Podwyżki cen nawozów, które rozpoczęły się na krajowym rynku na początku 2021 r. są kontynuowane również w bieżącym roku. Według danych GUS i analiz IERiGŻ-PIB nawozy mineralne drożały w następującym tempie:

• w styczniu o 8,0% m/m,
• w lutym o 0,4% m/m,
• w marcu o 26,8%,
• w kwietniu o 5,8% m/m,
• w maju o 3,6% m/m,
• w czerwcu o 2,8% m/m,
• w lipcu o 1,3% m/m,
• a w sierpniu o 5,1% m/m.

Dane są przerażające - ceny nawozów szaleją

Według danych GUS nawozy mineralne były w sierpniu 2022 r. średnio o 145,2% droższe niż rok wcześniej, podczas gdy w lipcu br. dynamika cen r/r wynosiła 139,1%, a np. w lutym br. – 85,0%. W największym stopniu w relacji rocznej (sierpień 2022 r. do sierpnia 2021 r.) wzrosły ceny nawozów azotowych – średnio o 187,9%, a więc niemal 3-krotnie.

Najbardziej drożejącym nawozem mineralnym w tym okresie były saletrzak i saletra amonowa w opakowaniach typu big bag, których ceny zwiększyły się ponad 3-krotnie. W mniejszym stopniu podrożały nawozy fosforowe, potasowe i wieloskładnikowe. Ceny soli potasowej wzrosły r/r o 132,3%, nawozów wieloskładnikowych analizowanych przez IERiGZ - PIB o 100,7%, a superfosfatów średnio o 95,7% r/r.

- Ceny zdecydowanej większości analizowanych nawozów mineralnych były w sierpniu 2022 r. na rekordowych poziomach w historii notowań. Zmiany cen nawozów mineralnych na krajowym rynku podążają za tendencjami obserwowanymi na rynku światowym, co wynika nie tylko z wysokiego poziomu importu i eksportu, ale też uzależnienia krajowej produkcji od importowanych surowców – napisał w odpowiedzi na interpelację posłanki Krystyny Skowrońskiej wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski.

Światełko w tunelu?

Ale MRiRW zwraca uwagę, że od początku 2021 r. do kwietnia br. indeks cen nawozów Banku Światowego znajdował się w trendzie wzrostowym. Od maja indeks ten jednak systematycznie maleje, co może być zapowiedzią odwrócenia trendu wzrostowego i przekształcenia go w tendencję spadkową.

W sierpniu 2022 r. osiągnął on wartość około 210 pkt., wobec 213 pkt. Miesiąc wcześniej i był o ponad 60% wyższy niż rok wcześniej. Dla porównania indeks cen gazu ziemnego Banku Światowego wzrósł w ujęciu rocznym niemal 3,5-krotnie do zdecydowanie najwyższego poziomu w historii notowań.

- Ocenia się, że rozpoczęta 24 lutego br. rosyjska inwazja na Ukrainę nasiliła problem rosnących kosztów produkcji oraz niedostatecznej podaży nawozów mineralnych na globalnym rynku skutkującej dalszym wzrostem ich cen. Rosja oraz Białoruś należały dotychczas do największych światowych eksporterów nawozów oraz surowców wykorzystywanych do ich produkcji. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że w związku z wojną na Ukrainie od kilku miesięcy nawozy z Rosji i Białorusi praktycznie nie są do Polski importowane – napisał L. Kołakowski.

Program wsparcia dla rolników

W celu wsparcia polskich rolników, którzy odczuli skutki wzrostu kosztów nawozów, spowodowanego obecnym kryzysem geopolitycznym i związanymi z nim sankcjami, rząd, opracował program pomocowy o wartości 836 mln euro, czyli 3,9 mld złotych przeznaczony na wsparcie sektora rolnego w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę.

Producenci rolni, którzy złożyli wniosek o przyznanie płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w 2022 r. mogli ubiegać się o pomoc na dofinansowanie zakupu nawozów mineralnych (w tym azotowych).

Natomiast, w celu zmniejszenia rosnących w ostatnim czasie kosztów produkcji rolnej przedłużono ochronę tarczy antykryzysowej poprzez m.in. obniżenie w okresie od dnia 1 lutego 2022 r. do dnia 31 października 2022 r. stawki podatku VAT do 0% na m.in.: paliwo, nawozy, środki ochrony roślin, ziemię ogrodniczą i inne środki wspomagające produkcję rolniczą.

wk
Fot. Kolasińska