Podczas dzisiejszej konferencji prasowej wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk dokonał podsumowania 2022 r. w polskim rolnictwie. Przypomniał, że w kończącym się rok byliśmy świadkami kontynuacji skutków pandemii Covid-19, a 24 lutego zaczęła się brutalna agresja Rosji na Ukrainę, która zdominowała działania ministerstwa rolnictwa.  

Dopłaty do nawozów dla rolników 2022

- Nie zostawiliśmy rolników samych sobie. Początek roku to są starania o dopłaty do nawozów. Wzrost cen nawozów spowodował zagrożenie braku możliwości stosowania nawozów a to mogło oznaczać spadek plonów i zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego. Polska jako jedyny kraj w UE zastosował takie dopłaty - mówił minister Henryk Kowalczyk. 
   

Na ten cel rząd przeznaczył 3,9 mld zł, a wypłacił ostatecznie 2,6 mld zł. Maksymalna kwota refundacji wynosiła 500 zł na ha. Pomoc otrzymało 418 tys. rolników. - Dla przykładu gospodarstwa do 30 ha mogło się spodziewać pomocy rzędu 15 tys. zł. Maksymalna wysokość pomocy wynosiła 25 tys. zł. Dzięki tej pomocy rolnicy kupili  nawozy, zastosowali je, a plony były przyzwoite  -tłumaczył minister H. Kowalczyk. 

Walka z ASF przynosi efekty?

MRiRW podsumowała także roczne efekty walki z afrykańskim pomorem świń.

- Bardzo skuteczna pomoc w planach bioasekuracji przyniosła efekty  – mówił H. Kowalczyk, który zauważył, że spadła ilość ognisk ASF u świń. W 2021 r. było ich 124, a w 2022 r. już tylko 14.

Problemy hodowców trzody chlewnej

Ale rynek trzody chlewnej to nie tylko ASF, ale przede wszystkim problem z opłacalnością produkcji. Resort rolnictwa wspomagał hodowców poprzez dopłaty.

W ramach dopłat do prosiąt wypłacono 1000 zł do każdych 10 sztuk urodzonych w okresie od listopada do 2021 r. do marca 2022 r. Rolnicy otrzymali w ten sposób 450 mln zł.  Średnia kwota pomocy wyniosła 14 tys. zł, a najwyższa 0,5 mln zł.

W kolejnej odsłonie programu przyznano wsparcie w wysokości 80 zł do sztuki w okresie od kwietnia do czerwca 2022 r. W ten sposób hodowcy otrzymali kolejne 150 mln zł. Rolnicy mogli łączyć wnioski.

- Planujemy kolejne wsparcie – zapowiedział H. Kowalczyk.

MRiRW przygotowało bowiem nadzwyczajny instrument wsparcia dla rolników produkujących świnie w cyklu zamkniętym w ramach PROW. Program skierowany jest dla rolników, którzy utrzymywali stada przez ostatnie 2 lata i mają od 10 do 500 sztuk trzody. Jego budżet to  blisko 155 mln euro a dopłata ryczałtowa wyniesie od 2,4 tys. zł do 70 tys. zł do stada. Nabór planowany jest na styczeń 2023 r. 

- Rynek trzody chlewnej był rynkiem, który uzyskał największe wsparcie ale przez ostatnie lata tam producenci ponieśli największe straty – mówił H. Kowalczyk.

Pomoc dla sadowników

Skutkiem wybuchu wojny była utrata możliwości sprzedaży jabłek na Wschód. Dlatego rząd podjął działania zmierzające do zdjęcia nadwyżek jabłek z rynku krajowego. Pomoc objęła prawie 200 tys. ton jabłek o wartości 60 mln zł. Średnia pomoc dla jednego producenta wyniosła 17,4 tys. zł. a zgłosiło się łącznie 2 tys. sadowników, którzy mogli liczyć na dopłatę do kilograma owoców w wysokości 30 groszy do kilograma.

– To pozwoliła na realne utrzymanie ceny jabłek deserowych. Nie nastąpiło załamanie tego rynku – dodał minister Kowalczyk.

Jakie dopłaty dla rolników w 2022 i 2023 roku?

Minister H. Kowalczyk poinformował, że wypłacono już 13 mld zł zaliczek unijnych dopłat. Z czego 10,7 mld dopłat bezpośrednich i 2,1 mld z tytułu płatności PROW.

Z kolei od 2023 r. płatności bezpośrednie dla 97% gospodarstw (do 50 ha powierzchni) będą wynosić powyżej średniej unijnej. 

Wyższy zwrot akcyzy na paliwo rolnicze

W 202 r. zwiększony limit zużycia paliwa rolniczego ze 100 do 110 litrów na 1 ha użytków rolnych oraz z 30 do 40 litrów na średnią roczną DJP. Stawka zwrotu wyniosła 1 zł, co oznacza, że przykładowe 30 ha gospodarstw z obsada 10 krów mogło liczyć na pomoc w wysokości 3700 zł. 

Szef resortu rolnictwa zapowiedział także, że stawka zwrotu w 2023 r. wzrośnie do 1,2 zł za 1 litr paliwa oraz, że  programem zostaną objęci hodowcy trzody chlewnej.

Ubezpieczenia upraw rolniczych i zwierząt gospodarskich

Na ubezpieczenia upraw i zwierząt dotacja do 65% wartości polisy w 2022 r. wyniosła ostatecznie 760 mln zł. Przykładowe gospodarstwo 30 ha (15 ha pszenicy, 10 ha buraków i 5 ha ziemniaków) mogło otrzymać 6460 zł. – Osiągnęliśmy duży sukces ponieważ ubezpieczeń od suszy było 40 razy więcej niż w roku poprzednim. Co oczywiście nie jest w pełni sukcesem – podkreślił H. Kowalczyk.

