Jak czytamy w najnowszym raporcie suszowym przygotowanym przez IUNG-PIB w Puławach w dziewiątym okresie raportowania, czyli od 11 czerwca do 10 sierpnia 2021 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (czyli różnica między opadami a parowaniem) wynosiła -44 mm. W porównaniu do poprzedniego okresu (1 VI-31 VII) zwiększyła się o 68 mm.

Gdzie jest największa susza rolnicza?

IUNG ocenia, że największe niedobory wody są w województwie pomorskim. Tam susza wystąpiła w 9 uprawach. Z kolei w woj. zachodniopomorskim suszę stwierdzono w 8 uprawach. W województwach wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, podkarpackim wystąpiła dla 4-5 upraw. Natomiast w województwach lubuskim, opolskim oraz warmińsko-mazurskim notowano niedobory wody dla 2-3 upraw. W pozostałych województwach IUNG nie stwierdził suszy.

W jakich uprawach IUNG potwierdził suszę?

IUNG stwierdził, że od 11 czerwca do 10 sierpnia susza występowała w dziewięciu uprawach: kukurydzy na kiszonkę oraz na ziarno, krzewów owocowych, roślin strączkowych, warzyw gruntowych, tytoniu, ziemniaka, chmielu, truskawek.

W raportowanym okresie największą suszę odnotowano w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Zjawisko to wystąpiło w 237 gminach Polski. Suszę w kukurydzy na ziarno stwierdzono w 230 gminach, w roślinach strączkowych w 112, a w ziemniaku w 19.

Szacowanie suszy – w tym roku wniosek o ocenę strat tylko poprzez aplikację

Przypomnijmy przy okazji, że od 2020 roku wnioski o oszacowanie strat suszowych w uprawach można składać wyłącznie za pomocą publicznej aplikacji. W tym celu należy skorzystać z własnego Profilu Zaufanego. Zalogować można się m.in. poprzez swój bank na stronie https://pz.gov.pl/. Tam powinna znajdować się aplikacja suszowa, w której rolnik określa zakres i stopień strat spowodowanych przez suszę. Na złożenie wniosków w aplikacji suszowej rolnicy mają czas do 15 października.

Tu warto dodać, że w lipcu rolnicy zgłaszali problemy z aplikacją – przez kilka dni nie działała. Teraz nie ma już większych problemów z zalogowaniem się.

Okresy suszy rolniczej wydłuża się

Zdaniem ekspertów zmiany klimatu spowodują, że niedobory wody w Polsce będą coraz większe.

Jak podkreśla Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie, Polska należy do krajów o ubogich zasobach wodnych. 

- Okresy bez opadów – sprzyjające rozwojowi suszy – będą się wydłużać. Co jakiś czas, zwłaszcza w sezonie wiosenno-letnim, będą one przeplatane intensywnymi opadami, które nie sprzyjają odbudowaniu zasobów wodnych, a dodatkowo mogą stwarzać zagrożenie powodziowe – oceniają Wody Polskie w raporcie dotyczącym suszy.

Eksperci zaznaczaj, że najskuteczniej nawadniają opady zimowe. Tymczasem w Polsce, zwłaszcza centralnej, od kilku lat mamy niemal bezśnieżne zimy. Ponadto, na skutek zmian klimatu, średnie temperatury są znacznie wyższe niż 20 czy 30 lat temu, co znacząco zwiększa parowanie wody.

Polska ma najmniej opadów w Europie

Do tej pory ekstremalne susze rolnicze w Polsce stwierdzono w latach 2006, 2015, 2018 i 2019. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w Polsce opady są najmniejsze w Europie, niższe niż np. w Hiszpanii czy na Sycylii. Rocznie wynoszą 500 mm. Najgorsza sytuacja jest w Wielkopolsce – tam średnia wynosi jedynie 350 mm. Z danych IUNG wynika, że poziom opadów w Polsce obniżył się w ciągu ostatnich stu lat o 25 mm. Wszystko wskazuje na to, że ta niepokojąca tendencja nadal się pogłębia.

Kamila Szałaj