Z artykułu dowiesz się
- Jak wyraża się zimotrwałość pszenżyta?
- Jaka jest zimotrwałość większości odmian?
- Które odmiany są najbardziej i najmniej zimotrwałe?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Jakie odmiany pszenżyta są najbardziej zimotrwałe?
04.08.2020autor: Marek Kalinowski
Pszenżyto ozime jest dużo bardziej zimotrwałe i mrozoodporne niż jęczmień ozimy. Tę cechę ma na poziomie pszenic, ale istnieją dość duże różnice odmianowe z zimotrwałością od 2,5 do 6,5 w skali 9-stopniowej. Wszystkie najnowsze odmiany rejestrowane po 2016 r. mają zimotrwałość co najmniej 5.
Dziś przypominamy dane o zimotrwałości odmian pszenżyta ozimego. Istotne jest to, że uwzględniają one testy laboratoryjne, ale są dodatkowo zweryfikowane w warunkach polowych po dwóch srogich zimach w 2012 r. i 2016 r. Oczywiście tych srogich testów w polu nie przechodziły odmiany najnowsze. Informacje z tabeli są ważne, bo wiele podanych tam odmian jest jeszcze w obrocie. A wracamy do tych danych i uczulamy na cechę zimotrwałości, bo po ostatniej bardzo łagodnej zimie można stracić czujność. Pamiętajmy, w naszym klimacie co najmniej dobra zimotrwałość roślin ozimych powinna być najważniejszym kryterium doboru odmian do uprawy.
Mróz nie straszny, ale śnieg musi być
Odmiany pszenżyta uszeregowane są w tabeli w kolejności rosnącego procentu martwych roślin (pogarszającego się przezimowania). Ważną informacją są podane dla odmian zweryfikowane oceny zimotrwałości wyrażone w skali 9° (9 – zimotrwałość bardzo duża, 5 – średnia, 1 – bardzo mała). Taka pierwsza weryfikacja na podstawie oceny polowej miała miejsce po zimie 2012 r., a druga po zimie 2016 r.
r e k l a m a
Poza mroźnymi zimami, po których zimotrwałość odmian można ocenić w warunkach polowych, tę ważną cechę bada się w prowokacyjnych warunkach w laboratoriach.
W warunkach polowych pszenżyto ozime znosi spadki temperatur do – 20 st. C bez okrywy śnieżnej i do minus 30 z okrywą śnieżną. Zimotrwałość większości odmian pszenżyta ozimego jest co najmniej średnia, zdecydowanie lepsza niż jęczmienia i najczęściej lepsza niż pszenicy.
Żaden gatunek zbóż ozimych nie równa się pod tym względem z odmianami żyta. Żyto to gatunek idealny do uprawy w naszej strefie klimatycznej i idealny do uprawy na słabych polskich glebach, często z nieuregulowanym odczynem pH. Na glebach najsłabszych żyto, zwłaszcza odmiany hybrydowe, bije plonami wszystkie inne zboża.
