r e k l a m a
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Mocznik w mleku – przyjaciel czy wróg?
19.09.2019
Mocznik należy do grupy związków organicznych występujących we krwi i innych płynach ustrojowych. W skład tego związku wchodzi węgiel, azot, tlen i wodór, a powstaje z amoniaku w wątrobie i nerkach. W przypadku nadmiernej ilości amoniaku w żwaczu, co jest związane z nadmiarem białka w dawce pokarmowej lub niedoborem energii, amoniak przedostaje się do krwi, a następnie trafia do wątroby.
W cyklu mocznikowym amoniak zostaje przetworzony na mocznik, który z krwią przedostaje się m.in. do gruczołu mlekowego krów. Główną drogą usuwania mocznika z organizmu jest wydalanie z moczem. Koncentracja mocznika we krwi może ulegać znacznym wahaniom, a jego zawartość determinowana jest ilością substancji energetycznych. Należy jednak zaznaczyć, że na poziom mocznika w mleku mają wpływ również takie czynniki jak:
- rasa,
- wydajność mleka,
- wiek zwierząt,
- okres laktacji
- godziny doju.
Co wpływa na poziom mocznika w mleku?
Na wydajność mleczną decydująco wpływa dokładne zbilansowanie dawki pokarmowej z zapotrzebowaniem krowy. Bardzo duży wpływ na wydajność i skład mleka ma wiek, stan zdrowia krowy, sposób zasuszania i zdolności rozrodcze, a ponadto stadium i przebieg laktacji oraz długość jej trwania.
Krowy w pierwszych tygodniach laktacji mają w mleku mało mocznika, co wynika z naturalnej fizjologii krów po wycieleniu. Z początkiem laktacji następuje szybki wzrost wydajności mlecznej, któremu towarzyszy brak apetytu. Wraz z rozwojem laktacji i poprawą apetytu, wzrasta wydajność, ale również zwiększa się ilość mocznika w mleku.
Przy żywieniu pastwiskowym młoda ruń (zasobna w białko i niska w energię) może wystąpić wysoki poziom mocznika. Przy żywieniu „do woli” krowy gromadzą więcej białka niż mogą go wykorzystać w procesie wytwarzania mleka. Żywienie pastwiskowe należy wprowadzać stopniowo, aby przystosować mikroflorę układu trawiennego.
Zawartość mocznika w mleku w zależności od ilości białka w mleku i składu dawki pokarmowej.
Zawartość białka % | Zawartość mocznika w mleku (mg. 1-1 ) | ||
mniej niż 150 | 150 - 300 | więcej niż 300 | |
mniej niż 3,2 | brak białka i energii | brak energii | nadmiar białka I brak energii |
3,2 – 3,6 | nieduży brak białka i nadmiar energii | wyrównanie białka i energii | nadmiar białka I lekki nadmiar energii |
więcej niż 3,6 | brak białka I nadmiar energii | nadmiar energii | nadmiar białka I nadmiar energii |
Co powinna zawierać dobrze zbilansowana dawka pokarmowa dla krów mlecznych?
Ocenę prawidłowości żywienia można dokonać przez określenie stosunku tłuszczu do białka w mleku krów, wynikające z nadmiaru skrobi i cukrów niestrukturalnych. Stosunek ten przekraczający 1,5 może wskazywać na ketozę wynikającą z braku energii, a poniżej świadczyć może o kwasicy.
O prawidłowym zbilansowaniu dawki pokarmowej dla krów mlecznych pod względem białka i energii w paszy świadczy poziom białka od 3,2 do 3,6% oraz mocznika 150 – 300 mg/l. Dopuszcza się różnicę 0,3-0,4% na początku laktacji (w dół) i podobnie (w górę) w drugiej fazie laktacji. Literatura podaje, że zwiększona zawartość białka w ostatniej fazie laktacji świadczy o nadwyżce energii, która prowadzi do zatuczenia krów. Z kolei obniżony poziom białka na początku laktacji może wskazywać na zbyt niski poziom energii.
Zawartość białka w mleku jest zazwyczaj stabilna i podlega małym wahaniom i zależy od czynników genetycznych natomiast stężenie mocznika w mleku (MUN-milk urea nitrogen) służy do monitorowania skuteczności wykorzystania białka w układzie pokarmowym krów mlecznych. U krów wysoko wydajnych przy deficycie energetycznym w żwaczu następuje nadmiar amoniaku, który jest absorbowany przez ścianę żwacza i dostaje się do krwi, a z nią do wątroby, gdzie w hepatocytach jest przekształcany w cyklu mocznikowym w amoniak.
Podaż nadmiernej ilości łatwo dostępnych związków azotowych może prowadzić do wzrostu koncentracji amoniaku w żwaczu, który zmienia pH treści pokarmowej w żwaczu i obniża stopień syntezy białka mikrobiologicznego, co z kolei wpływa na obniżenie wydajności i zawartości białka w mleku.
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a