Stowarzyszenie Demagog postanowiło przyjrzeć się realizacji planów, które miał rząd w kilku gałęziach gospodarki, w tym w rolnictwie. Przyszedł czas na rozliczenia... Do wyborów pozostało nieco mniej niż dwa miesiące, część z obietnic nie została w ogóle zrealizowana, a część na etapie prac odrzucona. 

Stowarzyszenie przestudiowało program Prawa i Sprawiedliwości z 2019 r. W zasadzie z 5 najważniejszych elementów jedynie jeden został zrealizowany - Holding Spożywczy, ale nadal jest szeroko komentowany w środowisku rolniczym, jako twór, który miał pomóc w regulacji rynku, a na razie efektów nie widać, przynajmniej tych w kieszeniach rolników i portfelach konsumentów. 

W programie PiS jednym z głównych elementów, który miał ulec poprawie to stabilizacja rynków spożywczych i uczciwe ceny w skupach… Miał się do tego przyczynić Narodowy Holding Spożywczy. Mimo, że faktycznie powstał, to wielkiej stabilizacji na rynkach spożywczych nie da się zauważyć. Wszystkie branże odczuwają gigantyczny wpływ inflacji z jednoczesnym spadkiem cen w skupie. Nie można tego bezpośrednio zrzucić na barki wojny w Ukrainie, bo od 2019 do 2021 r. wcale wojny nie było... W wielu sektorach granica opłacalność produkcji już dawno jest przekroczona – zboża, mleko, owoce miękkie, to tylko przykłady, a działów, które nadal walczą o przetrwanie jest sporo. Zmian nie zauważyli ani rolnicy, ani konsumenci. Są dopłaty, które mają uspokoić nadszarpnięte nerwy wyborców.

Wyrównanie dopłat bezpośrednich ze średnią UE

To, jak wiadomo udało się zrealizować jedynie częściowo, gdyż faktycznie na wyższe dopłaty bezpośrednie mogą liczyć głównie średnie gospodarstwa.

- Dopiero w 2022 roku rolnicy posiadający gospodarstwa o wielkości od 3 do 30 ha mogli uzyskać dopłaty na średnim poziomie przekraczającym poziom unijny. Minister Henryk Kowalczyk zapowiedział, że do końca 2023 roku już 97 proc. gospodarstw zrówna się z przeciętną całej wspólnoty – podaje Stowarzyszenie Demagog. Ponadto rząd zastosował uzupełniającą płatność podstawową, która spowodowała, że rolnicy otrzymali nieco większą kwotę za 2022 r. Korzystanie z ekoschematów może faktycznie doprowadzić do zwiększenia kwoty przychodu, ale wysiłek i to spory leży po stronie rolnika.

Piątka dla zwierząt

Planowane wielkie zmiany w ochronie praw zwierząt spotkały się z olbrzymim oporem środowiska rolniczego, więc na szczęście rząd odszedł od tych pomysłów m.in. zakaz uboju rytualnego czy hodowli zwierząt na futra. Od 2020 r. w ramach tego pomysłu nic się nie wydarzyło, poza kolejnymi próbami zmian w interwencyjnym odbiorze zwierząt przez organizacje prozwierzęce. Projekt ten również był kilka razy zmieniany i na razie wygląda na to, że znów trafił do zamrażarki.

Paszportyzacja polskiej żywności

To działanie, które jest w trakcie realizacji. To cyfrowy system, który ma pomóc w realizacji działania „od pola do stołu” i uzyskanie wiedzy o danym produkcie przez konsumenta (produkcja, pochodzenie, przetwórstwo). Obecnie trwa testowanie systemu na ziemniakach, wieprzowinie i wołowinie. Wersja pilotażowa ma zakończyć się 30 listopada i od jej wyniku ma zależeć podjęcie stałych zmian w tym zakresie.

Miał powstać Kodeks rolny

Kodeks rolny miał na celu rozwiązanie problemów mniejszych gospodarstw i ustalenie zasad funkcjonowania w rynku oraz ochrony ich interesów. Obecnie nie pojawiła się żadna finalna wersja, a jedynie jej próbki i propozycje. Jest to duży projekt, który wymaga zaangażowania wielu organizacji branżowych, aby powstały kodeks służył przez lata stabilizując rynek.

- Stan realizacji pięciu flagowych obietnic PiS w obszarze rolnictwa nie zachwyca: do tej pory w pełni zrealizowano tylko jedną. Efekty podjętych działań są z kolei ledwo widoczne. Obietnica zrealizowana nie zawsze oznacza zmianę na lepsze, co pokazuje przykład krytykowanego nawet przez prezydencką radę Polskiego Holdingu Spożywczego. Dopłaty dla rolników zrównano z unijną średnią tylko w przypadku średniej wielkości gospodarstw, na dodatek z opóźnieniem. Efektów „Piątki dla zwierząt”, Kodeksu rolnego i systemu paszportyzacji żywności nie da się skomentować, ponieważ tych pomysłów nie udało się wdrożyć w życie – komentuje Stowarzyszenie Demagog.

oprac. dkol na podst. demagog.org

fot. Envato Elements