Swoją ofertę zaprezentowały czołowe firmy zajmujące się hodowlą oraz przetwórstwem ziemniaków. Prezentowane były także maszyny do ich uprawy. Podczas Krajowych Dni Ziemniaka miała miejsce wnikliwa debata "Ziemniak na piątkę", podczas której omówiono wyzwania związane z produkcją i przetwórstwem ziemniaków.

Wiele odmian wyhodowanych przez Hodowle Zamarte

Organizatorom cyklicznych spotkań zależy na integracji polskiej branży ziemniaczanej, otwarcie polskiego rynku na świat, transfer wiedzy i technologii do producentów rolnych. W Krajowych Dniach Ziemniaka udział wzięła znaczna grupa wystawców z kraju i z zagranicy. Wsparcie wystawy i konferencji zostało udzielone przez miejscowy samorząd oraz ministerstwo rolnictwa. Czynny udział w organizacji konferencji wzięli przedstawiciele świata nauki, samorządu rolniczego oraz firm działających w przemyśle rolno-spożywczym.

Wydarzenie miało miejsce na terenie należącym do Hodowli Ziemniaka Zamarte, która należy do Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie. Tutaj odmiany ziemniaka we wszystkich kierunkach użytkowych są tworzone od 75 lat. W Zamartem, powstało i weszło do praktyki rolniczej do 2022 r. aż 114 odmian ziemniaka, z których większość zdobyła uznanie producentów, przetwórców, jak i konsumentów.

Wizytówką hodowli Zamarte są odmiany:

• Ruta,
• Aster,
• Orlik,
• Bila,
• Lord
• i Denar,

a także odmiany skrobiowe:

• Bzura,
• Jasia,
• Kuba,
• Skawa.

Najnowsze to:

• Lenka,
• Bielik,
• Werbena,
• Surmia,
• Jurek,
• Bohun,
• Impresja
• i Provita – odmiana truflowa.

• Kolekcja odmian Hodowli Ziemniaka Zamarte

• Podczas Krajowych Dni Ziemniaka zostały zorganizowane liczne tematyczne konkursy oraz degustacja potraw z ziemniaków

Farm Frites rocznie przetwarza 250-260 tysięcy ton ziemniaków

Podczas Krajowych Dni Ziemniaka odbyło się wiele rozmów oraz debat poświęconych uprawie ziemniaków. Organizatorzy przygotowali do tego specjalną salę konferencyjną. Produkcją ziemniaków zajmują się specjalistyczne gospodarstwa rolne. Uprawa jest wymagająca, zwłaszcza w dobie zmieniającego się klimatu. Stanowi to spore wyzwanie, ponieważ wegetacja ziemniaków jest zaburzana podczas letnich upałów.

– Zmiany klimatyczne mają duże znaczenie oraz realnie wpływają na działalność naszą i rolników. Współpracujemy z ok. 100 dostawcami. Podpisujemy z nimi umowy kontraktacyjne. Z powodu różnych zjawisk meteorologicznych zmuszani jesteśmy do stosowania odstępstw od umów. W nadzwyczajnych sytuacjach spotykamy się i negocjujemy zmianę warunków. W ostatnich pięciu latach renegocjacje były wprowadzone trzykrotnie, a kiedyś do zmian warunków umowy dochodziło raz na pięć lat – mówił Jarosław Wańkowicz z firmy Farm Frites.

Farm Frites to czołowy producent frytek w naszym kraju. Rocznie przetwarza 250 – 260 tys. t ziemniaków co oznacza, że na godzinę potrzebnych jest 30 t surowca, a więc jeden transport samochodowy. Firma jest między innymi dostawcą 30 tys. t frytek rocznie dla dużej sieci fast food.

Wysokie temperatury zwłaszcza latem to wyzwanie dla całego łańcucha produkcyjnego od hodowców odmian poprzez producentów, przetwórców i konsumentów ziemniaków. Zróżnicowana pogoda powoduje, że wyprodukowanie jednorodnego surowca bywa utrudnione.

– Ziemniaki rosną pod gołym niebem. Zdarza się więc, że bulwy są mniejsze lub podłużne albo bardziej okrągłe. Musimy uświadamiać klientów, że przez pogodę nie zawsze będą takie same i powtarzalne. Należy je zaakceptować takie jakie są, ponieważ standaryzacja z roku na rok będzie coraz więcej kosztować i generować większą ilość odpadów w całej produkcji – informował Jarosław Wańkowicz.

Podczas konferencji jej uczestnicy usłyszeli, że zmiany klimatu są realne, mają miejsce i dotykają rolników już teraz. Nie są to zagadnienia, które stanowić będą wyzwanie za 5 – 20 lat.

– Zmiany są dynamiczne. My działamy na północy Polski. Kilka lat temu upalnych dni powyżej 30°C było kilka. Temperatura powietrza wynosząca 22 – 23°C to graniczna wartość dla ziemniaków, a obecnie upały utrzymują się już ponad 3 tygodnie. Wcześniej takie sytuacje na Pomorzu się nie zdarzały i musimy zmieniać nasze podejście do uprawy ziemniaków – mówił Jarosław Wańkowicz.