Przezimowanie odmian pszenżyta ozimego w sezonie wegetacyjnym 2015/2016 i 2011/2012 | ||||
Lp. | Odmiana | Zimotrwałość (*skala 9 st.) | Procent martwych roślin w sezonie | |
2015/2016 | 2011/2012 | |||
| Wzorzec |
| 28 | 28 |
1 | Transfer | 6,5 | 0 | 11 |
2 | Twingo | 6,5 | 2 | 10 |
3 | Kasyno | 5,5 | 4 | - |
4 | Palermo | 6 | 5 | 15 |
5 | Panteon | 6 | 9 | - |
6 | Borwo | 6 | 10 | 19 |
7 | Trapero | 6 | 13 | 16 |
8 | Sekret | 5,5 | 13 | - |
9 | Tomko | 6 | 14 | 12 |
10 | Pigmej | 5,5 | 15 | 24 |
11 | Subito | 5,5 | 16 | 20 |
12 | Trismart | 6 | 17 | 13 |
13 | Temuco | 4,5 | 21 | - |
14 | Rufus | 4,5 | 22 | - |
15 | Rotondo | 5,5 | 23 | 16 |
16 | Pizarro | 5 | 25 | 26 |
17 | Meloman | 5,5 | 26 | 16 |
18 | Fredro | 4,5 | 28 | 25 |
19 | Festino | 4 | 29 | - |
20 | Trefl | 5 | 31 | - |
21 | Lombardo | 5 | 33 | - |
22 | Tulus | 4 | 36 | 34 |
23 | Maestozo | 4 | 36 | 39 |
24 | Borowik | 5 | 39 | 23 |
25 | Elanto | 3,5 | 41 | - |
26 | Amorozo | 4 | 42 | 36 |
27 | Agostino | 3 | 63 | 48 |
28 | KWS Trisol | 3 | 64 | 42 |
29 | Bereniko | 3 | 64 | 53 |
30 | Algoso | 2,5 | 66 | 40 |
31 | Torino | 2,5 | 76 | 40 |
32 | Aliko | 6 | - | 14 |
33 | Wiarus | 6,5 | - | 17 |
34 | Witon | 5,5 | - | 18 |
35 | Todan | 5,5 | - | 21 |
36 | Grenado | 5,5 | - | 24 |
37 | Pawo | 5,5 | - | 24 |
38 | Alekto | 4 | - | 34 |
39 | Sorento | 4 | - | 34 |
40 | Elpaso | 4 | - | 40 |
41 | Leontino | 3,5 | - | 43 |
42 | Atletico | 3,5 | - | 49 |
43 | Cyrkon | 2,5 | - | 58 |
44 | Cerber | 2,5 | - | 59 |
45 | Avokado | 5,5 | - | - |
46 | Tornado | 5,5 | - | - |
47 | Presto | 3,5 | - | - |
Źródło: Wyniki przezimowania odmian, COBORU Słupia Wielka (maj 2016) Wzorzec w sezonie 2015/2016: Fredro, Meloman, Trefl Wzorzec w sezonie 2011/2012: Algoso, Elpaso, Fredro, Borowo *skala 9 st.: 9 – zimotrwałość bardzo duża, 5 – zimotrwałość średnia, 1 – zimotrwałość bardzo mała „–” – brak danych, odmiana nie była badana | ||||
Są odmiany odporne na mróz i te na niego podatne
W tabeli nie są uwzględnione odmiany rejestrowane w 2017 r. i 2018 r. a warto zaznaczyć, że najnowsze odmiany są zimotrwałe. Np. odmiany Carmelo, Octavio i Orinoko wpisane do Krajowego Rejestru w 2017 r. mają zimotrwałość wycenioną na 6,0. Niemniej z zarejestrowanych odmian najwyższą zimotrwałość (6,5) ma odmiana Twingo i Transfer. Ta cecha została potwierdzona po zimie w 2016 r., którą te odmiany przetrwały w zasadzie bez strat i w badaniach COBORU na poziomie agrotechniki a2 plonowały w 2016 r. bardzo dobrze: Twingo na poziomie 98% wzorca, a Transfer na poziomie 105% wzorca.
Na przeciwnym biegunie zimotrwałości jest odmiana Torino z zimotrwałością wycenioną na 2,5 i Agostino (3,0). Wg opisu, Torino cechuje nadzwyczajna plenność, ale jej kulą u nogi jest właśnie zimotrwałość. Po zimie 2016 r. (dane z tabeli) aż 76% roślin była martwa. Plantacje tej odmiany, które w doświadczeniach przetrwały do zbioru plonowały w 2016 r. na poziomie 81% wzorca. Agostino było mało lepsze – roślin martwych po zimie 2016 było 63%, a zebrane plony były na poziomie 84% wzorca.
- Liderem mrozoodporności z najlepszym przezimowaniem w 2016 r. jest strzelecka odmiana Transfer
Marek Kalinowski
Zdjęcie: Marek Kalinowski, Pixabay
Zdjęcie: Marek Kalinowski, Pixabay
Marek Kalinowski
Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”
<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a