Odpady z działalności rolniczej: co odbierze gmina, a co nie?

13.01.2021autor: adw. Mikołaj Pomin

Na nowy rok w sam raz przyda się przypomnienie Agrarlex o klasyfikacji odpadów i śmieci. Nie każdy odpad podlega recyklingowi, nie każdy śmieć jest odpadem.

Jakie przepisy organizują rynek odpadów?
Które z odpadów rolniczych można uznać za komunalne?
Które odpady są niekomunalnymi i wymagają osobnych umów na wywóz?

Zmiany w rolnictwie, to nie tylko mechanizacja, nowoczesny sprzęt, wydajne maszyny i wzrost plonów. To również mnóstwo odpadów: opakowań plastikowych i szklanych, zużytych olejów i smarów, odpady budowlane, gruz itp. Do tego dochodzą odpady domowe – spożywcze, zużyte meble, makulatura... Jest tego mnóstwo, a tylko część można zgodnie z prawem zagospodarować w obejściu. Reszta powinna zostać zwrócona. To nasza rola zadbać o środowisko i zdrowie nasze i naszych bliskich.

W Polsce funkcjonuje kilka przepisów kwalifikujących odpady. Najnowszym jest rozporządzenie Ministra Klimatu z 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów. Określa ono katalog odpadów z podziałem na grupy, podgrupy i rodzaje ze wskazaniem odpadów niebezpiecznych.

Jedną z grup wymienionych w rozporządzeniu są odpady z rolnictwa, ogrodnictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (kod 02). W grupie tej zawarte jest kilka podgrup.

r e k l a m a

Ustawa o odpadach

Podstawowym przepisem jest ustawa o odpadach z 2012 r. Klasyfikuje ona odpady przez zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju. Uwzględnia się przy tym:

źródło ich powstawania;
właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi,
składniki odpadów, dla których przekroczenie wartości granicznych stężeń substancji niebezpiecznych może powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi.

Jak postępować z odpadami?

Wg ustawy o odpadach za odpady komunalne uważa się te, powstające w gospodarstwach domowych (z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji). Także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości.

Odbiór tych odpadów zapewnia właściwa gmina. Zadania gmin w zakresie odpadów i szeroko pojętej czystości i porządku określone są przede wszystkim w ustawie 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie (tekst jednolity 2020.1439). Wśród nich wymienić można następujące:

objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi;
nadzór nad gospodarowaniem odpadami komunalnymi, w tym realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości;
zapewnienie selektywnego zbierania odpadów komunalnych obejmujące co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady;
tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy.

Do gminy należy zatem zapewnienie miejsc składowania odpadów komunalnych:

odpadów niebezpiecznych,
przeterminowanych leków i chemikaliów,
odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek,
zużytych baterii i akumulatorów,
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
mebli i innych odpadów wielkogabarytowych,
zużytych opon,
odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz odpadów tekstyliów i odzieży.

A co dla rolnictwa?

Nie budzi więc wątpliwości sposób zagospodarowania odpadów komunalnych. Problem pojawia się przy odpadach niekomunalnych powstałych w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, takich jak:

sznurki i siatki polietylenowe,
oleje hydrauliczne, silnikowe, przekładniowe i smarowe,
folie kiszonkarskie i z tuneli foliowych, agrowłókniny, worki po nawozach i środkach ochrony roślin, zużyte szkło ze szklarni,
zużyte świetlówki, baterie i akumulatory,
pojemniki i skrzynki z tworzyw sztucznych,
przeterminowane środki ochrony roślin, farby, rozpuszczalniki,
zwierzęta padłe i ubite z konieczności w wyniku chorób i profilaktyki weterynaryjnej, w tym tkanka zwierzęca o własnościach niebezpiecznych.

Niektóre z tych odpadów w małych ilościach mogą być przyjmowane przez punkty zbiórki selektywnej odpadów w gminie. Część z nich można zagospodarować we własnym zakresie, jak np. odpady roślinne, obornik itp.

Co do reszty natomiast rolnik powinien zawrzeć odrębne umowy z podmiotami posiadającymi odpowiednie uprawnienia i specjalistyczny transport.

Informacje dotyczące sposobu odbioru odpadów i rozmieszczenia punktów w danej gminie zawarte są na stronach internetowych urzędów.

Adw. Mikołaj Pomin

Podstawa prawna: