Początki Brengardy sięgają XV wieku

W początkach XV w. Olkusz stał się ośrodkiem górniczym, gdzie wydobywano srebro i inne kruszce, co sprawiło gwałtowny rozwój miasta, które nawiedzały pożary, powodzie i wszelakie kataklizmy. Jak podają źródła, stare dokumenty znajdujące się w Częstochowie, Brengardę, czyli zawodową straż pożarną utworzono na Ziemi Olkuskiej w 1420 r., dowodził nią Hieronim Boćko. Jej tradycje kontynuuje Ochotnicza Straż Ogniowa powstała w 1878 r., obecna OSP – której prezesem jest Piotr Krzykawski. Prezes oprowadzając nas po muzeum opowiadał szczegółowo o zbiorach, prezentował ciekawostki, choć miał ograniczony czas, bo czekali na niego pacjenci, z zawodu jest bowiem lekarzem weterynarii.

Na stronach internetowych jest ujęte, że druhowie mając świadomość, iż siła bojowa, moralna oraz społeczna w dużej mierze jest efektem tradycji i wzorców postawy przodków, zaczęli gromadzić sprzęt, dokumenty, fotografie, mundury, symbole, stare roczniki wydawnictw strażackich a w 500. rocznicę pożarnictwa olkuskiego, a także 100. rocznicę powstania OSP Olkusz, w maju 1978 r. zostało otwarte Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej. Nadano mu imię zasłużonego, długoletniego prezesa OSP w Olkuszu Stefana Ząbczyńskiego. Jako pierwsze w oczy rzucają się pokaźne zbiory wozów strażackich.

– Są tu zgromadzone wozy rekwizytowe, wozy pod sikawki i beczkowozy produkowane przez warsztat kowalsko-ślusarski OSP Olkusz – opowiada prezes. – Najstarszym eksponatem jest dzwon alarmowy z 1647 roku oraz bardzo ważny dla nas sztandar ufundowany w dowód wdzięczności przez społeczeństwo, przekazany jednostce w 1885 r. Równie cenną pamiątkę stanowi hełm skórzany ze złotym grzebieniem pochodzący z 1885 r. Na uwagę zasługuje samochód gaśniczy GAZ AA pochodzący z czasów II wojny światowej, nazywamy przez nas „Jaśkiem”.

• Na tle samochodu z czasów II wojny światowej, zwanego Jaśkiem, stoją od lewej: prezes Piotr Krzykawski, Kamil Wilkoński, Dariusz Janas, Paweł Pasek, Michał Pietruszka, Adrian Żabczyński, Rafał Żabczyński, Sebastian Żabczyński

By kolejne pokolenia poznały historię i wartości, którymi mogą się kierować

Eksponaty zgromadzone są w trzech salach, na parterze ustawiono wozy pożarnicze, na piętrze w jednej z sal znajdują się hełmy oficerskie pochodzące z przełomu XIX i XX w., topory oficerskie, rogi i trąbki sygnałowe, a także portrety olejne zasłużonych działaczy pożarniczych Ziemi Olkuskiej. W sali tzw. sztandarowej zgromadzono sztandary ochotniczych straży pożarnych, pamiątki strażaków, medale, fotografie i inne.

Druhowie dbają i konserwują sprzęt oraz powiększają kolekcję po to, by kolejne pokolenia poznały historię i wartości, którymi powinny się kierować. Muzeum jest jednostką samodzielną i utrzymywane jest przez OSP Olkusz z własnych funduszy oraz pomocy finansowej olkuskiego urzędu miasta i gminy. Oczywiście muzeum to nie wszystko czym zajmuje się grupa 80 druhów, z których 35 jest w pełni wyszkolonych. Olkuscy strażacy-ochotnicy od 2001 r. są zrzeszeni w KSRG. Choć w mieście jest jednostka PSP, to również na barkach ochotników spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo mieszkańców Olkusza, czego dowodem może być ok. 100 wyjazdów do akcji w roku ubiegłym. Druhowie mają do dyspozycji dwa samochody: średni Renault Midlum i lekki ratowniczy Fiat Ducato. W szeregach jednostki jest też MDP, ale coraz trudniej jest o następców. – Mamy tu szkołę mundurową, w której wykładowcą był nasz druh w stopniu kapitana, zapraszał, namawiał młodzież, żeby wstępowała do OSP, niestety, przyszła tylko jedna osoba – mówi prezes. – Wciąż istnieje ryzyko, że kiedyś zabraknie ochotników.

• Wśród zbiorów znajduje się hełm z 1885 r.

• Cenną pamiątkę stanowi zbiór sztandarów