• Jarosław Wańkowicz – Farm Frites

Skrobia termoplastyczna jest w stanie zastąpić plastik

Ziemniaki mają różnorodne zastosowanie i wykorzystywane są przez wiele gałęzi przemysłu. Okazuje się, że można z nich produkować opakowania biodegradowalne. Prace badawcze prowadzone są przez Centrum Badawczo-Rozwojowe Grupy Azoty, gdzie zostało opracowane tworzywo termoplastyczne.

– Plastik z reguły wiąże się z negatywnymi skojarzeniami. Udało nam się stworzyć skrobię termoplastyczną, która jest w stanie pod pewnymi względami zastąpić plastik. Jest to też produkt biodegradowalny w 100% co oznacza, że nie nadaje się do wszystkiego. Materiały biodegradowalne nie są wykorzystywane do tworzenia rzeczy wytrzymałych. Jednak na świecie wiele elementów ma zastosowanie krótkotrwałe jak kubki czy małe torby – informował Tomasz Węsierski z Grupy Azoty.

Skrobia termoplastyczna zachowuje się podobnie jak tworzywa termoplastyczne. Jest także dobrym klejem i spoiwem. Świetnie łączy materiały naturalne jak drewno czy tektura. Można ją mieszać z innymi tworzywami naturalnymi tworząc tworzywa bardziej wytrzymałe. Nadają się one do wytwarzania rzeczy codziennego użytku, a więc kubków i toreb.

– Ziemniaki można wykorzystywać do innych celów niż tylko spożywcze. Wytwarzanie z nich produktów termoplastycznych nie pozwoli na zajęcie w 100% tego segmentu rynku. Może wypełnić jednak niszę, dzięki której nasze życie będzie prostsze. Ograniczy między innymi problem odpadów i ich przetwarzania. Uważam, że skrobia termoplastyczna może stać się produktem eksportowym – mówił Tomasz Węsierski.

• Tomasz Węsierski – Grupa Azoty

Branża spirytusowa skupuje od polskich rolników 50 tysięcy ton ziemniaków

Polskie ziemniaki są znane na całym świecie, ponieważ są z nich także wytwarzane najczęściej bardzo wysokiej jakości alkohole. Polska jest czołowym na świecie producentem wódki. Gorzej jednak nam idzie z jej eksportem.

– Branża spirytusowa skupuje od polskich rolników 50 tys. ton ziemniaków. Wódka czy też okowita to jest elita. Te produkty to połączenie tradycji, kultury oraz historii. Produkcja wódki jest charakterystyczna dla krajów naszego klimatu w tym także Skandynawii ze względu na klimat, historię i rośliny, jakie są uprawiane, a więc zboża i ziemniaki. Polska jest największym producentem wódki w Unii Europejskiej i czwartym na świecie po Rosji, Ukrainie i USA. Niestety. Nie jest to należycie wykorzystywane w eksporcie. – mówił Witold Włodarczyk, prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy.

Rynek mocnych alkoholi jest konkurencyjny, a szansą może być produkcja wódek z ziemniaków. W Polsce są bowiem najlepsze technologie produkcyjne umiejętności oraz wiedza. W wielu państwach alkoholi z ziemniaków w ogóle się nie wytwarza.

– Obecnie wartość eksportu polskich alkoholi to około 150 mln euro. Kwota ta dla niektórych może wydać się duża, dla innych niekoniecznie. Dla porównania Szkocja, która jest dużo mniejszym krajem, eksportuje whisky za 8 mld euro. Należy wspierać polskich małych lokalnych producentów. Nasza idea to Od pola do stołu i jest w branży konkretnie realizowana. Mamy producentów, którzy posiadają własne gospodarstwa, własne gorzelnie i finalnie wytwarzają własne produkty – mówił Witold Włodarczyk.

Ochrona ziemniaka staje się coraz trudniejsza, ale są nowości

W Zamartem poruszane były także zagadnienia typowo produkcyjne. Plantacje ziemniaków są szczególnie narażone na choroby grzybowe. Walkę z patogenami utrudnia niestety wycofywanie substancji czynnych. W ubiegłym roku zostało zakazane stosowanie mankozebu, co spowodowało, że producenci ziemniaków nie mogą korzystać z wielu sprawdzonych i skutecznych produktów do zwalczania chorób grzybowych.

– Cieszy mnie to, że mogę uspokoić producentów ziemniaka. Będą mieli czym chronić swoje plantacje. Plany na przyszły rok dotyczą produktu, który będzie zawierał nowe molekuły substancji czynnej Revysol. Revysol to nowa generacja triazoli spełniająca wymogi środowiskowe. Oparty na tej molekule nowy fungicyd do ochrony ziemniaków będzie skuteczny w każdych warunkach i elastyczny w stosowaniu. Producent ziemniaka będzie mógł liczyć na większe bezpieczeństwo, ponieważ produkt będzie można stosować w temperaturach powietrza w zakresie od 5 do 25 °C. Revysol jest stabilną cząstką wykazującą odporność na promieniowanie UV. Ta wytrzymałość sprawia, że będzie chronił ziemniaki przed alternariozą nawet do 21 dni – mówił Przemysław Kostrzewski z BASF Polska.

• Przemysław Kostrzewski – BASF Polska

fot. Tomasz Ślęzak

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 37/2022 na str. 22.  Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.