Z artykułu dowiesz się
- W jaki sposób zapobiec pasiastości liści jęczmienia?
- Jakimi objawami cechuje się pasiastość liści jęczmienia?
- Jakie szkody niesie za sobą pasiastość liści jęczmienia?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
W jaki sposób zapobiec pasiastości liści jęczmienia?
30.03.2021autor: Marek Kalinowski
W skrajnych przypadkach pasiastość liści jęczmienia może być przyczyną nawet 40% redukcji plonu ziarna. W rozpoznawaniu, zwłaszcza w pierwszych stadiach rozwoju, na liściach chorobę można pomylić z plamistością siatkową jęczmienia.
W pasiastości liści w jęczmieniu ozimym dziś już nic nie wskóramy. Chorobę możemy ograniczyć jedynie przez zaprawianie ziarna siewnego i pamiętajmy o tym przed siewem jęczmienia jarego. Sprawcą tej groźnej choroby jęczmienia są grzyby Pyrenophora graminea Ito et Kuribayashi stadium doskonałego i workowego oraz Drechslera graminea Shoem. stadium konidialnego. Choroba jest jednakowo groźna w uprawie jęczmienia ozimego i jarego.
r e k l a m a
Zakażeniu sprzyja temperatura od 8 do 10 stopni celcjusza
Źródłem infekcji pasiastości liści jęczmienia jest materiał siewny. Z ziarna grzybnia przerasta systemicznie młodą roślinę. Infekcja siewek jest w dużym stopniu uzależniona od temperatury gleby i wilgotności powietrza. Zakażeniu sprzyjają temperatury od 8°C do 10°C w czasie kiełkowania ziarna. W trakcie wzrostu roślin grzyb rozwija się na kolejnych pochwach liściowych, w fazie strzelania w źdźbło przenosi się na liście i prowadzi to do ich obumierania w okresie po kwitnieniu roślin zdrowych. Ostatecznie następuje infekcja kłosa, który często nie rozwija się i pozostaje w pochwie liściowej.
Zarodniki konidialne nie mają zdolności zakażania liści sąsiednich roślin. Przenoszone są z wiatrem na kłosy roślin zdrowych. Następnie kiełkują między słupkiem a plewką, a potem strzępki grzybni wnikają do okrywy owocowo-nasiennej formującego się ziarniaka. Zakażone ziarniaki mogą wykształcać się normalnie i są, niestety, źródłem infekcji w następnym roku, po wysianiu ziarna. Zarodnikowaniu grzyba i zakażeniu nasion sprzyja duża wilgotność w czasie kłoszenia i kwitnienia.Z opisów biologii sprawcy choroby wynika, że stadium workowe tworzy się rzadko na ściernisku i nie odgrywa znaczącej roli w cyklu rozwojowym grzyba. Do czynników zwiększających ryzyko występowania choroby możemy zaliczyć: stosowanie zakażonego materiału siewnego, wybór odmian podatnych na porażenie, zbyt gęsty siew oraz zbyt wysokie nawożenie azotowe.
- Pasiastość liści jęczmienia występuje jedynie na jęczmieniu i jest jednakowo groźna dla formy ozimej, jak i jarej. Optymalny udział zbóż w strukturze zasiewów i konieczne zaprawianie materiału siewnego zaprawą skuteczną na sprawcę pasiastości liści jęczmienia to właściwe i najważniejsze możliwości ograniczania tej groźnej choroby
- Jakość zapraw chroniących przed pasiastością liści jest szczególnie ważna w jęczmieniu ozimym. To zdjęcie zdrowych roślin wykonane wiosną, na którym widać jeszcze utrzymujące się wybarwienie zaprawionych ziarniaków jęczmienia ozimego
Rośliny porażone są niższe i nie wykształcają się
Pasiastość liści jęczmienia może być mylona w rozpoznawaniu z innymi chorobami tego gatunku. Pasiastość po pokonaniu drogi na pochwach liściowych (smugi) w fazie strzelania w źdźbło objawia się na kolejnych liściach (zazwyczaj na drugim i trzecim) w postaci początkowo żółtych, a później brunatnych chlorotycznych, długich smug między nerwami. Na plamach może pojawić się brunatny nalot zarodnikowania konidialnego grzyba. Zwykle na liściach występuje kilka smug. W miejscach przebarwienia liście z czasem zasychają i pękają wzdłuż na wąskie pasma powodując tzw. rzemykowatość liści. Liście stopniowo zamierają przed lub w czasie kłoszenia. Rośliny porażone są niższe i nie wykłaszają się. Te końcowe objawy i skutki rozwoju choroby zależą od terminu zamierania roślin. Całkowicie chore rośliny zamierają przed wykształceniem ziarna. Słabiej porażone wykłaszają się, a kłosy są zdeformowane i płone.
Plamistość siatkowa jęczmienia (z którą może być mylona pasiastość liści jęczmienia) objawia się na początku małymi brunatnymi plamkami, które składają się z poprzecznych i podłużnych brunatnych nekroz, tworząc wzór "siatki" i mogą występować jednocześnie w kilku miejscach na liściu. Są to typowe objawy tej choroby, przy czym zamiast plam może ona objawiać się także w postaci smug (objawy nietypowe). Plamistość liści (druga choroba, z którą można mylić pasiastość liści jęczmienia) objawia się natomiast małymi, brązowymi i nieregularnymi plamami. Liść wygląda jakby był posypany zmielonym pieprzem, przy czym plamy po pewnym czasie łączą się.
- W trakcie wzrostu roślin jęczmienia grzyb rozwija się na kolejnych pochwach liściowych wytwarzając charakterystyczne żółte, później brunatniejące chlorotyczne smugi, biegnące między nerwami przez całą długość blaszki liściowej. Smuga może być jedna, ale najczęściej jest ich kilka, przez co porażone liście ostatecznie pękają wzdłuż na wąskie pasma powodując tzw. rzemykowatość liści
Chemiczne metody ograniczenia choroby
Największe znaczenie w ograniczaniu pasiastości liści jęczmienia ma agrotechnika. Ważne jest w całym zmianowaniu niszczenie samosiewów jęczmienia i staranne przyorywanie jego resztek pożniwnych. Należy też zachować racjonalną przerwę w uprawie jęczmienia na tym samym polu i ograniczyć udział zbóż w płodozmianie. Występowanie choroby ogranicza wczesny siew jęczmienia ozimego i opóźniony jęczmienia jarego.
Podstawową metodą ochrony przed pasiastością liści jęczmienia jest siew pewnego, zdrowego materiału nasiennego, bo jak wynika z opisanej wyżej biologii rozwoju choroby, źródłem zakażenia jest ziarno.Jedyną i najważniejszą metodą chemiczną ograniczania choroby są zaprawy nasienne. Jeżeli biorąc pod uwagę obserwacje pól z ostatnich lat spodziewamy się problemów z pasiastością liści jęczmienia powinniśmy w wyszukiwarce środków ochrony roślin wyszukać zaprawy ograniczające sprawców tej choroby.
- Brak ochrony prowadzi do efektu domina. W łanie pojawią się niewykształcone lub zdeformowane kłosy porażonych roślin, ale zarodniki konidialne z chorych liści w okresie kwitnienia trafiają na kłosy zdrowych plantacji i zakażą ziarniaki
Marek Kalinowski
Zdjęcia:
Marek Kalinowski
Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”
<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a