Co to jest mastitis?

Mastitis jest najczęściej występującą i najdroższą chorobą bydła mlecznego. Prowadzi przede wszystkim do spadku wydajności mlecznej i pogorszenia jakości mleka, co przekłada się na znaczne straty ekonomiczne

Mastitis II stopnia: co robić?

Przy mastitis II stopnia zwierzę odczuwa ból, występuje obrzęk wymienia i czasami gorączka. Zgodnie z wymogami, dotyczącymi dobrostanu zwierząt, należy wdrożyć terapię, mającą na celu ograniczenie odczuwania bólu i stanów zapalnych. Do tego doskonale nadają się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) zawierające substancje czynne, które uśmierzają ból, działają przeciwzapalnie, przeciw­obrzękowo i przeciwgorączkowo, łagodzą zapalenie.

Szybkie testy oborowe

Testy oborowe pozwalają szybko rozpoznać patogen i dobrać odpowiedni antybiotyk bądź z niego zrezygnować. Co więcej, do ich przeprowadzenia nie potrzeba specjalistycznej wiedzy mikrobiologicznej ani warunków laboratoryjnych, a wynik otrzymujemy najdalej po 24 godz. Dostępne na rynku podłoża mikrobiologiczne są oparte na bazie CHROMagarów bądź modyfikowanych selektywnych podłoży – PM-test, CHROMagar Mastitis, Vetorapid. Interpretacja jest prosta – w zależności od tego, jaki patogen rośnie, zmienia się kolor wzrastających kolonii lub kolor używanych podłoży. W ten sposób zidentyfikujemy wiele bakterii m.in. Escherichia coli, Klebsiella spp., S. aureus, CNS, Streptococcus uberis, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae, Enterococcus spp., Serratia spp., Prototheca spp. czy grzyby drożdżopodobne.

Zapobieganie mastitis w zasuszeniu

Jakie przyjąć kryteria podawania antybiotyków krowom w zasuszeniu? Specjalista, dr n. wet. Sebastian Smulski najbardziej skłania się ku następującym wytycznym:

• Ostatnie 3 miesiące przed zasuszeniem z lks <120 tys.
• Brak gronkowca złocistego, paciorkowca bezmleczności i drobnoustrojów zakaźnych – próg lks podwyższamy do 150 tys., a potem do 200 tys.

Przestrzegając ww. wytycznych, bez antybiotyku zasuszymy 20–40% krów, ale wszystkie powinny dostać sztuczny czop.

– O potrzebie mechanicznego zamykania kanału strzyka czopem już na szczęście nie dyskutujemy. Czopy powinny być stosowane w każdym stadzie – w ten sposób zabezpieczamy wymiona przed drobnoustrojami środowiskowymi pod koniec zasuszenia, kiedy antybiotyk już nie działa. Zasuszanie to czas, kiedy popełniamy najwięcej błędów – przynajmniej 60% zapaleń do 3. miesiąca po wycieleniu pochodzi z okresu zasuszenia. Powody są dwa – niestaranne (brudne) podanie tub dowymieniowych i niesterylne podanie czopów (nie działają przeciwbakteryjne).

Jak leczyć mastitis?

Umiejętnie można wybrać strategię leczenie tylko wtedy, kiedy wiemy, co w wymieniu „siedzi”. Paciorkowiec bezmleczności uda się wyleczyć w 95% przypadków, ale już gronkowiec złocisty jest niemalże nie do pozbycia się. Nawet jeśli zareaguje na leczenie, to i tak po pewnym czasie wróci. Z lekkimi zapaleniami na tle bakterii Gram-ujemnych, np. z grupy Coli – krowa sama sobie radzi. Ale jest 10% colimastitów, w których rokowania są złe i wymagana jest terapia antybiotykiem.

Colimastitis: Nie tylko Escherichia coli

Zapalenie, potocznie zwane colimastitis, nie zawsze wywołane jest przez bakterię E. coli. Może ono także być spowodowane przez patogeny z rodzaju Klebsiella i Enterobacter. Łączy je jedno – wszystkie należą do drobnoustrojów środowiskowych.

W grupie podwyższonego ryzyka są krowy do 30. dnia po porodzie, zwłaszcza z niską liczbą komórek somatycznych (mniej niż 50 tys./ml). To paradoks, ale łatwy do wyjaśnienia – tam, gdzie komórek somatycznych jest mało, jest dużo miejsca dla bakterii, które chcą skolonizować wymię. Zagrożone są też krowy zasuszone, zwłaszcza podczas wejścia w zasuszenie i tuż przed porodem. W ciągu tych newralgicznych 2 miesięcy w wymieniu jest znacznie mniej laktoferryny i leukocytów, co znów ułatwia skolonizowanie gruczołu bakteriom z grupy Coli.

Możliwości leczenia dowymieniowego:

Okazuje się, że patogeny powodujące zapalenie wymienia posiada nawet 29-74% jałówek przed wycieleniem! Jak je wyeliminować?

Leciwa dojarka bańkowa czy nowoczesna karuzela - nie ma znaczenia, czym krowa jest dojona, ale jak jest dojona. Czy przestrzegasz wszystkich zasad dobrego doju? Sprawdź!

Wszystko o mastitis i zdrowiu wymienia

W przypadku mastitis liczy się szybka reakcja i szeroka wiedza. To bardzo ważne, by uniknąć rozwoju tej poważnej choroby. Wszystko, co powinieneś wiedzieć zawarliśmy w dobrze już Wam znanym poradniku "Mastitis"!