GUS: Cena pszenicy wyższa o 28%, a cena mleka o 56%. A jak rosły koszty produkcji?
Główny Urząd Statystyczny opublikował zestawienie cen produktów rolnych. Wynika z niego, że część cen zbóż już zaczęła spadać miesiąc do miesiąca, za to były znacznie wyższe w porównaniu do poprzedniego roku. GUS odnotował też potężny wzrost cen mleka, który obecnie jest już tylko wspomnieniem. A jak w tym czasie rosły koszty ponoszone przez rolników?
Według GUS znacznie wzrosły podstawowe ceny rolnicze w ujęciu rok do roku
Pod koniec grudnia 2022 roku Główny Urząd Statystyczny opublikował zestawienie cen podstawowych produktów rolnych za listopad 2022 r. Z przeprowadzonych analiz wynika, że były wyższe o 1,8% niż w październiku 2022 r., a także wyższe o 51,7% niż w analogicznym miesiącu roku 2021.
Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że w listopadzie 2022 r. cena większości podstawowych produktów rolnych w ujęciu miesięcznym była wyższa zarówno w skupie, jak i na targowiskach. Jednak w skupach już odnotowano niższe ceny pszenicy, żyta, pszenżyta i żywca wieprzowego. Zarówno w skupach, jak i na targowiskach staniał żywiec wołowy.
Natomiast w porównaniu z rokiem 2021 ceny skupu produktów rolnych w skupach i ceny uzyskane przez rolników na targowiskach zanotowały znaczący wzrost. O wiele więcej zapłacono za ziemniaki i żywiec wieprzowy w skupach oraz za owies na każdym z podanych rynków.
Spadają ceny pszenicy i żyta
Jak kształtowały się ceny ważniejszych produktów rolnych w skupach w listopadzie 2022 r.?
Cena pszenicy w skupie wyniosła 1531,80 zł/t, co oznacza spadek o 1,2% w porównaniu do października 2022r. i wzrost o 27,9% w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku.
To znacznie więcej niż ceny jakie obecnie skupy oferują rolnikom. Np. Elewator Koronowo (woj. kujawsko-pomorskie) na początku stycznia 2023 r. za pszenicę konsumpcyjną oferuje 1295 zł/t, a za paszową 1230 zł/t. Podobne stawki można znaleźć w innych punktach z cotygodniowej sony redakcji Tygodnika Poradnika Rolniczego, jedynie w PZZ Stoisław (woj. zachodniopomorskie) cena pszenicy konsumpcyjnej ustalono na 1360 zł/tonę.
Za żyto płacono 1239,30 zł/dt, czyli o 7,3% mniej niż w poprzednim miesiącu i o 26,6% więcej niż w listopadzie 2021 r. Ceny pszenżyta spadły o 0,3% wobec października 2022 i były wyższe o 39,% w porównaniu do listopada 2021 r.
Cena kukurydzy nieco wyższa, ale widać ogromne rozwarstwienie regionalne
Choć dla wielu rolników, zwłaszcza we wschodniej Polsce, wyda się to być nieprawdopodobne to według szacunków GUS średnia cena kukurydzy wynosiła 1080 zł/t i wzrosła o 2,2% wobec poprzedniego miesiąca i o 36,1% w porównaniu do 11.2021 r.
Jednak gdy sięgnąć głębiej do zestawień GUS wynika wówczas okaże się, że cena kukurydzy znacznie różnią się regionalnie. Podczas gdy w woj. zachodniopomorskim średnia cena kukurydzy wynosiła 1280 zł/t, a w lubuskiem 1216 zł/t, to na Lubelszczyźnie zaledwie 919,6, a na Podkarpaciu i Mazurach nie przekraczała 940 zł/t.
Za ziemniaki w skupie w listopadzie 2022 r. płacono 62,97 zł/dt, czyli o 11,4% więcej niż w październiku i o 84% więcej w porównaniu do ubiegłego roku.
GUS odnotowuje spadek cen bydła i cen wieprzowiny
Cena żywca wołowego również uległa obniżce i wyniosła 10,85 zł/kg, co oznacza spadek o 0,2%, podczas gdy w listopadzie 2021 r. płacono o 16,4% mniej niż obecnie.
Kilogram żywca wieprzowego w skupie w listopadzie 2022 r. wyniósł 7,43 zł, czyli o 0,1% mniej niż w październiku, jednak w skali roku oznacza to wzrost ceny o 73,8%.
Za kilogram drobiu rzeźnego w skupach w listopadzie płacono 6,60 zł/kg, podczas gdy w ubiegłym miesiącu było to o 1,6% mniej. Natomiast w porównaniu z rokiem 2021 jest to wzrost o 51,7%.
