rozwoju wsi żaden z przedstawicieli klubu Koalicji Polskiej nie wyjaśnił dokładnie sensu tej poprawki. Natomiast zdaniem prawnika z Biura Analiz Sejmowych ta poprawka została błędnie skonstruowana i mogłaby być niezgodna z konstytucją.
Ostatecznie ta propozycja została odrzucona i jedyna szansa na skorzystanie z dotacji dla KGW wiedzie przez rejestrację w KR KGW.

Jakie dotacje i na co mogą przeznaczyć KGW?

Żeby otrzymać taką dotację koła będą musiały złożyć odpowiedni wniosek do biura powiatowego ARiMR.

Zgodnie z prawem dotacja dla jednego koła gospodyń wiejskich wynosi: 

• 3 000 zł – dla KGW liczącego do 30 osób, 
• 4 000 zł – dla KGW  liczącego od 31 do 75 członków,
• 5 000 zł  - dla KGW  liczącego ponad 75 osób. 

W ustawie stwierdzono, że koło gospodyń wiejskich może przeznaczyć dotacje na realizacje zadań określonych w art. 2 ust. 3 ustawy o KGW, czyli na:

• prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej i oświatowo-kulturalnej w środowiskach wiejskich;
• prowadzenie działalności na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich;
• wspieranie rozwoju przedsiębiorczości wśród kobiet;
• prowadzenie działalności na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi;
• upowszechnianie i rozwijanie formy współdziałania, gospodarowania i racjonalne
• metody prowadzenia gospodarstw domowych;
• reprezentowanie interesów środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
• rozwijanie kultury ludowej, w tym w szczególności kultury̨ lokalnej i regionalnej.  

Kiedy przepisy o zmianach w dotacjach dla KGW wejdą w życie?

Teraz ustawa trafiła do senatu i jeśli senatorowie nie wniosą poprawek, to zostanie przekazana do podpisu przez prezydenta. Zmiana prawa ma wejść w życie dzień po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Kiedy to będzie? Zapewne w drugiej połowie czerwca 2020 roku.

Paweł Mikos

Fot. Igor Smirno/ KPRP (KGW z Zagród podczas dożynek prezydenckich w Spale)