Antraknoza – choroba obniżająca jakość ziemniaka. Jak z nią walczyć?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Antraknoza – choroba obniżająca jakość ziemniaka. Jak z nią walczyć?

26.06.2020autor: Marek Kalinowski

Zaraza i alternarioza to najbardziej znane przez plantatorów i najbardziej szkodliwe choroby ziemniaka. Mogą powodować znaczne straty ilościowe i jakościowe plonu.

Z artykułu dowiesz się

  • Jak walczyć z antraknozą ?
  • Jakie zagrożenie niesie za sobą antraknoza ?
  • Jak rozwija się antraknoza ?
Jest jednak wiele innych chorób ziemniaka. Powodują mniejsze straty ilościowe, ale potrafią mocno obniżać jego jakość. Chorobą może mniej zananą rolnikom, ale występującą w ziemniakach powszechnie we wszystkich rejonach uprawy jest antraknoza ziemniaka.

Ocieplanie klimatu sprzyja rozwojowi choroby

Według opisu biologii choroby opracowanej przez naukowców IOR–PIB w Poznaniu, sprawca zimuje w glebie oraz na resztkach porażonych roślin a także na bulwach. Zarodniki konidialne rozprzestrzeniają się przez krople wody podczas deszczu lub w czasie deszczowania. Głównym źródłem przenoszenia infekcji na sezon następny są mikrosklerocja (czarne kropki 0,1–0,5 mm), które mogą przetrwać w glebie nawet do 8 lat.

r e k l a m a
Rozwojowi choroby sprzyja szereg czynników, do których zaliczyć możemy ocieplanie klimatu, uprawę ziemniaków na glebach ciężkich i o nieuregulowanych stosunkach wilgotnościowych, niedostateczne nawożenie azotowe, wysokie temperatury w okresie wegetacji (optymalne temperatury 25 do 31 st. C), stan nasycenia gleby wilgocią w momencie zwierania się roślin w rzędach oraz wyższe temperatury w późniejszym okresie, zachwaszczenie plantacji psianką czarną, komosą białą, tasznikiem pospolitym, rdestem ptasim, bieluniem dziędzierzawą.

Szkodliwa dla jakości ziemniaków antraknoza pojawia się na plantacjach w okresie kwitnienia i przypuszcza atak od wierzchołków roślin
  • Szkodliwa dla jakości ziemniaków antraknoza pojawia się na plantacjach w okresie kwitnienia i przypuszcza atak od wierzchołków roślin

Choroba pojawia się w okresie kwitnienia

Objawy antraknozy pojawiają się na liściach, łodygach, stolonach, korzeniach i bulwach. Choroba pojawia się w okresie kwitnienia. Rozwój objawów chorobowych rozpoczyna się od części wierzchołkowej rośliny, gdzie liście wierzchołkowe żółkną, więdną, zwijają się i powoli zamierają. Objawy te przenoszą się później na liście niżej położone. Łodygi po zaschnięciu liści długo zachowują swoją naturalną barwę, później brązowieją i zasychają. Kora na zaatakowanych częściach roślin (podstawa łodygi, korzenie, stolony) gnije, pęka, łuszczy się i łatwo oddziela od drewna. Uszkodzenia powodowane przez sprawcę choroby w jej początkowej fazie mogą być mylone z objawami próchnienia podstawy łodygi powodowanymi przez Rhizoctonia solani.

Na bulwach w okresie zbiorów można zaobserwować kolejny objaw charakterystyczny dla antraknozy ziemniaka. Są to tzw. ogony, czyli odcinki stolonów pokrytych mikrosklerocjami o długości ok. 50 mm, które nie odrywają się od bulwy. Objawy rozwoju choroby na bulwach to brązowe do szarych plamy o nieregularnym kształcie. Srebrzyste zabarwienie pojawia się później w okresie przechowywania. Objawy te mogą przypominać parcha srebrzystego, lecz w odróżnieniu od antraknozy plamy parcha są wyraźnie oddzielone od zdrowej skórki.

Objawy antraknozy na bulwach można pomylić z objawami parcha srebrzystego (na zdjęciu)
  • Objawy antraknozy na bulwach można pomylić z objawami parcha srebrzystego (na zdjęciu)

Walka z chorobą

Zwalczanie antraknozy ziemniaka polega przede wszystkim na wykorzystaniu metod agrotechnicznych. Podstawą jest zsadzenie zdrowych kwalifikowanych sadzeniaków, 4–5-letnia przerwa w uprawie na tym samym polu, uprawa przedplonów np. gorczycy, uprawa na glebach o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych i niemających skłonności do zaskorupiania się, orka zimowa, prawidłowo wykonane zabiegi formowania redlin.

Bardzo ważne w ograniczaniu antraknozy jest zwalczanie chwastów będących żywicielami pośrednimi sprawcy. Choroba może rozwijać się w trakcie przechowywania ziemniaków, stąd niezwykle ważne w ograniczaniu choroby jest prawidłowy zbiór, a przed złożeniem plonu do przechowalni osuszenie i czas na skorkowacenie skórki bulw. A chemia? Antraknoza (obok zarazy ziemniaka i alternariozy) jest wpisana w etykiecie rejestracyjnej fungicydu Elektra MZ WG (środek zawiera w składzie mankozeb i dimetomorf). I tutaj ważna informacja – czytajcie dokładnie etykiety środków, bo owszem antraknoza jest na liście zwalczanych przez ten fungicyd chorób, ale dotyczy to antraknozy owoców pomidora uprawianego w gruncie. Ważną opcją wspierającą ograniczanie choroby była możliwość chemicznej desykacji naci, a jak wiadomo Reglone znika z rynku.

Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski

autor Marek Kalinowski

Marek Kalinowski

Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Szkodliwe działanie grzybów Typhula

Pałecznica zbóż i traw oraz zgnilizna rzepakowa to choroby, których sprawcami są grzyby Typhula (grzyby pałecznicy). To jedne z najmłodszych chorób występujących w Polsce o rosnącym znaczeniu gospodarczym.

czytaj więcej

Jak chronić ziemniaki w tuberyzacji?

W uprawie ziemniaków bez środków ochrony nie można się obejść. Największym zagrożeniem jest oczywiście zaraza ziemniaka, a w ochronie ziemniaków przed sprawcą choroby bardzo ważny jest dobór  preparatów uwzględniający fazę rozwoju rośliny. W ostatnich tygodniach pisaliśmy o zasadach ograniczania choroby na początku wegetacji oraz w fazie intensywnych przyrostów łodyg i liści.

czytaj więcej

Jakimi sposobami walczyć ze zgnilizną twardzikową w rzepaku?

Przy powszechnej odporności najnowszych odmian rzepaku na suchą zgniliznę kapustnych, to zgnilizna twardzikowa wyrasta na główny problem.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)