Najwyższe ceny mleka na Podlasiu i Ziemi Lubuskiej
W listopadzie 20022 roku średnia cena skupu mleka w Polsce wynosiła 2,70 zł za litr. Oznacza to wzrost cen mleka o 3,9% w porównaniu do października i o 55,8% więcej niż w roku ubiegłym. Jednak także w tym wypadku mamy do czynienia z dużymi różnicami pomiędzy województwami.
Najwyższe ceny za mleko uzyskiwali rolnicy z woj. lubuskiego (2,86 zł/l), podlaskiego (2,82 zł/l) i warmińsko-mazurskiego (2,82 zł/l). Dla porównania, najniższe ceny skupu mleka były w woj. łódzkim (2,53 zł/l) i małopolskim (2,46 zł/l). To ponad 40 groszy różnicy!
Niestety dane za styczeń nie będą już tak optymistyczne, gdyż wiele mleczarń na początku roku już zapowiedziało znacznie obniżki cen skupu mleka. Więcej na ten temat tu:
Ogromne spadki cen skupu mleka. Nawet 42 groszy mniej!
Jakie były ceny rolnicze na targowiskach w listopadzie 2022 r.?
Cena sprzedaży pszenicy na targowiskach w listopadzie wzrosła w stosunku do października o 0,2% i o 43,3% w porównaniu do listopada ubiegłego roku i wyniosła 172,16 zł/dt.
Żyto na targowisku sprzedawano w cenie 139,14 zł/dt, co oznacza wzrost ceny w porównaniu do października o 0,1%, a w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku staniało o 58,3%.
Wzrost cen ziemniaków odnotowano również na targowiskach, ich cena wyniosła 170,32 zł/dt, czyli o 1,5% więcej niż w październiku i o 23,9% w porównaniu do analogicznego miesiąca 2021 r.
Natomiast ceny żywca wołowego na targowisku w listopadzie wyniosły 10,12 zł/kg, co oznacza spadek o 7,3% w porównaniu do poprzedniego miesiąca i wzrost o 24,8% w stosunku do listopada ubiegłego roku.
Duży wzrost kosztów: w górę ceny nawozów i paliwa
Niestety GUS podaje tylko ceny skupu podstawowych produktów rolnych, ale już nie zestawia ich z kosztami jak ponosi rolnik. Dlatego zestawiliśmy je sami, żeby pokazać szerzej obraz polskiego rolnictwa. Wynika z niego, że wzrost tylko wybranych nakładów na produkcję wahał się od 30 do 40%.
Dla przykładu, rolnicy z Lubelszczyzny za 1 tonę saletry musieli zapłacić w listopadzie 2021 rok 2900 zł, podczas gdy w listopadzie 2022 r. cena tego nawozu wzrosła do 3800 zł, co oznacza podwyżkę 31%. Mocznik zdrożał przez rok z 3450 zł do 4850 zł ,czyli o 41%. Z kolei na Opolszczyźnie ceny Polifoski 6 skoczyły z poziomu 2840 zł do aż 4460 zł, co oznacza wzrost cen nawozu aż o 57%.
W przypadku oleju napędowego to jego średnia cena w listopadzie 2022 roku wynosiła 7,85 zł. Przed rokiem było to 6,02 zł! Oznacza to podwyżkę o 30%. Warto także dodać, że wielu rolników w listopadzie musiało suszyć kukurydzę w swoich suszarniach. W przypadku oleju opałowego dodatkowo doszedł im wyższy VAT, gdyż to paliwo nie było objęte tarczą antyinflacyjną.
Niestety początek Nowego Roku nie napawa rolników optymizmem. Nie dość, że ceny zbóż czy mleka spadają, to na dodatek ceny nawozów czy paliwa mogą wkrótce znowu wzrosnąć. Więcej na ten temat przeczytasz tu:
Czy kupić nawozy teraz, czy jeszcze poczekać?
Ceny paliw znacznie wzrosną? "Wkrótce diesel może brutalnie pobić rekord".
Justyna Czupryniak, Paweł Mikos
Źródło: Źródło danych GUS
Fot. Pixabay
Justyna Czupryniak
Paweł Mikos
redaktor strony internetowej „Tygodnika Poradnika Rolniczego”
Paweł Mikos – redaktor strony internetowej „Tygodnika Poradnika Rolniczego”, specjalista z zakresu kwestii polityczno-społecznych wsi i odnawialnej energii
Najważniejsze tematy