Pod koniec czerwca Komitet Monitorujący PROW 2014–2020 przy resorcie rolnictwa dał zielone światło do wdrożenia nowego programu „Dobrostan zwierząt”, czyli słynnej z kampanii wyborczej obietnicy dopłat dodatkowych do krów i świń, zwanych również „krowa plus” i „świnia plus”. Okazuje się, że dotacje mogą być, w najkorzystniejszym wariancie, jeszcze wyższe niż pierwotnie zapowiadały władze Prawa i Sprawiedliwości. 

Z informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że będą wprowadzone dwa pakiety: „Dobrostan świń” i „Dobrostan krów”. 

W pakiecie pierwszym dotyczącym dobrostanu utrzymywanych świń resort chce wprowadzić cztery warianty dotacji. 

Wariant 1.1: „Dobrostan loch – zwiększona powierzchnia w budynkach” przewiduje dotacje w wysokości 301 zł/szt. Żeby otrzymać takie pieniądze, rolnik będzie musiał zapewnić w chlewni o co najmniej 20% większą powierzchnię przypadającą na jedną lochę, niż wynika to z minimalnej powierzchni określonej ze standardów w tym zakresie. Wymagana obecnie prawem powierzchnia kojca do grupowego utrzymywania macior w przeliczeniu na jedną sztukę powinna wynosić dla loch co najmniej 2,25 m2, przy czym co najmniej 1,3 m2 powierzchni kojca musi mieć stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża mogą stanowić otwory odpływowe. Z kolei dla loch w okresie porodu i odchowu prosiąt ssących – co najmniej 3,5 m2. W przypadku utrzymywania loch pojedynczo taki kojec dla lochy musi mieć szerokość minimum 0,6 m oraz długość odpowiadającą długości zwierzęcia powiększoną o 0,3 m, ale nie mniej niż 2 m. 

Wariant 1.2: „Dobrostan tuczników – zwiększona powierzchnia w budynkach” zakłada dotację w wysokości 24 zł/szt. rocznie. W tym wypadku również powierzchnia przypadającą na jednego tucznika musi być o co najmniej 20% większa, niż wymagają tego przepisy. A te mówią, że minimalna powierzchnia dla tuczników powinna wynosić w przypadku utrzymywanych grupowo warchlaków i tuczników o masie ciała: 

• do 10 kg – co najmniej 0,15 m2,
• 10–20 kg – co najmniej 0,2 m2,
• 20–30 kg – co najmniej 0,3 m2,
• 30–50 kg – co najmniej 0,4 m2,
• 50–85 kg – co najmniej 0,55 m2,
• 85–110 kg – co najmniej 0,65 m2,
• powyżej 110 kg – co najmniej 1 m2.

Rolnicy, którzy będą realizować jeden z dwóch bądź oba te warianty, mogą starać się jeszcze o dodatkowe dotacje. W wariancie 1.3. „Dobrostan loch – dostęp do wybiegu” stawka dopłat ma wynieść 612 zł do lochy rocznie. Z kolei w wariancie 1.4. „Dobrostan tuczników – dostęp do wybiegu” dopłata wyniesie 33 zł/szt. rocznie.   

Basen i drinki z palemką

– Ja mogę nawet świniom wybudować basen, ale jak to ma się do walki z ASF i bioasekuracji? – mówił jeden z Czytelników „Tygodnika Poradnika Rolniczego”. 

I to jest bardzo celne pytanie. Wybierając którykolwiek z wariantów „dobrostanu świń”, rolnik musi i tak spełniać wszystkie prawem przewidziane zasady bioasekuracji. W przypadku utrzymywania świń w gospodarstwie w systemie otwartym należy zabezpieczyć wybieg dla świń podwójnym ogrodzeniem o wysokości co najmniej 1,5 m związanym na stałe z podłożem na podmurówce lub z wkopanymi w ziemię krawężnikami. 

Trzy warianty dobrostanu krów

Pakiet drugi, dotyczący dobrostanu krów, przewiduje dotacje w trzech wariantach. W wariancie 2.1. „Dobrostan krów mlecznych – wypas” rolnik może liczyć na dotację w wysokości 185 zł/szt. rocznie, o ile będzie prowadzić wypas krów przez co najmniej 120 dni w okresie wegetacyjnym w ciągu roku. 

Wariant 2.2. „Dobrostan krów mlecznych utrzymywanych grupowo – zwiększona powierzchnia w budynkach” ma pozwolić rolnikowi na uzyskanie dotacji w wysokości 595 zł/szt. rocznie. Żeby otrzymać taką płatność, gospodarz będzie musiał zapewnić w oborze o co najmniej 20% większą powierzchnię przypadającą na jedną krowę, niż wymaga tego prawo. Tu przepisy są różne, w zależności od tego z jakiego rodzaju oborą mamy do czynienia. W przypadku obory uwięziowej minimalne wymiary stanowiska dla krowy mlecznej i jałówki powyżej 7. miesiąca ciąży wynoszą 1,6 m długości i 1,1 m szerokości. W systemie wolnostanowiskowym z legowiskami stanowisko musi mieć co najmniej 2,1 m długości i 1,1 m szerokości, a w przypadku obór wolnostanowiskowych bez wydzielonych legowisk na ściółce każda krowa musi mieć zapewnione co najmniej 4,5 m2 powierzchni. 

Wariant 2.3: „Dobrostan krów mamek” daje możliwość uzyskania dopłaty w wysokości 329 zł/szt. rocznie. Żeby uzyskać taką dotację, należy zapewnić, poza okresem wypasu, dostęp do środowiska zewnętrznego krowom mamkom, cielętom, jałówkom i opasom do 300 kg na powierzchni zwiększonej o co najmniej 20% w stosunku do minimalnej powierzchni wymaganej przepisami dotyczących utrzymania bydła w systemie otwartym. A te określają, że dla jednej krowy należy zapewnić co najmniej 15 m2, dla jałówek 10 m2, a dla cieląt minimum 5 m2. 

Za zwiększenie powierzchni w oborze na jedną krowę będzie można uzyskać 595 zł rocznie na jedna krowę

Kiedy ruszą wypłaty świnia+ i krowa+?

Ministerstwo planuje, że na dotacje w ramach „Dobrostanu zwierząt” z PROW 2014–2020 będzie przeznaczonych 50 mln euro. Pierwsze dotacje mogą zostać wypłacone w 2020 roku. 

Paweł Mikos 
fot. Paweł Mikos