Rolniczy Handel Detaliczny

Resort rolnictwa pochwalił się także zmianami w rolniczym handlu detaliczny, gdzie zwiększono z 40 tys. zł do 100 tys. zł limit przychodów oraz zniesiono maksymalne limity dotyczące zbytu żywności dla konsumentów. Z kolei samorządu zostały zobowiązane do wyznaczenia bezpłatnych miejsc targowiskowych dla rolników w piątki i soboty.  
 

Dopłaty do wapnowania gleb

Kontynuowany był także program wapnowania gleb. Na jego realizację w latach 2019-2023 przeznaczone zostały środki w wysokości 300 mln zł.  Wg danych NFOŚiGW do 30 listopada przyjęto 44,6 tys. wniosków oraz wypłacono prawie 175 mln zł. pomocy. Programem objęto ponad 332 tys. ha. gruntów. 

Zmiany w emeryturach rolniczych

H. Kowalczyk przypomniał, że rząd w 2022 r. zmienił zasady przechodzenia na emerytury rolnicze po osiągnięciu wieku. Można to już zrobić bez przekazywania gospodarstwa.

Kolejne zmiany będą dotyczyć wysokości emerytur rolniczych. Rada Ministrów przyjęła ustawę, która zakłada zrównanie emerytury podstawowej KRUS z najniższą emeryturą ZUS. Od marca 2023 roku najniższa emerytura z KRUS ma więc wynieść 1430 zł.

Powstanie i działalność Krajowej Grupy Spożywczej

Minister rolnictwa zauważył, że w końcu po wielu latach powstała Krajowa Grupa Spożywcza.

– Już spełniła swoją rolę. Na początku żniw stabilizowała ceny zbóż. Przed KGS jeszcze sporo zadań. Nadal będziemy kontynuować zaopatrzenie KGS w kolejne zakłady przetwórcze żeby jak najwięcej rynków mogła koordynować – powiedział H. Kowalczyk.  

MRiRW zapowiada także działania zmierzające do stworzenia przez KGS  autoryzowanej sieci sprzedaży nawozów.

Wsparcie dla Kół Gospodyń Wiejskich (KGW)

Na dofinansowanie mogły w 2022 r. liczyć koła gospodyń wiejskich, które złożyły wnioski na kwotę 62 mln zł. - Planujemy w przyszłym roku zwiększenie tych kwot dofinansowania – zapowiedział H. Kowalczyk.

Eksport polskiej żywności

Wzrosła wartość eksportu polskiej żywności, która w 2022 r. wyniosła 39,2 mld euro czyli 182,6 mld zł. To wzrost o ponad 27%. A udział eksportu rolno spożywczego w całkowitym eksporcie wynosi już 13,8%. 

Zatwierdzenie Planu Strategicznego WPR

Minister Kowalczyk zapowiedział też jakie finansowanie wiąże się z zatwierdzony już Planem Strategicznym WPR na lata 2023-2027. Całkowity budżet będzie wynosił 25,2 mld euro z czego:

·        I filar – 17,3 mld euro

·        II filar – 4,7 mld euro

·        środki krajowe – 3,2 mld euro

- To jest znacząca kwota wyższa niż w latach poprzednich w przeliczeniu na hektar - podsumował Henryk Kowalczyk.  

Import zbóż, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy

Po zakończeniu wystąpienia wicepremiera Kowalczyka pojawiły się także pytania od dziennikarzy. jedno z nich dotyczyło sprawy nadmiernego importu zbóż z Ukrainy, który zgłaszają rolnicy i organizacje rolnicze z województw wschodnich Polski. 

- Jeżeli chodzi o sytuację przy wschodniej granicy Polski, to rynek nie jest prosty i sytuacja nie jest prosta, bo my jesteśmy częścią granicy Unii Europejskiej, a nie granicy Polski. Także jeżeli coś wchodzi na teren Polski to wchodzi na teren Unii Europejskiej. Więc nie możemy samodzielnie pewnych rozwiązań stosować, zwłaszcza takich ograniczających dostęp. To jest to, co zapowiedziałem, że będę interweniował na forum Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa aby te rozwiązania wprowadzić w całej Unii Europejskiej - mówił Henryk Kowalczyk. 

Jak dodał, jeżeli chodzi o kontrole to ten rynek i import jest monitorowany i kontrolowany.

- Musimy pamiętać, że obniżka cen zbóż spowodowana jest w części importem zboża z Ukrainy do Polski, zwłaszcza w przygranicznych częściach kraju, ale też spadkiem cen na rynkach światowych - giełda Matiff jest wskaźnikiem cenowym. Te dwa elementy się nałożyły na siebie. Ufam, że nastąpi odbicie cenowe na światowych giełdach co spowoduje też odbicie cenowe w Polsce - mówił minister rolnictwa.

Dodał też, że będą podejmowane działania kontrolne wspólnie ze służbami oraz Krajową Administracją Skarbową, ale nie chciał mówić o szczegółach. Wicepremier wspomniał także, iż rozmawiał na temat nadmiernego importu zboża z ministrem rolnictwa Ukrainy, który wykazał zrozumienie dla tego problemu i pewne działania w zakresie ograniczenia eksportu do Polski zostały już przez stronę ukraińską podjęte.

Obejrzyj całą konferencję Henryka Kowalczyka!


 

 wk

Fot. YouTube MRiRW