Z artykułu dowiesz się
- Jak gęsto siać bobik?
- Dlaczego warto siać bobik?
- Jak uprawiać bobik na VI klasie gleby?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Uprawa bobiku a siew pasowy
18.03.2020autor:
Na terenie Warmii i Mazur bobik, nazywany również „soją północy”, jest najwierniejszym i najstabilniej plonującym gatunkiem z roślin bobowatych. Prawie 70 proc. polskich upraw bobiku zlokalizowanych jest właśnie w tej części Polski.
W 2019 roku plon nasion dla wszystkich 9 odmian bobiku badanych w SDOO we Wrócikowie wyniósł 35,1 dt/ha, przy wilgotności na poziomie 15 proc. Dla porównania, średnia krajowa dla bobiku w 2019 roku wg COBORU, wyniosła 29,8 dt/ha.
Przy rzadszej obsadzie bobik lepiej się rozkrzewia
Andrzej Rudnik przygodę z bobikiem rozpoczął trzy lata temu. – W tym samym czasie uczyliśmy się i uprawy bobiku, i siewu pasowego, po trzech latach praktyki mamy już swoje spostrzeżenia, przemyślenia, pewne rzeczy robimy inaczej, a każdy kolejny rok pokazuje co jeszcze można udoskonalić i co zmienić – opowiada właściciel gospodarstwa. Rolnik przyznaje, że na początku błąd robił już przy obsadzie, siał zdecydowanie za gęsto, bo w granicach 300 kg/ha, w tej chwili sieje 240 kg/ha. Przy rzadszej obsadzie rośliny lepiej się rozkrzewiają, łan jest sztywniejszy. – Rośliny nie muszę tak bardzo walczyć o światło, o składniki pokarmowe, nasiona są większe, a plon wcale nie jest wyższy przy większej obsadzie – wyjaśnia pan Andrzej.
r e k l a m a
W tym roku bobiku będzie 35 ha, czyli o połowę mniej niż rok temu, ale tak wychodzi z płodozmianu, więc nie ma innego wyjścia. Co roku 100 proc. pól obsianych było odmianą Bobas z Hodowli Roślin Danko, ale w tym roku rolnik deklaruje, że rozejrzy się za jeszcze jakąś odmianą. Ale Bobas wciąż będzie wiódł prym, bo ta odmiana nigdy rolnika nie zawiodła. Bobas jest odmianą wysokotaninową, niesamokończącą, ma bardzo dobry potencjał plonowania, ale przede wszystkim wyróżnia ją dobra zdrowotność. Jest odporna na askochytozę, rdzę bobiku i czekoladową plamistość.
- Przy rzadszej obsadzie, rośliny lepiej rozkrzewiają się, łan jest sztywniejszy. Kiedyś rolnik siał 300 kg nasion na
Siewnik Claydon Hybrid oszczędza czas oraz zmniejsza koszty siewu bobiku
W 2017 roku rolnik zakupił siewnik Claydon Hybrid o 3-metrowej szerokości roboczej i od tamtej pory uprawa i siew wszystkich roślin w gospodarstwie wykonywane są w jednym przejeździe. Plusów jest wiele, bo nie tylko oszczędność czasu w porównaniu z tradycyjną metodą orkową, ale również mniejsze koszty, mniej zużytego paliwa, mniejsze zanieczyszczenie środowiska. – Siejemy z prędkością 10–12 km na godzinę, co daje około 20 ha dziennie, średnie zużycie oleju napędowego 15 l/ha i wszystko łącznie z nawozami zrobione jest za jednym przejazdem. Bobik siejemy na głębokość 10 cm i pobudzamy do wzrostu tylko dawką startową 100–150 kg/ha nawozu wieloskładnikowego NPK 8:20:30. Dawkę startową rolnik zwiększa lub zmniejsza w zależności od stanowiska, czyli analizuje co było przedplonem dla bobiku. Na mozaikach trzeba cały czas wszystko analizować, zmieniać, wybierać, na szczęście to żaden problem, bo w siewniku automatycznie zmieniamy normę wysiewu i jest to moment. Wszystkie maszyny Claydon charakteryzują się tym, że mają prostą budowę i solidne wykonanie. Siew odbywa się z wykorzystaniem GPS z precyzją do 2 cm. – Warto podkreślić, że nigdy nie robimy czegoś takiego, że siejemy w jednym kierunku, zawsze w siewie pasowym robimy szachownicę, żeby był podsiąk wody – wyjaśnia rozmówca.
