Spółka „Ziarno” nie tylko kupowała zboże

Zajmowała się także handlem środkami do produkcji oraz oferowała usługę przechowywania ziarna. Rolnicy mieli dwie możliwości. Mogli przywieźć do magazynów zboże i sprzedać je od razu po cenie dnia albo oddać na przechowanie i zdecydować o sprzedaży w wybranym momencie. W drugiej połowie ubiegłego roku okazało się, że w magazynach brakuje zboża, w firmie nie ma też pieniędzy rolników.

Skala zobowiązań spółki w stosunku do jej majątku była ogromna

Zarząd spółki powinien znacznie wcześniej złożyć wniosek o upadłość firmy. Nie zrobił jednak tego. Co więcej, prawo zobowiązuje zarządy spółek z o.o. do składania w sądzie gospodarczym sprawozdań finansowych i z działalności zarządu. Dokumenty z 2017 i 2018 r. informują, że kondycja gospodarcza firmy była dobra. Według dostępnej publicznie dokumentacji miała ona w 2018 r. ponad 98 mln zł przychodu i wypracowała ponad 1 mln zł zysku (brutto). Niezrozumiałe jest więc, co wydarzyło się przez kilka miesięcy 2019 r.

Kilkadziesiąt milionów zaległości wobec rolników

Po żniwach firma zalegała rolnikom kilkadziesiąt milionów złotych za dostarczone zboże. Zachodzi także uzasadnione pytanie o autentyczność informacji zawartych w składanej w sądzie dokumentacji.

Spółka Ziarno nie zgłosiła wniosku o upadłość

Zamiast tego powstał plan restrukturyzacyjny. Zakładał redukcję długów oraz plan spłaty pozostałych zobowiązań wobec rolników. Przyspieszone postępowanie układowe zostało otwarte w lutym. Sąd wyraził na nie zgodę, co dawało spółce tymczasowe bezpieczeństwo. Rozpoczęcie procedury układu oznaczało, że wierzyciele nie mogli indywidualnie w postępowaniach komorniczych egzekwować swoich należności z majątku spółki.

Wierzyciel wierzycielowi nierówny

We wniosku restrukturyzacyjnym spółka miała wnioskować, aby sąd zgodził się podzielić wierzycieli na cztery grupy. Do pierwszej zakwalifikowano osoby, których wierzytelności wynoszą do 2 tys. zł. Miało być ich 200, a kwota zobowiązań spółki to 101,9 tys. zł. W drugiej spółka Ziarno umieściła 247 rolników z wierzytelnościami od 2 tys. zł do 10 tys. zł. Miała być im winna prawie 1,4 mln zł.

Spółka zaproponowała, że producentom z pierwszej grupy należności zostaną uregulowane do 30 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu. Z drugiej zaś – po 90 dniach.

Znacznie mniej korzystne rozwiązania zaproponowano dla wierzycieli z grup trzeciej i czwartej. Znaleźli się w nich odpowiednio rolnicy posiadający zobowiązania od 10 tys. do 200 tys. zł (364 wierzycieli na łączną kwotę 13,47 mln zł) oraz producenci, którym Ziarno jest winne powyżej 200 tys. zł (15 wierzycieli, wobec których zobowiązania wynoszą 9,6 mln zł).

Dla tych wierzycieli we wniosku układowym zaproponowano zgodę na redukcję 40% zobowiązań. W grupie trzeciej spłata pozostałych zobowiązań ma być rozłożona na 10 rat. Płatność pierwszej miałaby nastąpić 30 marca 2021 r. W grupie czwartej zaś Ziarno wnioskuje o zamianę połowy pozostałych wierzytelności na udziały firmy i jednorazową spłatę reszty należności pod koniec marca 2021 r.

Ziarno winne rolnikom jeszcze więcej niż Jantur?

To były propozycje spółki Ziarno. Nie wiadomo, czy zostały zaakceptowane przez sąd. Na początku lutego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym została opublikowana informacja, że „Sędzia komisarz w przyspieszonym postępowaniu układowym – Grupy Producentów Rolnych »Ziarno« Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w restrukturyzacji w Cichoradzu (sygn. akt V GRp 3/20) zawiadamia, że w dniu 9 września 2020 roku został złożony przez nadzorcę sądowego spis wierzytelności i spis wierzytelności spornych, które zainteresowani mogą przeglądać w sekretariacie Sądu Rejonowego w Toruniu, w Wydziale V Gospodarczym, ul. Mickiewicza 10/16, p. 205, z informacją, że dłużnik może zgłosić zastrzeżenia co do umieszczenia wierzytelności w spisie wierzytelności”.

• Tomasz Ślęzak, dziennikarz „Tygodnika Poradnika Rolniczego” zawiłości związane z problemami spółki Ziarno przedstawił w programie „Alarm” na antenie TVP 1

Jest to ważna informacja, która oznacza, że nadzorca sądowy dokonał spisu wierzytelności spółki. Z naszych nieoficjalnie zdobytych informacji wynika, że wierzycieli ma być 760, a łączna suma wierzytelności to ponad 35 mln zł.

Prokuratorski nadzór

Z naszych informacji wynika, że nadzorca sądowy we wrześniu złożył w sądzie plan restrukturyzacyjny. Nie wiadomo, czy, jak i kiedy zostanie zatwierdzony. Decyzje o tym mają zapaść do końca lutego przyszłego roku. Prawdopodobne jest jednak, że głosowanie nad zatwierdzeniem planu ma się odbyć z pominięciem głosowania wierzycieli z uwagi na trudności zorganizowania spotkania ponad 700 osób w warunkach obowiązujących obostrzeń sanitarnych.

Oszukani rolnicy mają żal do organów ścigania

Wśród poszkodowanych przez Ziarno rolników narasta frustracja i zniecierpliwienie. Uważają, że organy państwa działają opieszale, a osoby odpowiedzialne za ich straty mogą czuć się bezkarnie. Jeśli chodzi o spółkę Ziarno, to z oczywistych względów nasuwają się analogie do firmy Jantur. Sąd orzekł, że do 2006 r. działała w miarę normalnie. W latach 2007–2008 firma była już faktycznym bankrutem, a mimo to zaciągała u rolników kolejne zobowiązania. Proces przeciwko członkom zarządu firmy Jantur toczył się przed sądem we Włocławku od wiosny 2013 r. Wyrok 7 lat bezwzględnego więzienia zapadł w listopadzie 2015 r. Wyrok prawomocnie orzeczony przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku zapadł zaś 2 lata później. Jantur formalnie upadł w 2012 r.

Departament Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej poinformował Kujawsko-Pomorską Izbę Rolniczą, że w sprawie spółki Ziarno postępowanie przygotowawcze prowadzi Prokuratura Okręgowa w Toruniu. Zostało ono „objęte zwierzchnim nadzorem służbowym Prokuratury Regionalnej w Gdańsku i jest w stałym zainteresowaniu tej jednostki prokuratury”.

Tomasz Ślęzak, Paweł Kuroczycki
fot. TVP