Jestem producentem mleka na 72 ha własnych i 40 ha dzierżawionych, mam stado 90 krów oraz jałówki hodowlane. Podatnikiem VAT zostałem w 2003 roku w związku z inwestycjami. W 2014 r. zakończyłem budowę obory z boksami na ruszcie. Ze względu na obecny stan zdrowia muszę przekazać gospodarstwo i chcę podzielić je na rzecz dwóch wnuków, którzy już posiadają kilkunastohektarowe gospodarstwa jako młodzi rolnicy. W jaki sposób przekazać gospodarstwo, aby uniknąć zwrotu VAT?
Roman T. (woj. kujawsko-pomorskie)

Odpowiedź:

Można tutaj rozważyć następujące rozwiązania:

Powrót do zwolnienia przed przekazaniem gospodarstwa – jest to rozwiązanie najbardziej elastyczne, jeśli chodzi o podział składników majątkowych, ale będzie się wiązało z korektą VAT. Jeśli przyjąć, że w ostatnich 5 latach Czytelnik nie kupował maszyn i ciągników, to korekta będzie dotyczyć obory oraz produkcji w toku i zapasów. Korekta ta tutaj będzie wynosić 1/10 (za 1 rok) odliczonego VAT od budowy i należy ją odprowadzić w terminie I okresu rozliczeniowego VAT w roku następującym po przekazaniu w 2023 r. (luty 2024).

Natomiast korekta od produkcji w toku może wykazać nieopłacalność powrotu do zwolnienia – należy obliczyć VAT od wartości rynkowej stada oraz produkcji polowej w toku i zapasów, oraz zapłacić do 25. dnia miesiąca następującego po powrocie do zwolnienia. Jeśli do przekazania gospodarstwa dojdzie przed terminem zapłaty korekty, to obowiązek zapłaty formalnie przechodzi na następców. Po powrocie do zwolnienia nie będzie już żadnych ograniczeń co do sposobu podziału gospodarstwa i jego składników majątkowych.

Przekazanie gospodarstwa w całości, na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o VAT, na współwłasność dla obu następców – jeśli co najmniej jeden z nich w momencie przekazania gospodarstwa będzie podatnikiem czynnym VAT, to taka transakcja całkowicie odbywa się poza przepisami VAT i nie rodzi żadnych skutków VAT. Obowiązkiem darczyńcy będzie tylko złożenie do US deklaracji VAT-Z.

Przekazanie podzielonego gospodarstwa następcom jako części zorganizowane przedsiębiorstwa (art. 2 ust. 27e) – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania – i następnie przekazanie gospodarstwa w częściach w trybie art. 6 ust. 1.

Problemem jest ustalenie, czy wydzielona część gospodarstwa, np. ½, spełnia kryterium zorganizowania. Ocenia to US i jeśli uzna, że przekazana następcy część majątku podatnika czynnego nie spełnia ww. kryteriów, US wyda decyzję o naliczeniu VAT od każdego składnika przekazanego (oprócz gruntów rolnych), w trybie art. 7 ust. 2. Dla bezpieczeństwa prawnego należy wcześniej wystąpić o interpretację indywidualną do KAS.

Fot. Pixabay