– W ubiegłym roku zacząłem siać bardzo wcześniej bo 26 lutego, 3 dni pracy i 65 ha posiane. Pogoda podpasowała, mogliśmy bez problemu wjechać w pole i siać. Rrzeczywiście, trochę zaryzykowaliśmy, ale chcieliśmy, żeby rośliny jak najlepiej wykorzystały pozimową wilgoć – podsumowuje rolnik. Niskie temperatury pozwalają na szybsze przejście stadium jarowizacji, nasiona bobiku wytrzymują przymrozki do -8oC, a kiełkują już w temperaturze 3–4oC. Najczęściej wschody pojawiają się po około miesiącu od siewu, roślina czeka w glebie na sprzyjające warunki, wyższe temperatury, ale jednocześnie cały czas intensywnie buduje system korzeniowy.
Z wczesnymi siewami bywa różnie, dlatego rolnik wraz z synem Kamilem monitorowali, czy system korzeniowy rozwija się tak jak powinien. Wyrywkowo robili na polu odkrywki i sprawdzali korzeń, ale wszystko było tak, jak być powinno. Sprawdzali rośliny systematycznie do momentu, gdy korzenie miały około 12 cm i więcej. Rozwijał się i korzeń główny, i korzenie boczne, więc wszystko szło zgodnie z planem i można było spać spokojnie. – A po około miesiącu bobik gwałtownie i z mocnym uderzeniem wyskoczył i zaczął budować część nadziemną– mówi rolnik.
Z wczesnymi siewami bywa różnie, dlatego rolnik wraz z synem Kamilem monitorowali, czy system korzeniowy rozwija się tak jak powinien. Wyrywkowo robili na polu odkrywki i sprawdzali korzeń, ale wszystko było tak, jak być powinno. Sprawdzali rośliny systematycznie do momentu, gdy korzenie miały około 12 cm i więcej. Rozwijał się i korzeń główny, i korzenie boczne, więc wszystko szło zgodnie z planem i można było spać spokojnie. – A po około miesiącu bobik gwałtownie i z mocnym uderzeniem wyskoczył i zaczął budować część nadziemną– mówi rolnik.
- Właściciel gospodarstwa podkreślał, że zakup siewnika Claydon Hybrid to dobra inwestycja, co ważne, maszyny mają prostą budowę i solidną konstrukcję
Z bobikiem nie idziemy w zazielenienia
Dlaczego bobik? – Cały czas człowiek szuka jakiejś alternatywy, bo w rolnictwie coraz trudniej z opłacalnością. Schodzimy do minimum z zabiegami agrotechnicznymi i z innymi nakładami. Wcześniej próbowałem z łubinami i innymi strączkami, nie miałem większych problemów z agrotechniką i uprawą, ale zawsze byłem trochę rozczarowany plonem. Zbierałem 2–2,5 t/ha i jeżeli chodzi o ekonomię to nie było to – podkreśla właściciel gospodarstwa. W ubiegłym roku po wczesnym siewie bobiku, plon był bardzo dobry, bo średnio wyniósł 4,5–4,7 t z hektara i nasiona były dobrej jakości. – Jeżeli chodzi o bobik, to nie idziemy w zazielenienia, chcemy mieć uprawę w dobrej kulturze i wysoki plon, więc musimy używać środków ochrony roślin, bo presja chwastów jest zawsze – mówi pan Andrzej.
Warunki zazielenienia są spełniane poprzez siewy poplonów, rolnik skupia się wówczas, żeby było jak najwięcej zielonej masy. Rozmówca przestrzega przed strąkowcem i podpowiada, że na strąkowca muszą iść dwa zabiegi. Pierwszy na początek kwitnienia i drugi w pełni kwitnienia, bo bez tego się nie da i nie warto ryzykować. Niektórzy próbują bez oprysku, ale okazuje się, że to nie wychodzi, a uszkodzenia nasion widoczne są dopiero po zbiorze i nasiona nie nadają się ani do siewu, ani do przetwórstwa.
