- Co to polowa pojemność wodna?
- Co to wilgotność trwałego więdnięcia?
- Jak można sterować nawodnieniami?
Sterowanie nawodnieniami
Jednym ze sposobów oszczędzania wody w rolnictwie jest jej optymalne wykorzystanie do nawadniania uprawianych roślin. Osiągnąć to można poprzez precyzyjne określenie terminu i wielkości dawki nawodnieniowej, czyli dzięki tak zwanemu sterowaniu nawodnieniami. W praktyce potrzebę nawadniania wskazuje obserwacja turgoru komórek rośliny, czyli jej jędrności i sprężystości. To najgorsza z metod określania potrzeb nawadniania.
Woda w glebie zatrzymywana jest pewnymi siłami, które w uproszczony sposób podzielić możemy na trzy grupy: woda grawitacyjna, która w sposób grawitacyjny odpływa w głąb profilu glebowego i roślina nie ma do niej dostępu; woda dostępna dla roślin: woda niedostępna dla roślin, która jest w glebie, ale siły ssące rośliny nie są w stanie jej pobrać.
Granicę pomiędzy wodą grawitacyjną, a wodą dostępną dla roślin stanowi wilgotność odpowiadająca tzw. polowej pojemności wodnej (PPW). Jest to siła przyciągania gleby, która zatrzymuje wodę, z której swobodnie mogą czerpać rośliny. Z kolei granicę pomiędzy wodą dostępną dla roślin, a wodą niedostępną dla roślin stanowi tzw. wilgotność trwałego więdnięcia (WTW). Wnioskować z tego można, że dla prawidłowego rozwoju roślin, należy wilgotność gleby utrzymywać pomiędzy PPW, a WTW.
Jaką podjąć decyzję?
Jak można łatwo wywnioskować, termin nawadniania i wielkość dawki powinna być tak określona, aby była jak najbardziej zbliżona do polowej pojemności wodnej. Każda roślina posiada okresy wzmożonego zapotrzebowania na wodę, tzw. okresy krytyczne i to właśnie w tych okresach tak ważne jest zastosowanie się do ww. zaleceń.
W internecie znaleźć można wiele sposobów sterowania nawodnieniami. Oprócz wskazanej już wcześniej metody obserwacji rośliny, istnieją modele oparte na podstawie obserwacji warunków pogodowych. Inne oparte są na podstawie warunków pogodowych i fazy rozwojowej roślin. Jeszcze inne wykorzystują tzw. irrometry, służące do pomiaru potencjału gleby oraz tensjometry, służące do pomiaru jej wilgotności.
W optymalnym systemie służącym do określenia terminu i dawki nawodnieniowej, uwzględnione powinny zostać wszelkie elementy mające wpływ na gospodarkę wodną danego gatunku roślin, a więc: wartość polowej pojemności wodnej danej gleby, warunki meteorologiczne, potrzeby wodne rośliny, okresy jej wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Niezbędne jest również określenie warunków brzegowych na początku okresu wegetacyjnego, aby precyzyjnie ustalić punkt startowy sterowania nawodnieniami. Wszystkie powyżej wskazane parametry uwzględnia np. testowany model o roboczej nazwie SterNaw, ale badania nad nim zostały zawieszone.
Marcin Hahnel
Zdjęcie: Pixabay