Afrykański pomór świń na Ukrainie: Ile ognisk, jakie metody zwalczania i bioasekuracji?
Nasi wschodni sąsiedzi również mają kłopoty z ASF - jednak o wiele mniejsze niż nasze. Nowy wybuch choroby odnotowano w jednym z gospodarstw w Mołoczańsku w obwodzie zaporoskim. W miejscowości została wprowadzona kwarantanna.
Według podanych informacji przez Państwową Służbę ds. bezpieczeństwa na Ukrainie w miejscu wyznaczenia ostatniego ogniska znajdowało się 10 świń, z których 1 padła (podejrzenie padło na ASF). Specjaliści Głównego zarządu Państwowej Służby ds. bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów pobrali próbki do badania w kierunku, które wysłano do laboratorium. Wyniki były pozytywne.
28 sierpnia odbyło się posiedzenie, którego głównym tematem była koordynacja działań w zakresie zlokalizowania i likwidacji choroby ASF. Na spotkaniu omówiono założenia dotyczące ustanowienia kwarantanny na terytorium Mołoczańska od 28 sierpnia br. oraz zatwierdzono plan działań w kierunku eliminacji wirusa z tego obszaru.
Jak mieszkańcy Ukrainy zabezpieczają teren?
Na obszarze gdzie wystąpiła choroba prowadzona jest dezynfekcja, ustawiono bariery, gdzie odbywa się dezynfekcja pojazdów. Prowadzona jest kontrola i nadzór ruchu, a lokalna ludność jest informowana o wybuchu choroby i określonym postępowaniu na terenie obszaru skażonego.
Podjęte środki dla zwierząt gospodarskich:
- dezynfekcja;
- kwarantanna;
- formalna utylizacja tuszy, podrobów i odpadów;
- nadzór w strefie ograniczania i/lub ochrony;
- zagospodarowanie przestrzenne;
- kontrola gospodarstw;
- stamping out;
- kontrola ruchu w kraju;
- kontrola naturalnych zbiorników.
- kontrola naturalnych zbiorników.
Ogniska ASF na Ukrainie
Pierwsze ognisko ASF w tym roku wyznaczono na Ukrainie 4 stycznia na terenie gospodarstwa pomocniczego internatu neuropsychiatrycznego. A w okresie 11-13 kwietnia w obwodzie czerniowieckim ubito ponad 400 świń: 100 macior i 320 młodych. Jak zapowiedziała Anzhela Kosovan, kierownik Głównego Urzędu Państwowej Służby ds. bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów obwodu, we wsi trzeba było zutylizować 21 tys. świń.
Ogólna liczba zidentyfikowanych ognisk ASF na Ukrainie w 2021 roku to 10, w tym wśród świń domowych w obwodzie winnickim (1), zaporoskim (1), ługańskim (1), mikołajowskim (2), chersońskim (1) i czerniowieckim (1) – 8 przypadków; wśród dzików w Kijowie (1) i Chersoniu (1) – 2 ogniska.
Państwowa Służba do spraw bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów w swoim komunikacie zaznaczyła, że sytuacja dot. chorób zwierząt, w tym ASF, poprawiła się w styczniu-czerwcu 2021 roku. W okresie sprawozdawczym zidentyfikowano 6 ognisk afrykańskiego pomoru świń (w analogicznym okresie 2020 roku – 13 ognisk). Państwowa służba przeprowadziła ponad 27,7 mln planowanych szczepień zwierząt i drobiu przeciwko chorobom zakaźnym, ponadto przeprowadzono ponad 8,274 milionów badań laboratoryjnych na obecność takich chorób, jak bruceloza, białaczka, ASF, ptasia grypa, pryszczyca, gruźlica itd.
Według danych Światowej Organizacji Ochrony Zdrowia Zwierząt za okres od 30.07.2012 do chwili obecnej na terenie Ukrainy zidentyfikowano 421 ognisk ASF u trzody i 112 przypadków u dzików.
Jak się rozprzestrzenia ASF?
