- Jak założyć spółkę wodną?
- Ilu musi mieć członków?
- Co zawiera statut spółki wodnej?
- Jaki nadzór sprawuje starosta, a jaki Wody Polskie?
Spółki wodne (oraz związki wałowe) są niepublicznymi formami organizacyjnymi, które:
- nie działają w celu osiągnięcia zysku,
- zrzeszają osoby fizyczne lub prawne na zasadzie dobrowolności,
- mają na celu zaspokajanie wskazanych przepisami ustawy potrzeb w zakresie gospodarowania wodami.
Spółka wodna może być zyskowna
Spółki wodne zapewniające zaspokojenie potrzeb zrzeszonych w nich osób w zakresie gospodarowania wodami, mogą prowadzić działalność w celu osiągnięcia zysku netto, który przeznacza się wyłącznie na cele statutowe spółki wodnej.
Zadania, dla realizacji których można powołać spółki wodne, to:
- zapewnienie wody dla ludności, w tym uzdatnianie i dostarczanie wody;
- ochrona wód przed zanieczyszczeniem, w tym odprowadzanie i oczyszczanie ścieków;
- melioracje wodne oraz prowadzenie racjonalnej gospodarki na zmeliorowanych gruntach;
- ochrona przed powodzią;
- odwadnianie gruntów zabudowanych lub zurbanizowanych.
Kto zakłada spółkę wodną?
Spółka wodna może zostać założona przez co najmniej 3 osoby fizyczne lub prawne (osobami prawnymi są spółki z ograniczona odpowiedzialnością, spółdzielnie itp.) wyłącznie w formie porozumienia w formie pisemnej. Założyciele spółki muszą przyjąć statut oraz wybrać władze.
Art. 446 Prawa wodnego przewiduje jeszcze konieczność zatwierdzenia statutu przez właściwego starostę, co dokonuje się w drodze decyzji. W tym celu należy mu przesłać egzemplarz statutu wraz z listą członków spółki wodnej, zawierającą ich oznaczenie, wskazanie siedzib i adresów.
W razie niekorzystnego rozstrzygnięcia, a więc odmowy zaakceptowania statutu osoby zainteresowane mogą złożyć odwołanie od tej decyzji.
W razie zatwierdzenia statutu, gdy decyzja w tym zakresie stanie się ostateczna, spółka wodna nabywa osobowość prawną (może zaciągać zobowiązania i nabywać prawa). Trzeba zaznaczyć, że ta sama procedura dotyczy wszelkich zmian statutu spółki.
Statut spółki wodnej
Omawiając powstanie spółki wodnej nie można pominąć wymogów, jakie winien spełniać jej statut. Art. 446 ustawy wymienia obowiązkowe elementy statutu. Są to:
- nazwa i siedziba spółki wodnej oraz teren jej działalności;
- cel działania spółki wodnej oraz sposób i środki służące do osiągnięcia tego celu;
- zasady ustalania wysokości składek członkowskich oraz innych świadczeń adekwatnych do celów spółki wodnej;
- zasady ustalania należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków w przypadku prowadzenia działalności nastawionej na zysk;
- prawa i obowiązki członków spółki wodnej;
- ograniczenia praw członków spółki wodnej dotyczące ich gruntów i obiektów niezbędnych do wykonywania zadań tej spółki;
- warunki przyjmowania nowych członków spółki wodnej, wykluczania członków ze spółki wodnej, ustania członkostwa w spółce wodnej oraz rezygnacji z członkostwa w tej spółce;
- warunki następstwa prawnego członków spółki wodnej;
- organy spółki wodnej, ich skład, zasady powoływania i odwoływania oraz zakres działania;
- zasady nawiązywania stosunku pracy w ramach spółki wodnej;
- przypadki wymagające zwołania walnego zgromadzenia;
- czas trwania spółki wodnej oraz sposób jej rozwiązania lub likwidacji;
- warunki zaciągania zobowiązań i udzielania pełnomocnictw do reprezentowania spółki wodnej;
- przeznaczenie mienia pozostałego po rozwiązaniu lub likwidacji spółki wodnej.
W razie stwierdzenia, że statut nie zawiera któregoś z wymienionych elementów starosta powinien wezwać założycieli do uzupełnienia bądź jego poprawy. Dopiero, gdy założyciele nie dokonają poprawek starosta wyda decyzję o odmowie zatwierdzenia statutu.
Wody Polskie a nowa spółka wodna
Trzeba też wspomnieć, że zarząd spółki wodnej jest zobligowany zgłosić Wodom Polskim jej utworzenie, a te wpisują ją do systemu informacyjnego gospodarowania wodami.
Wpis powinien nastąpić w terminie 30 dni od dnia nabycia przez spółkę wodną osobowości prawnej. Tak samo należy postąpić w razie zmian dotyczących spółki.
Zarząd spółki wodnej powinien pamiętać o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzają sprawozdania finansowe.
Szczególna rola spółek wodnych i ich cele dają im możliwość korzystania z pomocy finansowej państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Adw. Mikołaj Pomin
Podstawa prawna: Prawo wodne – Ustawa z 20 lipca 2017 r.
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.