Przy zmianowaniu i zachowaniu odpowiedniej przerwy w uprawie ziemniaka antraknoza nie jest problemem. Nie można jej jednak bagatelizować, bo ciągłe ocieplanie się klimatu sprzyja antraknozie i każdy plantator powinien ją lepiej poznać.

Co sprzyja rozwojowi antraknozy?

Według opisu biologii choroby opracowanej przez naukowców IOR – PIB w Poznaniu, sprawca zimuje w glebie na resztkach porażonych roślin oraz na bulwach. Zarodniki konidialne rozprzestrzeniają się przez krople wody podczas deszczu lub w czasie deszczowania. Głównym źródłem przenoszenia infekcji na sezon następny są mikrosklerocja (czarne kropki 0,1–0,5 mm), które mogą przetrwać w glebie do 8 lat.

Rozwojowi choroby sprzyja szereg czynników, do których zaliczyć możemy ocieplanie klimatu, uprawę ziemniaków na glebach ciężkich i o nieuregulowanych stosunkach wilgotnościowych, wysokie temperatury w okresie wegetacji (optymalne temperatury 25 do 31 st. C), zachwaszczenie plantacji psianką czarną, komosą białą, tasznikiem pospolitym, rdestem ptasim, bieluniem dziędzierzawą.

Jakimi objawami charakteryzuje się antraknoza?

Choroba pojawia się w okresie kwitnienia i rozwój rozpoczyna od części wierzchołkowej rośliny, gdzie liście wierzchołkowe żółkną, więdną, zwijają się i powoli zamierają. Objawy przenoszą się później na liście niżej położone. Łodygi po zaschnięciu liści długo zachowują swoją naturalną barwę, później brązowieją i zasychają. Kora na zaatakowanych częściach roślin (podstawa łodygi, korzenie, stolony) gnije, pęka, łuszczy się i łatwo oddziela od drewna.

Na bulwach w okresie zbiorów można zaobserwować kolejny objaw charakterystyczny dla antraknozy ziemniaka. Są to tzw. ogony, czyli odcinki stolonów pokryte mikrosklerocjami, które nie odrywają się od bulwy. Objawy rozwoju choroby na bulwach to brązowe do szarych plamy o nieregularnym kształcie. Srebrzyste zabarwienie pojawia się później w okresie przechowywania.

Przerwa w uprawie i zdrowe sadzeniaki

Ograniczanie antraknozy ziemniaka polega przede wszystkim na wykorzystaniu metod agrotechnicznych. Podstawą jest sadzenie zdrowych kwalifikowanych sadzeniaków, 4–5-letnia przerwa w uprawie na tym samym polu, uprawa przedplonów np. gorczycy, uprawa na glebach o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych, orka zimowa, prawidłowo wykonane zabiegi formowania redlin, zwalczanie chwastów będących żywicielami pośrednimi sprawcy choroby.

Choroba może rozwijać się w trakcie przechowywania ziemniaków, stąd ważny w ograniczaniu sprawcy jest prawidłowy zbiór i osuszenie bulw przed przechowywaniem. Fungicydów z rejestracją na antraknozę w ziemniakach nie ma. Ograniczanie choroby wspiera niszczenie naci przed zbiorem.

• Szkodliwa dla jakości ziemniaków antraknoza pojawia się na plantacjach w okresie kwitnienia. Oznaką porażenia w końcowych fazach wegetacji są liczne czarne mikrosklerocja na gnijącej, pękającej i łuszczącej się korze porażonych organów: na podstawie łodygi, korzeniach, odcinkach stolonów, bulwach

fot. Marek Kalinowski

Artykuł kazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 26/2022 na str. 29.  Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.