Czynniki przenoszenia patogenu to przede wszystkim pasza, słoma, pojazdy zanieczyszczone wydzielinami chorych zwierząt, stosowanie resztek kuchennych w żywieniu trzody. Mechanicznymi czynnikami przenoszenia wirusa mogą być ptaki, ludzie, zwierzęta domowe i dzikie, gryzonie, pasożyty (niektóre gatunki kleszczy, muchy zoofilne, wszy), które miały kontakt z chorymi i padłymi świniami.
Okres inkubacji choroby wynosi 15 dni (okres inkubacji w środowisku naturalnym: 4-19 dni, w przypadku choroby o ostrym przebiegu: 3-4 dni). W przypadku wystąpienia ASF w stadzie dochodzi do dużych liczby upadków w stadzie: zakażenie przebiega powoli i obejmuje znaczny odsetek zwierząt, przy czym śmiertelność zwierząt sięga nawet 100%.
Wirus jest wyjątkowo odporny na działanie niskich temperatur i zachowuje właściwości zakaźne we krwi, kale, tkankach (zwłaszcza surowych, niedogotowanych produktów z mięsa wieprzowego lub dzików) przez okres nawet 3-6 miesięcy. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, w związku z czym choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia lub życia.
Jak ograniczyć ryzyko pojawienia się ASF w chlewni?
Aby ograniczyć ryzyko zakażenia świń wirusem ASF, w gospodarstwach, w których utrzymywane są świnie, powinny być wdrożone wszystkie podstawowe zasady zabezpieczenia miejsc utrzymywania zwierząt:
- nie karminie zwierząt paszą niewiadomego pochodzenia ani produktami (w tym resztkami, zlewkami) pochodzenia zwierzęcego;
- nie zakupywanie świń z nieznanego źródła czyli nieoznakowanych i bez towarzyszących dokumentów weterynaryjnych;
- zastosowanie mat dezynfekcyjnych na wjazdach i wyjazdach do gospodarstw i przed wejściami do budynków inwentarskich;
- zabezpieczenie przed dostępem zwierząt dzikich do budynków inwentarskich, magazynów pasz oraz miejsc przechowywania ściółki;
- ograniczanie dostępu osób postronnych do zwierząt oraz pomieszczeń inwentarskich;
- zachowanie podstawowych zasad higieny - odkażanie rąk i obuwia, stosowanie odzieży ochronnej;
- obsługiwanie zwierząt tylko w wymiennej odzieży roboczej;
- nie uczestniczenie w polowaniach na 72 godziny przed wejściem do chlewni, niewnoszenia do gospodarstw części dzików itd.;
- nie pożyczanie sprzętów, nie zatrudnianie do obsługi osób, które hodują świnie.
Jakie są objawy ASF?
Objawy afrykańskiego pomoru świń mogą być niespecyficzne, podobne do innych chorób lub zatruć, mogą być różne w różnych stadach i mieć następujący obraz (objawy, które zawsze powinny zaniepokoić hodowcę):
- niekiedy ASF w stadzie świń może objawić się jedynie nagłymi padnięciami świń, bez innych objawów towarzyszących;
- często spotykane objawy to: wzrost wewnętrznej ciepłoty ciała do (40,5-42°C), któremu mogą nie towarzyszyć inne symptomy (gorączkujące świnie mają czasem zachowany apetyt, poruszają się na ogół normalnie);
- inne objawy kliniczne: sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała, drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze, zaczerwienienie skóry widoczne zawłaszcza na końcach uszu, ogona i kończynach, duszność, pienisty wypływ z nosa, wypływ z worka spojówkowego, biegunka - często z domieszką krwi, wymioty oraz niedowład zadu, objawy nerwowe w postaci podniecenia, drgawek mięśni i skurczów kloniczno-tonicznych, ronienia u prośnych macior;
- gorączce mogą towarzyszyć apatia, utrata apetytu, szybkie i trudne oddychanie oraz zaleganie wydaliny z nosa i oczu, wymioty, zaparcia, krwista biegunka, przed śmiercią może nastąpić śpiączka, która pojawia się jeden do siedmiu dni po wystąpieniu pierwszych objawów klinicznych.
Dla porównania w Polsce wyznaczono tylko w tym roku 75 ognisk ASF...
Maryia Khamiuk
Najważniejsze tematy