- W ubiegłym roku, bobik na większości pól koszony był 25 sierpnia, o około 10 dni opóźnił się tylko na madach i torfach
Na VI klasie gleby ważne jest wieloletnie budowanie próchnicy
– Myślę, że moja uprawa pasowa jest zdecydowanie lepsza od tradycyjnej, ponieważ to jest zagęszczony już grunt, w tym sensie, że ja robię uprawkę jesienną, po poplonie na 10–12 cm, talerzówką z wałem zagęszczającym i to tak zostaje. Wtedy wszystkie frakcje tego poplonu są wbite w ziemię, wymieszane i tam już zachodzą procesy próchnicotwórcze. To już funkcjonuje, tym bardziej przy takiej zimie, jaką mamy w tym roku – opowiada pan Andrzej. Więcej jest życia w glebie, więcej dżdżownic, które przyczyniają się do polepszenia struktury gleby i regulują stosunki wodno-powietrzne. Kanalikami wydrążonymi przez dżdżownice odprowadzany jest nadmiar wody, dzięki temu nie ma zastoisk, poza tym korzenie roślin są lepiej napowietrzone.
Gleby w odwiedzanym gospodarstwie są typowo mozaikowate, ale zdarza się nawet II klasa. Są to mady przy rzece Guber, które są niestety regularnie zalewane. Kiedyś pan Andrzej posiał tam 70 ha rzepaku ozimego i niestety rzeka wylała ubiegłej zimy aż trzy razy – straty były bardzo duże. Na terenach bliżej gospodarstwa dominują gleby V i VI klasy, zdarza się też IVb, dlatego trzeba nieźle się nakombinować, żeby osiągnąć zadowalające plony i postawić na odpowiednie uprawy. Właściciel gospodarstwa podkreśla, że nawet na VI klasie, po kilku latach budowania próchnicy, nie ma problemów z posianiem rzepaku, czy pszenicy i nawet przy ubiegłorocznej suszy plon był zadowalający. – Trzeba podchodzić do tematu przede wszystkim odmianowo, odpowiednia odmiana przystosowana do danego stanowiska. W ostatnich latach szukamy odmian, które nie potrzebują dużo wody, które są w stanie przetrwać okresowe jej niedobory. Poza tym myślę, że nasz system bezorkowy robi dużo dobrego, bo nie przewracamy ziemi bez potrzeby – podkreśla rolnik.
- Uprawa i siew wykonywane w jednym przejeździe, siew z prędkością 10–12 km na godzinę, przy średnim zużyciu paliwa ok. 15 l na hektar
Przynależność do Klastra Agroport ułatwia sprzedaż bobiku
Jeżeli chodzi o sprzedaż bobiku, to rolnik nie podpisuje wcześniej żadnych umów, bo uważa, że na wolnym rynku łatwiej jest sprzedać towar w dobrej cenie. W przypadku bobiku plantator jest w tej komfortowej sytuacji, że należy do Klastra Agroport, zajmującego się roślinami bobowatymi i prężnie działającego na terenie Warmii i Mazur przez cały rok. – Jeżeli chcę jakąś partię sprzedać, zgłaszam to założycielowi Klastra Rafałowi Banasiakowi, którego zadaniem jest znalezienie najlepszego odbiorcy i jeżeli cena jest zadowalająca – sprzedaję. W tej chwili za dobry jakościowo bobik otrzymamy około 1100 zł za tonę – podsumowuje właściciel gospodarstwa.
- Zofia i Andrzej Rudnikowie wraz z synem Kamilem prowadzą gospodarstwo rolne w miejscowości Wągniki (gmina Korsze), pow. kętrzyński. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji roślinnej. Uprawiają 220 ha, z czego 35 ha stanowi rzepak, 31 ha pszenica ozima, 35 ha bobik, 35 ha życica trwała. Uprawiają również jęczmień browarny i żyto.
Dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz
Zdjęcia Dr inż, Monika Kopaczel-Radziulewicz
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a