Z artykułu dowiesz się
- Jakie są powierzchnie zasiewu konopi w danych województwach?
- Dlaczego termin siewu ma znaczenie?
- Jaka była agrotechnika uprawy?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Kiedy zasiać konopie oleiste Henola, by uzyskać najwyższy plon?
26.03.2021
W ostatnich latach uprawa konopi zarówno w świecie, jak też w Polsce z roku na rok wzrasta. W naszym kraju powierzchnia uprawy tej rośliny powiększyła się wg Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2,677 ha w 2019 r. do 3,593 ha w 2020 roku. Zainteresowanie uprawą rośnie, a w ub.r. najwięcej konopi uprawiali rolnicy w woj. lubelskim.
W Polsce uprawia się konopie włókniste i oleiste jako reprodukcja materiału siewnego lub na cele spożywcze (olej), medyczne (CBD) oraz przemysłowe (włókno). Stwierdzono bowiem w wielu ośrodkach naukowych świata dużą skuteczność preparatów konopnych otrzymywanych na bazie CBD i THC do zwalczania wielu schorzeń u ludzi jak np. stwardnienie rozsiane, choroby nowotworowe, migreny itp.
r e k l a m a
W upowszechnianiu uprawy konopi w Polsce i USA pomaga Program Konopny
Ponieważ konopie włókniste dają stosunkowo niskie plony nasion (od 8–12 dt/ha) rośnie zainteresowanie rolników uprawą nowej odmiany konopi oleistych Henola. Ta przy reprodukcji materiału siewnego daje plony nasion rzędu 20–30 dt/ha. Dużą rolę w upowszechnianiu uprawy konopi w Polsce i USA spełnia działający w IWNiRZ – PIB Program Konopny zajmujący się reprodukcją materiału siewnego własnych odmian.
Kontraktacja uprawy konopi oraz wynikające z niej lustracje plantacji przez ekspertów nasuwają pewne wnioski dotyczące możliwości zwiększenia plonów nasion przez przestrzeganie wczesnego terminu siewu, a nie opóźnianie go do połowy maja. Ponieważ optymalny termin siewu jest dla wielu osób dyskusyjny, postanowiono w Instytucie rozwiązać go za pomocą doświadczeń polowych z terminami siewu. W tym celu przeprowadzono w latach 2019–2020 doświadczenia polowe w ZD Stary Sielec pow. Rawicz, których celem było poznanie wpływu terminu siewu na plony konopi oleistych Henola. W doświadczeniach nasiona wysiewano w czterech następujących terminach: I – 15–16 kwietnia, II – 29–30 kwietnia, III – 14–15 maja i IV – 1–2 czerwca. Doświadczenia prowadzono metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach o powierzchni poletek 30 m². Doświadczenia realizowano w rejonie o niskiej ilości opadów atmosferycznych (550 mm/rok), na glebach o średniej przydatności rolniczej (kl. IV) oraz dobrej zasobności w składniki pokarmowe i obojętnym odczynie gleby. W stanowisku po pszenicy ozimej.
Tabela. 1. Uprawa konopi włóknistych i oleistych w województwach
Lp. | Województwo | Powierzchnia w ha
| |
2019 r | 2020 r. | ||
1. | Dolnośląskie | 285,2 | 328,8 |
2. | Kujawsko-Pomorskie | 89,5 | 73,2 |
3. | Lubelskie | 325,5 | 847,7 |
4. | Lubuskie | 45,3 | 180,5 |
5. | Łódzkie | 63,5 | 110,2 |
6. | Małopolskie | 7,5 | 21,7 |
7. | Mazowieckie | 56,8 | 105,5 |
8. | Opolskie | 9,0 | 41,2 |
9. | Podkarpackie | 167,9 | 187,0 |
10. | Podlaskie | 31,9 | 4,6 |
11. | Pomorskie | 920,0 | 268,8 |
12. | Śląskie | 20,9 | 9,7 |
13. | Świętokrzyskie | 138,8 | 128,5 |
14. | Wielkopolskie | 217,3 | 379,4 |
15. | Warmińsko-Mazurskie | 37,4 | 61,5 |
16. | Zachodnio-Pomorskie | 260,2 | 845,1 |
| Razem | 2.676,9 | 3.593,3 |
Uprawę roli wykonywano zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej rozpoczynając podorywką ścierniska po pszenicy i bronowaniem, jesienią wykonano orkę na średnią głębokość. Wiosną stosowano tylko włókę, bronowanie, wysiew nawozów mineralnych w kg/ha: 60 N, 40 P₂O₅ i 80 K₂O. Następnie wysiano zaprawione nasiona w ilości 30 kg/ha w rozstawie rzędów 35 cm w terminach określonych w schemacie doświadczenia. Zarówno przed siewem jak też po siewie nie stosowano żadnych środków ochrony roślin, ponieważ wcześniej w konopiach nie stwierdzono występowania chorób ani szkodników roślin. Pielęgnacje ograniczono do mechanicznego spulchniania roli między rzędami roślin w miarę powstawania skorupy glebowej. Poza tym w okresie wegetacji usuwano pojawiające się sporadycznie płaskonie.
Termin siewu ma znaczenie
Konopie zbierano w pełnej fazie dojrzałości nasion w środkowej części kwiatostanu. Podczas zbioru pobierano próby nasion i słomy w celu określenia parametrów jakościowych. Uzyskane wyniki doświadczeń polowych w latach 2019–2020 jednoznacznie potwierdzają, że wysokość plonów nasion zależy od terminu siewu (tabela 2). Najwyższe plony nasion uzyskano z najwcześniejszego terminu siewu (ok. 15 kwietnia) w wysokości średnio z dwóch lat 32,4 dt/ha. Późniejszy termin siewu obniżył plony o 4 dt/ha. Natomiast termin majowy (ok. 15 maja) zmniejszył plony nasion o dalsze 3 dt/ha. Oczywiście najpóźniejszy termin siewu (ok. 1 czerwca) bardzo obniżył plony nasion do 9,0 dt/ha i słomy do 71,2 dt/ha. Porównywane terminy siewu nie wpłynęły istotnie na średnie plony słomy, które wahają się od 152–155 dt/ha.
Jednak w porównywanych latach plony nasion i słomy bardzo się różniły na korzyść 2020 roku, w którym przebieg pogody był dla wzrostu roślin korzystniejszy niż w 2019 roku.
Tabela. 2 . Wpływ terminu siewu konopi Henola na plony w dt/ha
Terminy siewu |
2019 |
2020 |
średnia | |||
nasiona | słoma | nasiona | słoma | nasiona | słoma | |
I. 15-16 kwietnia | 29,0 | 133 | 35,8 | 178 | 32,4 | 155 |
II. 29-30 kwietnia | 24,7 | 136 | 31,9 | 173 | 28,4 | 154 |
III. 14-15 maja | 21,4 | 134 | 28,7 | 170 | 25,0 | 152 |
IV. 1-2 czerwca | 5,17 | 60,4 | 12,9 | 81,9 | 9,0 | 71,2 |
W zakończeniu trzeba dodać, że w praktyce rolniczej mogą występować lata, w których w połowie kwietnia zarówno przebieg pogody, jak i stan wilgotności gleby nie pozwalają na uprawę i siew konopi. Wówczas trzeba opóźnić o kilka dni a nie o miesiąc uprawę i siew nasion. Wprawdzie w ww. doświadczeniach była stosowana odmiana Henola, ale optymalny termin siewu dotyczy również innych odmian konopi włóknistych. Zainteresowanych rolników agrotechniką konopi uprawianych dla celów przemysłowych odsyłam do artykułu zamieszczonego w TPR nr 26/2020. Zatem należy przyjąć, że zagadnienie optymalnego terminu siewu zostało wynikami doświadczeń polowych przesądzone i należy go przestrzegać w praktyce rolniczej. Dotyczy to również ekspertów uprawy tej rośliny oraz pracowników służby rolnej, którzy dotychczas mieli wątpliwości. Na tej drodze można bowiem zwiększać plony nasion i poprawiać wyniki ekonomiczne plantatorów konopi.
- Plantacja konopi odmiany oleistej Henola. Popularność jej uprawy rośnie, bo plonami nasion znacznie przewyższa inne odmiany
Henryk Burczyk
IWNiRZ – PIB Poznań
Zdjęcie: Marek Kalinowski
Zdjęcie: Marek Kalinowski
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a